Σφαγές υπαλλήλων

Ενώ ο προϋπολογισμός σχεδιά­ζεται για να ενσωματώσει ένα κούρεμα ομολόγων το οποίο δεν είναι σε καμία περίπτωση… βέ­βαιο, το επόμενο διάστημα ξεκινά το πραγματικό κούρεμα της ελληνικής κοινωνίας που θα φέρει ντόμινο και στην οικονομία. Ο λόγος για την εργα­σιακή εφεδρεία που ξεκινά τα επόμε­να 24ωρα, αλλά και το μαχαίρι που έρ­χεται να πέσει στο μέχρι τώρα απόρ­θητο κάστρο των τραπεζών και των τραπεζοϋπαλλήλων.
Πριν από μερικούς μήνες το «Π» έγραφε ότι οι συγχωνεύσεις των τρα­πεζών πιθανόν να οδηγήσουν σε απο­λύσεις σημαντικής κλίμακας. Και με δε­δομένο ότι οι τραπεζοϋπάλληλοι και τα στελέχη είναι από τους καλύτερα και σταθερότερα αμειβόμενους Έλληνες, ο αντίκτυπος στην κοινωνία και την οι­κονομία επρόκειτο να είναι μεγάλος.
Σήμερα πριν καν ξεκινήσουν οι διερ­γασίες για το πρακτικό μέρος των συγ­χωνεύσεων (Alpha και Eurobank μιλούν ακόμη για τα λογιστικά περισσότερο) οι πληροφορίες λένε ότι έχουν ξεκινήσει διεργασίες για τη μείωση του προσωπι­κού των τραπεζών και το κλείσιμο κα­ταστημάτων εν όψει του κουρέματος των ελληνικών ομολόγων και των συνεπειών του στο τραπεζικό σύστημα. Κάτι που σε περίπτωση κρατικοποίησης θα γίνει σε ακόμη μεγαλύτερη διάσταση.
Μείωση κόστους
Επισήμως δεν γίνεται καμία κίνηση. Όμως, η επικείμενη απομείωση στα ομόλογα, οι υποβαθμίσεις και η κρίση ρευστότητας, έχουν ανοίξει εδώ και μήνες στις τράπεζες τη μεγάλη συζήτη­ση περί μείωσης του λειτουργικού κό­στους, καθώς μετά το κούρεμα οι τρά­πεζες δεν θα είναι πια οι ίδιες. Τι σημαί­νει μείωση του λειτουργικού κόστους; Περικοπές σε προσωπικό και καταστή­ματα και μείωση αποδοχών.
Με βάση κάποιες υποθέσεις εργα­σίας που έχουν ήδη γίνει, το χαλαρό σενάριο μείωσης προσδιορίζεται στο 10% και το σοβαρό στο 20%. Δηλαδή σε κάθε περίπτωση λιγότερο από αυ­τό που έχει ήδη εφαρμοστεί σε άλλους τομείς της οικονομίας. Ας δούμε, όμως, και τι σημαίνει αυτό στην πράξη.
Με δεδομένο ότι σήμερα στην Ελ­λάδα λειτουργούν περίπου 4.100 τρα­πεζικά καταστήματα, μία μείωση της τάξης του 10% σημαίνει ότι θα κλεί­σουν περί τα 400 με 450 καταστήμα­τα σε όλη τη χώρα. Εάν όμως το σενά­ριο αφορά το 20% (ή προστεθούν και οι απώλειες από τις συγχωνεύσεις), τότε θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι ο αριθμός αυτός μπορεί να φτάσει και τα 750. Με επίσης δεδομένο ότι τα περισσότερα από τα καταστήματα αυ­τά μισθώνονται, οι οικογένειες που τα μισθώνουν και ζουν από τα μισθώματα (που συνήθως είναι πολύ υψηλά) θα χάσουν τα έσοδά τους. Και με (επίσης) δε­δομένο ότι τέτοιου τύπου εισοδηματίες συνήθως είναι αντίστοιχα εκτεθειμένοι σε αντίστοιχα έξοδα (δάνεια, σχολικές δαπάνες κ.λπ.) επειδή έχουν «σίγουρο και σταθερό εισόδημα», το ντόμινο που μπορεί να ξεκινήσει γίνε­ται προφανές.
