Μυστικές διαβουλεύσεις Αθηνών-Σκοπίων

Τρία ονόματα κατέληξαν στο παρασκηνιακό τραπέζι.

 

Οι πρωταγωνιστές, η Ουάσιγκτον και οι εκλογές στη γείτονα χώρα.

 

Της Αγγελικής Σπανού 

 

“Republika Severna Makedonija” (Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας), “Republic of Vardar Macedonia” (Δημοκρατία της Μακεδονίας του Βαρδάρη) και “Gorna Makedonija” (Άνω Μακεδονία) είναι τα τρία ονόματα, τα οποία -σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες- βρίσκονται στο τραπέζι των παρασκηνιακών διαπραγματεύσεων μεταξύ Αθήνας - Σκοπίων.

 

Κατά τις ίδιες πληροφορίες, οι συνομιλίες βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο και είναι θέμα ωρίμανσης της πολιτικής συγκυρίας αν θα σηκωθεί ή όχι η κουρτίνα. Με δεδομένη την προεκλογική κατάσταση στην ΠΓΔΜ και την πολιτική ρευστότητα που φέρνει εδώ η οικονομική κρίση, δεν φαίνεται πιθανόν ότι θα βρεθεί σύντομα έδαφος για κορύφωση της διαδικασίας, η οποία ωστόσο έχει πλήρως εξελιχθεί σε συνθήκες απόλυτης εχεμύθειας. 

 

Σύμφωνα με πολλές ενδείξεις, ο προσδιορισμός της γλώσσας καταλήγει στο “makedonski jarik (μακεδονική γλώσσα), ενώ για τον προσδιορισμό της υπηκοότητας επιλέγεται η οδός της εποικοδομητικής ασάφειας (citizens of the Republic…/πολίτες της Δημοκρατίας…). 

 

Οι σοβαρές αυτές διαπραγματεύσεις διεξάγονται με όρους άκρας μυστικότητας και από εξωυπηρεσιακούς παράγοντες που δεν ανήκουν, οργανικά, στο υπουργείο Εξωτερικών. Η ελληνική πλευρά εκπροσωπείται, κυρίως, από έναν άτυπο σύμβουλο του πρωθυπουργού (Α.Ρ.), ο οποίος αξιοποιεί ως μεσολαβητή προς την πλευρά των Σκοπίων έναν υπερδραστήριο Έλληνα (Μ.Μ.) που ζει στα Σκόπια και βιοπορίζεται με αδιευκρίνιστο τρόπο, ενώ η κυβέρνηση Γκρούεφσκι εκφράζεται μέσω δύο αδελφών που εργάζονται ο ένας στις μυστικές υπηρεσίες και ο άλλος στην υπηρεσία τελωνείων (V. και S. M.). 

 

Τη σκηνοθεσία αυτής της διπλωματικής ταινίας μυστηρίου ελέγχει ο κ. Τόμας Κάουντριμαν, αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ (βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών) και παλιός μας γνώριμος από τη θητεία του στην αμερικανική πρεσβεία της Αθήνας. 

 

Η Ουάσιγκτον ενδιαφέρεται έντονα για την επίλυση του προβλήματος της ονομασίας της ΠΓΔΜ, γιατί θεωρεί ότι έτσι θα ενισχυθεί η σταθερότητα των Σκοπίων, θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και θα ενισχυθεί η δυναμική προσέγγισης προς τις ευρωπαϊκές δομές. Είναι βέβαιο ότι στο τελευταίο του ταξίδι στην αμερικανική πρωτεύουσα ο κ. Γκρούεφσκι δέχθηκε αφόρητες πιέσεις από την αμερικανική πλευρά να κάνει το βήμα μπροστά και ίσως είναι αυτός ο κυριότερος λόγος για τον οποίο στη συνέχεια πέταξε την μπάλα στην εξέδρα, δρομολογώντας πρόωρες κάλπες. 

 

Υψηλόβαθμοι παράγοντες της ελληνικής διπλωματίας έχουν εκφράσει σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες τους την αισιοδοξία ότι μπορεί να αρθεί το αδιέξοδο στο σκοπιανό μετά τις εκλογές στη γειτονική χώρα (οι οποίες θα πραγματοποιηθούν στο τέλος της άνοιξης ή τις αρχές του καλοκαιριού) και πριν να πέσει η αυλαία στη Χάγη με την τελική απόφαση επί της προσφυγής των Σκοπίων που εγκαλούν την Ελλάδα για δήθεν παραβίαση της Ενδιάμεσης Συμφωνίας λόγω της απόφασης στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι για μη ένταξη της ΠΓΔΜ. 

