ΤΟ ΛΗΜΕΡΙ: H επικράτηση του ρεύματος υπέρ της παραμονής στο ευρώ

Του Ν.Α. Σούμπλη*
Δεκαεπτά ημέρες πριν από τις εκλογές, όταν έγιναν και νομίμως δημοσιεύτηκαν οι τελευταίες δημοσκοπήσεις, ο μέσος όρος τους έδειχνε ότι Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ ισοψηφούσαν. Αξίζει να σημειωθεί ότι αμέσως μετά τις εκλογές της 6.5.2012 το ρεύμα υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ ήταν πολύ μεγάλο και ο περισσότερος κόσμος θα ψήφιζε με βάση την εναντίωσή του στο μνημόνιο.
Από την 20ή έως την 25η Μαΐου το ρεύμα αυτό αναχαιτίστηκε από την ανάγκη παραμονής στην ευρωζώνη, που έντεχνα προωθούσε με την προπαγάνδα της η Ν.Δ. Ενδεικτικό της πορείας αυτών των ρευμάτων είναι το διάγραμμα των δημοσκοπήσεων της ALCO που δόθηκε στη ΝΕΤ το βράδυ των εκλογών.
Τελικά όμως η επικράτηση του ρεύματος υπέρ του ευρώ έναντι της κατάργησης του μνημονίου οφείλεται κυρίως στην αδυναμία της κεντρικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ - ΣΥΝ, που, όπως εκφωνεί-το, επέμενε σε επιχειρήματα που είχαν εξαντλήσει τη δυναμική τους, όπως ότι η εφαρμογή του μνημονίου θα οδηγήσει τη χώρα εκτός ευρώ και ότι η πίεση για καταγγελία του μνημονίου θα οδηγήσει τους Ευρωπαίους στο να αποδεχθούν και την επαναδιαπραγμάτευση των όρων της δανειακής σύμβασης.
Πλην όμως, οι δηλώσεις όλων των Ευρωπαίων ηγετών έλεγαν ότι η καταγγελία του μνημονίου οδηγεί σε έξοδο από το ευρώ. Τα ίδια έλεγε και η Ν.Δ., αλλά και το ΠΑΣΟΚ. Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ δεν απαντούσε σ’ αυτά και δεν έβαζε το δίλημμα: «Εφαρμογή του μνημονίου, με εξαθλίωση των Ελλήνων και καταστροφή της παραγωγικής βάσης και του κοινωνικού ιστού της χώρας, προκειμένου να μείνουμε στο ευρώ, ή όχι;».
Συγκεκριμένες δημοσκοπήσεις, ό πως αυτή της MRB, που έθεταν αυτό το ερώτημα τρεις εβδομάδες πριν από τις εκλογές έδειχναν ότι η πλειονότητα απαντούσε «όχι» (47,8% «όχι», 41,7% «ναι» – βλέπε και προηγούμενες δημοσιεύσεις).
Βέβαια, ούτε στη Ν.Δ. ετίθετο το ερώτημα: «Αν οι Ευρωπαίοι εταίροι και η τρόικα δεν δεχθούν τις προτάσεις σας για επαναδιαπραγμάτευση, τι θα κάνετε;». Η αντιστροφή του κλίματος υπέρ της Ν.Δ. εδραιώθηκε δημοσκοπικά μετά τη διακαναλική του Α. Τσίπρα, κατά την οποία τα περί σχεδίου Β που δεν λέγεται, βοήθησαν την προπαγάνδα της Ν.Δ.
Είναι φανερό ότι η μετριοπαθής πλειοψηφία που είχε την ευθύνη για την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, δεν ήθελε τη σύγκρουση και επέμενε να ψαρεύει στα θολά νερά και μάλιστα σε τέτοιο σημείο ώστε σε πολλούς κύκλους, ακόμη και του ΣΕΒ, να δοθεί η εντύπωση ότι ο ΣΥ ΡΙΖΑ δεν ήθελε να κερδίσει.
