Μπορεί να πήρε στην τρόικα έναν χρόνο πιέσεων και στην κυβέρνηση έναν χρόνο «άμυνας», αλλά τελικά πέρασε η άποψη της τρόικας, σύμφωνα με την οποία το πραγματικό και μεγάλο πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι το «βαθύ κράτος του ελληνικού Δημοσίου». Ως εκ τούτου η κυβέρνηση σηκώνει τα μανίκια, παίρνει τον μπαλτά και αρχίζει το πετσόκομμα τουλάχιστον 150.000 θέσεων εργασίας μέσα στα επόμενα τρία χρόνια.
Η αποφασισμένη σφαγή προσδιορίζεται ήδη με μελοδραματικούς τόνους ως η μητέρα όλων των μαχών που ανέλαβε να δώσει ο Γ. Παπανδρέου και η οποία θα καθορίσει τις εξελίξεις για την οικονομία, το μέλλον της κυβέρνησης, αλλά και την εικόνα που θα έχει αυτός ο τόπος έπειτα από μερικά χρόνια.
Τα κακά μαντάτα για την κυβέρνηση, που ανέλαβε να διαχειριστεί το ζήτημα αυτό για λογαριασμό των πιστωτών (ή μήπως εκβιαστών;) είναι τέσσερα:
♦ Σήμερα που είναι διατεθειμένη να πουλήσει το μισό Δημόσιο και να βάλει λουκέτο στο άλλο μισό, θα χρειαστεί προηγουμένως να έχει απολύσει η ίδια όσους υπαλλήλους περισσεύουν.
♦ Αν δεν το πράξει, δεν θα πάρει τις δόσεις του δανείου, και δύσκολα θα βρεθούν πελάτες για τις ΔΕΚΟ. Κάτι που θα σηματοδοτήσει και χρεοκοπία για το κράτος.
♦ Αν το πράξει, θα βρεθεί αντιμέτωπη με ένα πρωτοφανές κύμα ανεργίας, που θα προσθέσει άλλους 100.000-150.000 ανθρώπους (που ανήκουν μάλιστα στους άλλοτε καλοπληρωτές των τραπεζών) σε αυτούς που θα ψάχνουν εργασία σε έναν τόπο που δεν θα έχει. Και ταυτόχρονα θα έρθει αντιμέτωπη με το ίδιο σύστημα πολιτικής πελατείας που τη στήριζε για πολλές μεταπολιτευτικές δεκαετίες.
♦ Ακόμη κι αν η κυβέρνηση βγάζει στο σφυρί τις «πολύφερνες νύφες» του ελληνικού Δημοσίου, σε καμία περίπτωση δεν θα πιάσει τις τιμές που ήθελε. Η κατάρρευση του Χρηματιστηρίου, όπου σε λιγότερο από 2 μήνες (25 Μαρτίου-20 Μαΐου) έχουν χαθεί σχεδόν 18 δισ. σε κεφαλαιοποιήσεις, έχει αλλάξει και τη στρατηγική των ενδιαφερομένων, που δεν βιάζονται και περιμένουν ακόμη μεγαλύτερη πτώση της αξίας των επιχειρήσεων, για να τις πάρουν κοψοχρονιά. Και αυτό μειώνει τις πιθανότητες πολλών υπαλλήλων να κρατήσουν τη θέση τους.
♦ Η προκρούστεια διαχείριση του θέματος που ακολουθεί η κυβέρνηση, για να αποδώσει, απαιτεί τη διέγερση κοινωνικών συγκρούσεων, φέρνοντας σε αντιπαράθεση αυτούς (τους δημοσίους υπαλλήλους) οι οποίοι υποτίθεται ότι προσπαθούν να γαντζωθούν στα «κεκτημένα» με τους υπόλοιπους εργαζόμενους προς τους οποίους υποδεικνύεται ο υποτιθέμενος εχθρός τους. Είναι προφανές πως η υπόθαλψη της σύγκρουσης είναι μεγάλο ρίσκο για την κυβέρνηση...
