Η οικονομική κρίση και η ερμηνεία της

 Προκόπης Κωφός
Τμήμα Χημείας του ΑΠΘ

     

    Προχθές στο διάλογο είδαμε δύο ερμηνείες για την κρίση. Η πρώτη ήταν από το Θόδωρο τον Χατζηπαντελή που την περιέγραψε με τα λόγια, «…και όχι η απαίτηση να παραμείνουν τα πράγματα όπως είχαν τον καιρό της ασύδοτης δανειοδότησης και κατασπατάλησης των πόρων του δύσμοιρου αυτού κράτους....». Δηλαδή, τα χάλια μας οφείλονται στην «ασύδοτη δανειοδότηση», στην «κατασπατάληση πόρων» και στο «όλοι μαζί τα φάγαμε» που δεν αναφέρεται μεν, αλλά και η «κατασπατάληση» και η «δανειοδότηση» και επιπλέον το «δύσμοιρο» αυτού του κράτους μας παραπέμπουν εκεί. Σ’ αυτή τη συγκεκριμένη ερμηνεία συνήθως πάει πακέτο και η διαφθορά, αλλά δεν θα το έλεγα παράλειψη, γιατί προκύπτει εμμέσως πλην σαφώς κι αυτό από το «ασύδοτη» και το «κατασπατάληση».

         Η δεύτερη ερμηνεία για την κρίση ήταν από την κυρία Ελένη Κασσάπη που τη περιέγραψε με τα λόγια, «Το τι πήγε στραβά στην κοινωνία μας έχει να κάνει με πολιτικές και ευθύνες πολιτικών…».

         Έχουμε λοιπόν δύο ερμηνείες! Δεν χρειάζεται να μπούμε στο δίλλημα να επιλέξουμε, η μία συμπληρώνει την άλλη! Και η οικονομία δεν πήγε καλά και κάποιοι πολιτικοί με τις πολιτικές τους διαχειρίζονταν τις καταστάσεις! Εκ πρώτης όψεως φαίνονται είτε ξεχωριστά είτε ως πακέτο λογικότατες ερμηνείες! Αν όλα όσα συμβαίνουν, αυτή η κρίση τέλος πάντων, αφορούσαν μόνο την Ελλάδα, τότε οι περισσότεροι δεν θα είχαν καμιά αμφιβολία πως πρόκειται περί αυτού, η ερμηνεία της κρίσης δηλαδή θα ήταν αυτή! Η δε λύση θα ήταν εύκολη! Θα κόβαμε τις σπατάλες, θα σταματούσαμε να δανειζόμαστε, θα αλλάζαμε πολιτικούς να βάλουμε άλλους με σωστές πολιτικές και όλα μέλι-γάλα. Και φυσικά και οι δανειστές μας θα έδειχναν κατανόηση, γιατί αφενός θα ήξεραν τι στραβόξυλα είμαστε όταν μας δάνειζαν και όλο και θα ήταν προετοιμασμένοι για μια τέτοια εξέλιξη, να μην μπορούμε να τα επιστρέψουμε, και αφετέρου το ποσό αν ήμασταν μόνο εμείς δεν θα τους φαίνονταν και τόσο μεγάλο, γιατί όλα αυτά τα χρήματα που έχουν δανείσει και στα άλλα κράτη δεν θα τα είχαν δανείσει αφού στα άλλα κράτη δεν θα ήταν «ασύδοτοι» σαν εμάς για να τα δανειστούν και θα τα είχαν στα σεντούκια τους (αν είναι δυνατόν!) και μπροστά στα 39 τρις που είναι το συνολικό χρέος όλων των κρατών τι θα ήταν τα τριακόσια εξήντα δις τα δικά μας; Από τριάντα πέντε χιλιαρικάκια περίπου στον καθένα μας αντιστοιχούν! Αν και υπάρχουν κι άλλα χρέη, είναι αυτά των ιδιωτών, στεγαστικά και πιστωτικές κάρτες, εκατόν δεκαπέντε δις περίπου, και τα χρέη των επιχειρήσεων, άλλα εκατόν τριάντα πέντε δις κι αυτά και αισίως φτάνουμε στα εξήντα χιλιαρικάκια περίπου στον καθένα! Δηλαδή για μια τετραμελή οικογένεια ένα σπίτι και τρία με τέσσερα αυτοκίνητα μέσα στην τριαντακονταετία, δηλαδή το ένα τρίτο περίπου των χρημάτων που βγάζει ένας μέσος εργαζόμενος σε όλη του τη ζωή!