Αντίστοιχες   όμως θα είναι οι απώλειες και για τα έσοδα του Δημοσίου. Κάτι που ο    προϋπολογισμός δεν   έχει   προβλέψει. Τα ενοίκια των τραπεζικών καταστημάτων είναι της τάξης των 5.000 - 10.000 ευρώ τον μήνα. Και ο φόρος που καταβάλλεται αντι­στοιχεί στο 35-40% του μι­σθώματος. Αν υποθέσουμε ότι μισθωμένα είναι μόνο τα 300 καταστήματα (που κατά το σενάριο εργασίας μπορεί να κλείσουν), τα «διαφυγόντα» είναι αρκετές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ…
Σε ό,τι αφορά τους υπαλλήλους και τις αποδοχές τους, εδώ οι συζητήσεις μιλούν για κούρεμα της τάξης του 20%. Με δεδομένο ότι οι υπάλληλοι και τα στελέχη των τραπεζών στην Ελλάδα ξεπερνούν τις 65.000, ένα τέτοιο κού­ρεμα θα σημάνει την αποχώρηση περί­που 13.000 προσώπων. Σαφέστατα οι ασφαλιστικοί οργανισμοί των τραπεζο­ϋπαλλήλων είναι ισχυροί ώστε να καλύ­ψουν τους εν δυνάμει αποχωρούντες. Όμως και στην περίπτωση αυτή, η αγο­ραστική τους δύναμη δεν θα είναι πια η ίδια. Οπότε και οι επιπτώσεις στην ιδιω­τική κατανάλωση θα είναι ισχυρές.
Περικοπές μισθών
Ακόμη ισχυρότερες θα είναι οι επι­πτώσεις με την περιστολή των απο­δοχών. Στις άτυπες συζητήσεις και υποθέσεις εργασίας οι περισσότερες τράπεζες βάζουν την ιδέα για μαχαί­ρι 10-15% στους μισθούς, ενώ υπάρ­χουν και ορισμένες που ζητούν 20%. Η εξοικονόμηση θα γλιτώσει τις τρά­πεζες από 450 εκατ. ευρώ, τα οποία όμως θα χαθούν από την οικονομία. Δηλαδή δεν θα πέσουν στην αγορά και δεν θα χρηματοδοτήσουν κάποιες επιχειρήσεις όπου μέχρι τώρα τα λάμ­βαναν. Το σπιράλ έχει μόλις ξεκινήσει να μας πνίγει…
Πριν αυτό συμβεί (εξελίξεις στις τρά­πεζες θα έχουμε το νωρίτερο την άνοι­ξη), θα πάρουμε μία πρόγευση από τις 30.000 εφεδρείες, που ξεκινούν σε λίγα μόνο 24ωρα. Και στην περίπτωση αυτή, οι άνθρωποι που απομακρύνο­νται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο από την αγορά εργασίας χάνουν την αγο­ραστική δύναμη που διαθέτουν. Όπως και στα προηγούμενα παραδείγματα, οι δημόσιοι υπάλληλοι μπορεί να μην είναι εισοδηματίες με υψηλά μισθώ­ματα, αλλά είναι πρόσωπα με σίγουρα και σταθερά εισοδήματα. Άρα και πο­λύ συχνά εκτεθειμένοι σε υψηλό δα­νεισμό. Το τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τη συνέχιση της δυνατότητάς τους να εξυπηρετούν τα δάνειά τους είναι προφανές, όπως επίσης και για τις επι­πτώσεις στην πραγματική οι­κονομία. Κάτι που προ­φανέστατα δεν έχουν λάβει υπόψη τους οι σχεδιαστές του προ­ϋπολογισμού… εξω­ραΐζοντας το οικονομι­κό περιβάλλον μιας κα­ταρρέουσας χώρας.

Το Ποντικι