Απολύσεις 3x3
Το κύριο ερώτημα, βέβαια, είναι ποιοι δημόσιοι υπάλληλοι και από πού θα κοπούν. Την απάντηση δίνει ένας ειδικός τύπος, που ακόμη δεν είναι ακριβής όσο ένα μαθηματικό θεώρημα, αλλά δίνει το στίγμα των ημερών που θα έρθουν. Απολύσεις λοιπόν θα γίνουν:
♦ από τις ζημιογόνες ΔΕΚΟ,
♦ από αυτές που θα ιδιωτικοποιηθούν (και πιθανότατα πριν να ιδιωτικοποιηθούν)
♦ και από αυτές που θα κλείσουν.
Οι απολύσεις θα γίνουν με έναν συνδυασμό τερματισμού συμβάσεων αορίστου χρόνου, εθελουσίας εξόδου και κανονικής απόλυσης μόνιμου προσωπικού.
Το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα 2012 - 2015 προβλέπει περικοπές 24 δισ. ευρώ, έτσι ώστε το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού να έχει υποχωρήσει κάτω από το 1% στο τέλος του. Τα μισά από αυτά θα προέλθουν από αύξηση των εσόδων (φόροι και αποκρατικοποιήσεις), ενώ τα άλλα μισά από περικοπές δαπανών. Η τρόικα όμως ζητά τουλάχιστον τα 6 δισ. από αυτά να μπουν στο ταμείο φέτος, με μετρήσιμες και δεσμευτικές κινήσεις, ψηφισμένες από τη Βουλή, ενδεχομένως και με αυξημένη πλειοψηφία. Κάτι που σημαίνει ότι οι απολύσεις θα ξεκινήσουν τώρα!
Σε πρώτη φάση υπολογίζεται ότι την άγουσα θα πάρει το 30%-35% των υπαλλήλων με συμβάσεις αορίστου χρόνου (περίπου 45.000) που απασχολούνται στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Αυτό θα μειώσει το μισθολογικό κόστος κατά 600 εκατ. ευρώ. Όμως το σύνολο των υπαλλήλων αορίστου χρόνου σε δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα υπολογίζεται ότι ξεπερνά τους 130.000 εργαζομένους... Και αυτοί θα ζουν τα
επόμενα χρόνια επί ξύλου κρεμάμενοι. Ιδιαίτερα καθώς το σύνολο των αποχωρήσεων από το Δημόσιο θα ξεκινήσει από τις 150.000 για να φτάσει ίσως και τις 200.000. Από πού όμως μπορεί να φύγουν τόσοι υπάλληλοι;
Ζώνες κινδύνου...
Για να πάρει η Ελλάδα τη δόση (της), το κλιμάκιο της τρόικας απαίτησε:
1 Την πλήρη ιδιωτικοποίηση εταιρειών του Δημοσίου με μεγάλη αξία, όπως η ΔΕΠΑ, ο ΟΤΕ, η ΔΕΗ, ο ΟΠΑΠ και τα ΕΛΤΑ, ενώ υπό συζήτηση τέθηκαν οι κρατικές τράπεζες ΑΤΕ, Τ.Τ. και Attica, με το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο να γίνεται ο πρώτος στόχος.
2 Να μπει τώρα το λουκέτο στις ζημιογόνες ΔΕΚΟ ή και σε άλλους προβληματικούς φορείς του Δημοσίου. Ζήτησε μάλιστα να ανακοινωθούν από τώρα τα ονόματα δεκάδων φορέων που θα σταματήσουν τη λειτουργία τους, καθώς και αυτών που θα συγχωνευθούν με άλλους ή με τις υπηρεσίες υπουργείων.