         Τελικά όσο λογική φαίνεται αυτή η ερμηνεία της κρίσης τόσο λογικοί είναι και οι παραλογισμοί που ανέφερα για την αντιμετώπισή της! Μπορούμε να σκεφτούμε λοιπόν πως αυτή η ερμηνεία ίσως δεν είναι σωστή και να αναζητήσουμε την αληθινή ερμηνεία! Αν τη βρούμε, τότε κι αυτοί που θα επιμένουν ακόμα σ’ αυτή την ερμηνεία θα την εγκαταλείψουν! Και η άκρη του νήματος για να την ανακαλύψουμε είναι το γεγονός πως όλα τα κράτη έχουν χρέος και μάλιστα αυτά που είναι πιο ανεπτυγμένα έχουν μεγαλύτερο! Ο χάρτης του χρέους των κρατών είναι στο κόκκινο στη Βόρεια Αμερική, στην Ευρώπη και την Ιαπωνία, ενώ στη Νότια Αμερική και την Αυστραλία είναι στο πορτοκαλί! Δεν μπορεί λοιπόν, έστω να έτυχε, σε όλες τις χώρες και δη στις πιο ανεπτυγμένες οι άνθρωποι να το έριξαν στις σπατάλες και να άρχισαν να ζουν με δανεικά και όλοι οι πολιτικοί να ακολουθούσαν πολιτικές που θα κατέληγαν σε τέτοια αδιέξοδα! Κάτι άλλο θα πρέπει να συμβαίνει που για να το καταλάβουμε πρέπει να σκεφτούμε τι κοινό υπάρχει σε όλες τις χώρες. Αυτό το κοινό λοιπόν που υπάρχει είναι πως παντού όπου υπάρχει η κρίση έχουν καπιταλισμό! Εύλογο είναι λοιπόν να σκεφτούμε έστω κατ’ αρχήν μήπως φταίει το οικονομικό σύστημα για την κρίση, ο καπιταλισμός! Και επειδή αυτό δεν είναι απόδειξη, πρέπει να ψάξουμε περισσότερο για να δούμε αν μπορεί να επιβεβαιωθεί! Δεν θα το επιχειρήσω να το αποδείξω, απλά θα θέσω μερικά ερωτήματα που αν επιχειρήσει κάποιος να τα απαντήσει μπορεί τελικά να βρει άκρη. Δεν είναι και τόσο δύσκολο να απαντηθούν, αρκεί να αφήσει στην άκρη αυτές τις παρωπίδες που μας έχουν φορέσει και να αφήσει επίσης στην άκρη αυτόν το χυλό που μας ταΐζουν τα αστικά κόμματα, οι τηλεοράσεις και οι εφημερίδες τους!

         Προχωράω λοιπόν από την αρχή!

         Γιατί χρωστούν όλα τα κράτη και πολλοί ιδιώτες στις διάφορες χώρες; Μήπως όταν οι καπιταλιστές έχουν κεφάλαια προς δανεισμό είναι υποχρεωμένα τα κράτη να τα δανειστούν γιατί αλλιώς θα κατηγορηθούν πως δεν επιδιώκουν την ανάπτυξη; Μήπως επομένως οι καπιταλιστές με τα χρήματά τους καθορίζουν την πολιτική των κυβερνήσεων;

         Πού βρέθηκαν όλα αυτά τα 39 τρις που χρωστούν τα κράτη και όλα τα υπόλοιπα που χρωστούν οι ιδιώτες; Μήπως είναι κέρδη από την εργασία των εκατομμυρίων ανθρώπων που εργάζονται σε όλο τον πλανήτη; Μπορεί να είναι κάτι άλλο;

         Αφού είχαν τόσα κέρδη και παράγονταν τόσα πολλά αγαθά, πολλά αγαθά, πολλά κέρδη, γιατί δεν έδιναν μεγαλύτερους μισθούς για να αγοραστούν αυτά τα αγαθά και να ζήσουν οι άνθρωποι καλύτερα και τα έδωσαν ως δανεικά;