Ακόμη δεν προωθήθηκε η βούληση του ΣΥΡΙΖΑ για έλεγχο των μεγάλων συμβάσεων προμηθειών και κατασκευών του Δημοσίου, ώστε όπου διαπιστωνόταν συμπαιγνία σε απάτη εις βάρος του ελληνικού Δημοσίου, και έπειτα από δικαστική καταδίκη, να συνετελεί-το δήμευση των περιουσιών των εμπλεκομένων.

Συμπεράσματα
Συμπερασματικά λοιπόν και πολιτικά κρίνοντες, είναι φανερό ότι η προπαγάνδα της Ν.Δ. για παραμονή στο ευρώ και για τους κινδύνους επιστροφής στη δραχμή επισκίασε την καταγγελία του μνημονίου από τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό συνετέλεσε στην επανασυσπείρωση των κεντροδεξιών, των εχόντων και των συνταξιούχων, ενώ αντίθετα ο ΣΥΡΙΖΑ με την προτεινόμενη πολιτική του δεν κατάφερε να συγκρατήσει το μέγιστο των δυνάμεων που τον ψήφισαν στις 6.5 και μάλλον έχασε ψήφους νεολαίων, που κατευθύνθηκαν στην αποχή. Ειδικότερα, για κάθε κόμμα έχουμε:
1 Για τη Ν.Δ.: Παρουσίασε συσπείρωση 92% και είχε διαρροές 4% προς ΣΥΡΙΖΑ, 2% προς Χρυσή Αυγή και μόλις 2% προς Λοιπά. Σύμφωνα με την έρευνα της Pulse, συσπείρωσε το 63% των ψηφοφόρων της του 2009.
2 Για τον ΣΥΡΙΖΑ: Παρουσίασε συσπείρωση 83%-84% και είχε διαρροές 5% προς Ν.Δ., 3% προς ΔΗΜΑΡ και 9% προς Λοιπά. Λόγω της αύξησης της αποχής από τον Μάιο κατά 168.569 έγκυρα, φαίνεται ότι έχασε και 50.000 τουλάχιστον ψήφους νεολαίων, που απείχαν τον Ιούνιο.
Γενικότερα, εξαιτίας της αδυναμίας του να συγκρουστεί, λόγω της βούλησης της ηγετικής του ομάδας, δεν προσέλκυσε νέους ψηφοφόρους, που τον Μάιο απείχαν, και έτσι δεν αξιοποίησε το πλεονέκτημα που εμφάνισε στις ηλικίες 18-34 ετών να λαμβάνει το 33%, έναντι 20% της Ν.Δ. και μόλις 6% του ΠΑΣΟΚ.
Στους νέους διαπιστώνεται αποχή 40%. Προσήλκυσε περί τις 210.000 ψήφους από τα εκτός Βουλής κόμματα και, βάσει της έρευνας της Pulse RC, πήρε το 36% των ψηφοφόρων του ΚΚΕ του 2009. Έτσι, μαζί με τους νέους ψηφοφόρους του ΚΚΕ που πήρε τον Μάιο και έχασε τον Ιούνιο, εκτιμάται ότι πήρε τουλάχιστον 200.000 ψήφους από το ΚΚΕ, ενώ από την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά πήρε μεταξύ Μαΐου - Ιουνίου γύρω στις 160.000 ψήφους. Έτσι απέκτησε 360.000 αριστερούς ψηφοφόρους, που είναι εναντίον της Ε.Ε. και του ευρώ.
Από εδώ και πέρα πρέπει να επαναπροσδιορίσει ριζοσπαστικότερα την πολιτική του, γιατί η κυβέρνηση της Αριστεράς, που λεκτικά προωθούσε, φαινόταν ήδη και κατά την προεκλογική περίοδο ότι δεν περπατάει, μια και το ΚΚΕ αρνείτο και η ΔΗΜΑΡ έβαζε ανυπέρβλητες προϋποθέσεις. Βέβαια, έκανε λάθος που δεν προσπάθησε να προσεγγίσει τους Ανεξάρτητους Έλληνες. Εάν ριζοσπαστικοποιήσει τις θέσεις του με πιο καθαρή και δυναμική πολιτική, θα αποκτήσει πιθανόν σε μελλοντικές εκλογές και την αυτοδυναμία.