Με δυο λόγια, δημιουργούνται δύο μεγάλες ζώνες επικινδυνότητας:
Η πρώτη και πιο καυτή αφορά τους εργαζομένους σε ζημιογόνους φορείς και ΔΕΚΟ του Δημοσίου, που απειλούνται με λουκέτο, άρα και με ανεργία.
Η δεύτερη, τους οργανισμούς που θα ιδιωτικοποιηθούν (πλήρως ή εν μέρει), όπου και πάλι θα διαταραχθούν οι σχέσεις εργασίας, με απολύσεις ή και εθελούσιες εξόδους.
Ποιες είναι οι πιο ζημιογόνες εταιρείες του Δημοσίου; Με βάση την κατάσταση που το ίδιο το Δημόσιο είχε δώσει στην τρόικα, αυτοί είναι οι:
ΟΣΕ Α.Ε. (Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος)
ΕΔΙΣΥ Α.Ε. (Εθνικός Διαχειριστής Σιδη-ροδρομικής Υποδομής) ΤΡΕΝΟΣΕ Α.Ε. (Μεταφορικές Υπηρεσίες Επιβατών και Φορτίου Ανώνυμη σιδηροδρομική Εταιρεία)
ΗΣΑΠ Α.Ε. (Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι Αθηνών - Πειραιώς)
ΗΛΠΑΠ Α.Ε. (Ηλεκτροκίνητα Περιοχής Αθηνών - Πειραιώς)
ΕΘΕΛ Α.Ε. (Εταιρεία Θερμικών Λεωφορείων)
ΕΑΣ Α.Ε. (Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα ΑΒΕΕ, πρώην ΕΒΟ-ΠΥΡΚΑΛ) ΕΑΒ Α.Ε. (Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία)
ΕΤΑ Α.Ε. (Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης)
ΤΕΟ Α.Ε. (Ανώνυμη Εταιρεία Εκμετάλλευσης και Διαχείρισης Ελληνικών Αυτοκινητοδρόμων)
ΟΔΙΕ Α.Ε. (Οργανισμός Διεξαγωγής Ιπποδρομιών Ελλάδος)
Από αυτούς, μόνο για την ΕΑΒ και τον ΟΔΙΕ έχουν οριστεί σύμβουλοι αποκρατικοποίησης. Κάτι που σημαίνει ότι για τους υπόλοιπους, και ιδιαίτερα για τον ΟΣΕ και τις εταιρείες των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, τα πράγματα είναι δύσκολα. Άλλωστε και για τον ΟΣΕ, το «γαλλικό φλερτ» για τα ελληνικά τρένα που πριν από έναν χρόνο διαφημίστηκε στα μίντια, σήμερα μάλλον εξελίσσεται σε χυλόπιτα.
Οι... άγνωστοι
Πιο κάτω από τους μεγάλους και μετρήσιμους αυτούς οργανισμούς, η κατάσταση παραμένει χαώδης. Και αναδεικνύει αυτό που στην αρχή είπαμε για το βαθύ κράτος του ελληνικού Δημοσίου: 1.600 οργανισμοί που κανείς δεν γνωρίζει, αλλά υπάρχουν. Κι αν δεν υπάρχουν, οι υπάλληλοί τους πληρώνονται! Αυτό είναι το μυστικό του κράτους - Βυζαντίου στο οποίο καλείται να βάλει τέλος η κυβέρνηση μέσω των πιέσεων της τρόικας.
Τον Δεκέμβριο του 2010, συγκλήθηκε μία υπουργική επιτροπή υπό τον Θεόδωρο Πάγκαλο για να βάλει τάξη στο κράτος. Σας παραθέτουμε αυτούσια τα αποτελέσματα της σύσκεψης όπως καταγράφηκαν από την αντιπροεδρία. Φαίνονται τα ονόματα των οργανισμών που από τότε τελούσαν υπό κατάργηση, αλλά εδώ και ενάμιση χρόνο κανείς δεν έχει πειράξει...