         Γιατί ενώ αν βάλουμε για παράδειγμα όλες τις οικοδομές της Θεσσαλονίκης τη μία δίπλα στην άλλη κάνουμε χιλιάδες φορές τα τείχη της Βαβυλώνας, μας λένε πως δεν δουλεύουμε και είμαστε τεμπέληδες; Μήπως αν κοιτάξουμε ολόγυρά μας θα χάσουμε τα μυαλά μας από την πληθώρα αγαθών που υπάρχει; Πώς παρήχθησαν όλα αυτά; Ποιος τα παρήγαγε; Οι τεμπέληδες;

         Γιατί ενώ η εργασία σήμερα λόγω της ανάπτυξης της επιστήμης και της τεχνολογίας είναι πολλαπλάσια πιο αποδοτική από το παρελθόν και παράγονται αφάνταστα περισσότερα αγαθά μας λένε πως πρέπει να δίνουν μικρότερους μισθούς; Ποιος θα τα αγοράσει όλα αυτά τα αγαθά;

         Είναι τυχαίο που αυτές τις μέρες πιο αποκαλυπτικά από κάθε άλλη φορά η τρόικα ζητάει μειώσεις μισθών στον ιδιωτικό τομέα κάτι που δεν σχετίζεται άμεσα και ούτε έμμεσα θα έλεγα με το χρέος του κράτους; Ποιος ωφελείται από τις μειώσεις αυτές; Μήπως αποκλειστικά το μεγάλο κεφάλαιο και τα μονοπώλια που θέλουν περισσότερα κέρδη ή, τώρα που υπάρχει κρίση, να μη μειωθούν τα κέρδη τους; Γιατί τους ενδιαφέρει τόσο πολύ το ωράριο των φαρμακείων; Θα βοηθήσει στο χρέος του κράτους κι αυτό; Μήπως το χρέος είναι το εργαλείο τους για να ανατρέψουν τις εργασιακές σχέσεις και τα δικαιώματα των εργαζομένων και να μειώσουν τους μισθούς;

         Μήπως αυτοί που κατηγορούν τώρα το κράτος επειδή δανειζόταν, θα ήταν αυτοί που πρώτοι θα το αναθεμάτιζαν αν δεν δανειζόταν, γιατί ούτε οι υποδομές που χρειάζονται οι επιχειρήσεις θα είχαν γίνει, δρόμοι, γέφυρες, αεροδρόμια, λιμάνια, ενέργεια, επικοινωνίες, ούτε θα είχαν δοθεί οι επιδοτήσεις και οι ενισχύσεις προς τις επιχειρήσεις για να αναπτυχθούν, ούτε φοροαπαλλαγές θα τους έκαναν, ούτε ο στρατός θα ήταν όπως είναι εξοπλισμένος, ας είναι και για το ΝΑΤΟ, ούτε οι ολυμπιακοί αγώνες θα είχαν γίνει, ούτε τίποτα; Μήπως αυτή η ανάπτυξη έπρεπε να γίνει από το πλεόνασμα της εργασίας των Ελλήνων σε μια σοσιαλιστική κοινωνία που δεν θα το καρπωνόταν οι καπιταλιστές κι έτσι δεν θα το είχαμε τώρα να το επιστρέψουμε ως δανεικά;

         Γιατί μας λένε ψέματα πως ζούσαμε με δανεικά; Αν είναι αλήθεια και το ξέραμε από τότε, θα μπορούσαμε να λέμε πως εδώ με τον καπιταλισμό ήμασταν καλά και οι πρώην σοσιαλιστικές χώρες δεν ήταν; Πώς ήμασταν δηλαδή εδώ καλύτερα, με τα δανεικά;

         Γιατί αντί να μας εξηγήσουν αν μας συμφέρει οικονομικά να είμαστε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το αντιστρέφουν και μας εξηγούν τι πρέπει να κάνουμε για να μείνουμε οπωσδήποτε στην ευρωπαϊκή ένωση;

         Ο κατάλογος των ερωτημάτων μπορεί να συνεχιστεί επ’ άπειρον…

From: Prokopis Kofos <kofos@chem.auth.gr>

Subject: [Dialogos-DEP] Η οικονομική κρίση και η ερμηνεία της

Date: 6 Φεβρουαρίου 2012 10:33:25 μ.μ. GMT+02:00

To: dialogos-dep@faedrion.ee.auth.gr

Reply-To: dialogos-dep@faedrion.ee.auth.gr