3 Για το ΠΑΣΟΚ: Τελικά συγκέντρωσε μόλις το 27% των ψηφοφόρων του το 2009 και έχασε 28% προς ΣΥΡΙΖΑ, 13% προς Ν.Δ., 10% προς ΔΗΜΑΡ και 7% προς λευκό - άκυρο - αποχή. Παρ’ ότι συγκράτησε σχεδόν τους ψηφοφόρους του Μαΐου, η ηλικιακή σύνθεσή του που δείχνει ότι προσελκύει το 6% των ηλικιών 18-34 ετών, το 8% των 35-54 ετών και το 17% των άνω των 55 ετών, φανερώνει ότι έχει αβέβαιο μέλλον.
4 Για τους Ανεξάρτητους Έλληνες: Παρ’ όλη τη μείωση των ποσοστών και των ψήφων τους, άντεξαν τη συμπίεση και έβαλαν υποψηφιότητα για τη συμμετοχή τους σε μελλοντική ριζοσπαστική κυβέρνηση με τον ΣΥΡΙΖΑ.
5 Για τη Χρυσή Αυγή: Εδραιώθηκε στον εθνικιστικό χώρο και θα διατηρήσει τις δυνάμεις της εφ’ όσον δεν φανεί λύση στα προβλήματα της χώρας.
6 Για τη ΔΗΜΑΡ: Κράτησε τις δυνάμεις της και παρ’ ότι έχασε το 25% των ψήφων του Μαΐου προς τον ΣΥΡΙΖΑ, κατάφερε να τις αναπληρώσει. Μετά την απόφασή της να κυβερνήσει με Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, θα χάσει και άλλες δυνάμεις προς ΣΥΡΙΖΑ και θα κλείσει το κεφάλαιο συνεργασίας της με την Αριστερά.
7 Για το ΚΚΕ: Υπέστη δεινή ήττα. Συγκράτησε μόλις το 40% των ψηφοφόρων του τού 2009. Πλήρωσε τελικά βαρύ τίμημα για την αδυναμία του να επεξεργασθεί και να εφαρμόσει την πολιτική ενός ριζοσπαστικού μετώπου με βάση τις θέσεις του για έξοδο από ευρωζώνη και Ε.Ε., μη αναγνώριση του χρέους, κρατικοποίηση των τραπεζών κ.λπ. Μη έχοντας μεταβατικό σχέδιο για τη λαϊκή εξουσία, έμεινε εκτός μάχης.Το μέλλον θα δείξει το πώς θα πορευθεί και το πώς θα μπορέσει να επηρεάσει τον ΣΥΡΙΖΑ.
8 Για τον ΛΑΟΣ: Υποχώρησε και πάλι σημαντικά και με χαμένη πια την εθνικιστική του βάση είναι αμφίβολο αν θα μπορέσει να ξαναμπεί στη Βουλή.
9 Για τους Οικολόγους Πράσινους: Συμπιέστηκαν από τη νέα πόλωση. Έχασαν ψηφοφόρους τους προς ΣΥΡΙΖΑ και ΔΗΜΑΡ. Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν τις επιλογές τους σε σχέση με τα μεγάλα προβλήματα της χώρας και να διαλέξουν οριστικά συμμάχους.
10 Για τα λοιπά: Υποχώρησαν σημαντικά λόγω της πόλωσης. Ειδικότερα, τα αντιμνημονιακά έχασαν ψήφους προς ΣΥΡΙΖΑ. Τα κόμματα της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς προσέφεραν 160.000 ψήφους στον ΣΥΡΙΖΑ και πρέπει να επαναπροσδιορίσουν την πολιτική συμμαχιών τους.