Πρώτον, εξετάζεται η δυνατότητα δημιουργίας ενός Πολυκλαδικού - Πολυτεχνολογικού Κέντρου που θα συμπεριλάβει φορείς όπως η Εταιρεία Τεχνολογικής Ανάπτυξης Κεραμικών και Πυρίμαχων Υλικών (ΕΚΕΠΥ) Α.Ε., η Εταιρεία Βιομηχανικής Έρευνας και Ανάπτυξης Μετάλλων (ΕΒΕΤΑΜ) Α.Ε., το Κέντρο Αργιλομάζης (ΕΛΚΕΑ) Α.Ε., το Ελληνικό Κέντρο Αργυροχρυσοχοΐας (ΕΛΚΑ)Α.Ε.κ.ά.
Δεύτερον, εξετάζεται η δυνατότητα δημιουργίας ενός Ενιαίου Φορέα Τυποποίησης - Μετρολογίας που θα συμπεριλάβει οργανισμούς όπως ο Ελληνικός Οργανισμός Τυποποίησης (ΕΛΟΤ), το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης (ΕΣΥΔ), το Ελληνικό Ινστιτούτο Μετρολογίας (ΕΙΜ), αφού λυθούν τυχόν νομικά ζητήματα.
Τρίτον, προωθείται η απορρόφηση της Εταιρείας Διανομής Αερίου Α.Ε. από τη Δημόσια Επιχείρηση Παροχής Αερίου ΔΕΠΑΑ.Ε.
Τέταρτον, προωθείται η ενοποίηση των διοικήσεων 16 οργανισμών αρμοδιότητας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σε τρεις κατηγορίες με βάση το αντικείμενο δραστηριότητας, ως εξής: Γεωργική Ερεύνα - Κατάρτιση - Ενημέρωση, όπου περιλαμβάνονται το Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας (ΕΘΙΑΓΕ), το Ινστιτούτο Γεωπονικών Ερευνών (ΙΓΕ), το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, ο Οργανισμός Γεωργικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Απασχόλησης «Δήμητρα» (ΟΓΕΕΚΑ), το Κονιάρειο Ινστιτούτο Εσπεριδοειδών Κορινθίας και η Εταιρεία Ανάπτυξης Αλιείας (ΕΤΑΝΑΛ) Α.Ε. Τρόφιμα, όπου περιλαμβάνονται ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ), ο Ελληνικός Οργανισμός Γάλακτος και Κρέατος (ΕΛΟΓΑΚ), ο Οργανισμός Πιστοποίησης και Επίβλεψης Γεωργικών Προϊόντων (ΟΠΕΓΕΠ), η Εθνική Επιτροπή Γάλακτος Ελλάδας, η Κεντρική Αγορά Αθήνας και η Κεντρική Αγορά Θεσσαλονίκης. Πληρωμές - Έλεγχοι, όπου περιλαμβάνονται ο Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων, Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ), ο Οργανισμός Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ), η ΑΓΡΟΓΗ και η ΚΤΓΚ.
Πέμπτον, προωθείται η κατάργηση του Ταμείου Κοινωνικής Συνοχής ως ανενεργού (αρμοδιότητας υπουργείου Οικονομικών).
Έκτον, προωθείται η κατάργηση ανενεργών φορέων του υπουργείου Παιδείας, όπως η Ακαδημία Γραμμάτων και Επιστημών, η Ιόνιος Ακαδημία, το Διαπανεπιστημιακό Συμβούλιο Έρευνας, το Ιχθυοκαλλιεργητικό Κέντρο Αχελώου (ΙΧΘΥΚΑ) Α.Ε. και η Εταιρεία Ανάπτυξης Ναυτικής Τεχνολογίας (ΕΑΝΤ) Α.Ε.
Έλεγε επίσης τότε η αντιπροεδρία ότι αυτές δεν είναι ούτε 50 από τις 1.600 εταιρείες και πως «σε δεύτερο στάδιο θα προχωρήσει η ενοποιημένη διαχείριση της ακίνητης περιουσίας του ελληνικού Δημοσίου και συνεπώς και των οργανισμών που εμπλέκονται με αυτή. Ομοίως και ο εξορθολογισμός του συστήματος συγκοινωνιακών φορέων του λεκανοπεδίου, θέματα για τα οποία η Επιτροπή θα λάβει αποφάσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα».
Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα ειπώθηκε η περίπτωση του ΜΕΤΡΟ, όπου οι τρεις γραμμές έχουν... δύο διοικητικά συμβούλια! Και τα διοικητικά συμβούλια αναφέρονται επειδή όλοι αυτοί οι οργανισμοί έχουν διοικητικά συμβούλια που πληρώνονται. Βέβαια, από τον Δεκέμβριο του 2010 δεν έγινε τίποτα και τα θέματα ανέλαβε να λύσει η τρόικα...
Η αλυσίδα των απολύσεων
Το πώς θα λειτουργήσει ο μηχανισμός των απολύσεων είναι κάτι που ούτε στην κυβέρνηση δεν γνωρίσουν ακόμη. Και μάλιστα επιδιώκουν για πολιτικούς λόγους να το «ρίξουν» στην τρόικα. Στο υπουργείο Εσωτερικών μιλούν, πάντως, για έναν σχεδιασμό, βάσει του οποίου οι υπάλληλοι θα χωριστούν σε δύο κατηγορίες: Τους συμβασιούχους ορισμένου χρόνου και αυτούς που θα τεθούν υπό αξιολόγηση.
Όπως φαίνεται, το πρώτο κύμα των απολύσεων θα έλθει αυτόματα ως επίπτωση του «λουκέτου» στις ΔΕΚΟ. Αυτό θα καθιστά αδύνατη την απορρόφηση των εργαζομένων από άλλες κρατικές υπηρεσίες με βάση τον νέο κανόνα μιας πρόσληψης για κάθε 10 αποχωρήσεις. Έτσι, στα γρήγορα θα αποχαιρετήσουν τις θέσεις τους οι εργαζόμενοι σε φορείς που θα συρρικνωθούν ή θα κλείσουν και δεν θα κριθούν «επαρκείς» από το ΑΣΕΠ για μετάταξη στο Δημόσιο. Η κατηγορία φαίνεται να είναι και η πιο «εύκολη», αφού δεν τίθεται θέμα αξιολόγησης, και απλώς δεν θα ανανεωθούν οι συμβάσεις.
Στην ίδια κατηγορία αναμένεται να τεθούν και οι υπάλληλοι αορίστου χρόνου ιδιωτικού δικαίου, τους οποίους η κυβέρνηση μπορεί είτε να απολύσει είτε να μετατάξει, αφού δεν καλύπτονται από τη συνταγματική απαγόρευση των απολύσεων στον δημόσιο τομέα. Ήδη μάλιστα υπάρχει απόφαση της κυβέρνησης για μείωση του αριθμού των συμβασιούχων κατά περίπου 25.000, με δημοσιονομικό όφελος περίπου 550 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, όμως, η τρόικα ζητά και άρση μονιμότητας για το σύνολο του Δημοσίου, ανοίγοντας τον δρόμο για το δεύτερο κύμα απολύσεων, στο οποίο δεν θα περιλαμβάνονται μόνο ελλειμματικοί φορείς αλλά και μεγάλες εισηγμένες εταιρείες. Και όπως φάνηκε από την περίπτωση του ΟΤΕ, όπου η Deutsche Telekom έκανε πίσω για το εύκολο 10% (που, κατά την ελληνική κυβέρνηση, θα αγόραζε με ευκολία - και μάλιστα με υπερτίμημα προς όφελος του Δημοσίου), μέχρι να λυθεί το θέμα των υπεράριθμων εργαζομένων, οι ξένοι επενδυτές δεν θα έρθουν να βάλουν τα λεφτά τους στα ελληνικά κρατικά μαγαζιά, εάν το Δημόσιο δεν φροντίσει πρώτα να τα φέρει στα μέτρα τους...
Στην περίπτωση του ΟΤΕ, για την οποία μιλήσαμε και πιο πάνω, οι απεσταλμένοι της γερμανικής ιδιοκτησίας θα ξανάρθουν την επόμενη εβδομάδα, για να δουν κατά πόσον οι εδώ άνθρωποί τους μπορούν να προχωρήσουν τόσο την εθελουσία των περίπου 2.000 υπαλλήλων που εκκρεμεί από την περίοδο Βουρλούμη όσο και περαιτέρω περικοπές στον οργανισμό. Κυρίως όμως την τροποποίηση του καταστατικού εργασίας, που κατά τους ξένους διαμορφώνει την επιτομή του επαγγελματικού προστατευτισμού. Για τον ίδιο λόγο, στο στόχαστρο της τρόικας στην κατηγορία αυτή έχει μπει η ΔΕΗ (για την οποία μάλιστα ζήτησε πλήρη ιδιωτικοποίηση) λόγω του μεγάλου αριθμού του προσωπικού της (28.000 εργαζομένους έναντι 22.000 συνολικά στις 52 ελλειμματικές ΔΕΚΟ), αλλά και οι υπόλοιπες εταιρείες στις οποίες το Δημόσιο έχει πλειοψηφία άνω του 51% (ΟΛΠ, ΟΛΘ, ΕΥΔΑΠ ΕΥΑΘ και ΔΕΠΑ). Στην ίδια κατηγορία βρίσκονται και οι εισηγμένες με καταστατική μειοψηφία του Δημοσίου (ΟΤΕ, ΕΛΠΕ, ΟΠΑΠ και Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο). Εδώ ζητείται η περικοπή άλλων 2 5.000 θέσεων.
Η μεγαλύτερη κατηγορία είναι οι 1.600 ΔΕΚΟ και φορείς του Δημοσίου που χρηματοδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό και υπολογίζονται στο έλλειμμα. Εδώ η τρόικα θα ήθελε απλώς να πάψουν να υπάρχουν. Και γι' αυτό ζητά το λουκέτο, με στόχο να κόψει τουλάχιστον 50.000 θέσεις ακόμη και να πιάσει τους στόχους των πιστωτών...
Η κατηγορία των μόνιμων υπαλλήλων διαμορφώνει και τον μεγάλο πονοκέφαλο της κυβέρνησης, καθώς θα πρέπει να αποφασιστεί σύντομα εάν θα παραμείνουν στη θέση τους, εάν θα μεταταχθούν στον στενό δημόσιο τομέα ή εάν θα τεθούν εκτός υπηρεσίας. Και εδώ το σύστημα μέσω ΑΣΕΠ θα πρέπει να λάβει υπόψη του πολλές ανομοιογενείς παραμέτρους, προκαλώντας σύρραξη μεταξύ των υπαλλήλων που θα κριθούν.
Το Ποντικι
Μαζί με την Δαμανάκη ο αυτοεξευτελισμός για την γενιά του Πολυτεχνείου συνεχίζεται. Μια γενιά για την οποία η Ιστορία και ο Ιστορικός έχει φρικάρει με τα έργα της.
Το μελλοντικά Ορφανό μνημόνιο όρισε και το κλίμα στην συνάντηση των πολιτικών αρχηγών. Ο Γιώργος πήγε εκεί για να υπερασπιστεί ως παιδί του. Ήθελε από όλους να το αναγνωρίσουν ως νόμιμο τέκνο της ιστορίας, και όχι απλά παιδί δικό του αποτέλεσμα ενός λάθους. Το πολύ να το άλλαζε λίγο στο χτένισμα.
Και ερωτούμε ......... Γιατί να πάμε σε εκλογές? 