 

Ωστόσο, ο Ν. Γκρούεφσκι έχει αποδείξει ότι είναι απολύτως απρόβλεπτος και έχει αιφνιδιάσει κατ’ επανάληψη ακόμη και ένθερμους συμμάχους της χώρας του με παλινωδίες, αλλαγή στάσης την τελευταία στιγμή και άτακτες υποχωρήσεις από τις αρχικές του θέσεις. 

 

Με την ολοκλήρωση της ακροαματικής διαδικασίας ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης που καλείται να κρίνει εάν η Ελλάδα παραβίασε ή όχι την Ενδιάμεση Συμφωνία ασκώντας το δικαίωμα του βέτο (στο ΝΑΤΟ, για την ένταξη των Σκοπίων) έκλεισε ο βασικός κύκλος της δικαστικής διαδικασίας. Από την πλευρά της ΠΓΔΜ παρουσιάστηκαν δηλώσεις ελλήνων πολιτικών (με πρώτη εκείνη του τέως πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή) που αναφέρονταν ρητά σε βέτο, όπως επίσης σχετικά σχόλια των κομμάτων της αντιπολίτευσης και δημοσιεύματα στον ελληνικό Τύπο. 

 

---

Η ελληνική εκδοχή: Δεν κρίνεται στη Χάγη η ονομασία

 

Η απάντηση της ελληνικής πλευράς στην προσφυγή των Σκοπίων στη Χάγη ήταν ότι οι αποφάσεις στο εσωτερικό της Συμμαχίας λαμβάνονται με ομοφωνία, όπως αποδεικνύεται από δημόσιες τοποθετήσεις νατοϊκών αξιωματούχων, ακόμη και του ίδιου του γενικού του γραμματέα. Επίσης, από την ελληνική πλευρά τονίστηκε ότι τα Σκόπια έχουν κατακρεουργήσει την Ενδιάμεση Συμφωνία, παραβιάζοντας με την αλυτρωτική τους πολιτική τις βασικές δεσμεύσεις για σειρά ετών. Ήταν απολύτως ενδεικτική, άλλωστε, η αποκάλυψη από αντιπολιτευόμενο κανάλι (Α1) της ΠΓΔΜ ότι κρατικό πανεπιστήμιο χρησιμοποιεί τον Ήλιο της Βεργίνας στα πτυχία που χορηγεί.

 

Η Αθήνα δεν εκφράζει ούτε αισιοδοξία ούτε απαισιοδοξία για την έκβαση της διαδικασίας, ενώ αρμόδιοι παράγοντες της ελληνικής διπλωματίας υποστηρίζουν ότι, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, δεν πρόκειται να επηρεαστούν οι διαπραγματεύσεις για το όνομα ούτε η πορεία των ευρωσκοπιανών σχέσεων. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι τυχόν αρνητική απόφαση θα προκαλούσε εθνικό σοκ, γιατί δυο γενιές Ελλήνων έχουν εκπαιδευτεί να αναζητούν τη διπλωματική ευτυχία στην έδρα του Διεθνούς Δικαστηρίου και η κατάρρευση αυτής της προσδοκίας θα είχε σκληρές συνέπειες. 

 

Η υφαλοκρηπίδα

 

Ο υπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Δρούτσας, μιλώντας στην τουρκική εφημερίδα “Χουριέτ”, αποκάλυψε ότι μετά τις τουρκικές εκλογές (12 Ιουνίου) αναμένονται εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά, θέτοντας ευθέως το δίλημμα “ή λύση ή Χάγη” και αφήνοντας σαφώς να εννοηθεί ότι οι διερευνητικές επαφές για το Αιγαίο δεν θα συνεχιστούν επ’ αόριστον. Με άλλα λόγια, θα συμφωνηθεί ένα χρονοδιάγραμμα και είτε θα υπάρξει διευθέτηση σε διμερές επίπεδο είτε θα συνταχθεί συνυποσχετικό για παραπομπή της διαφοράς σχετικά με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στη Χάγη. Αν μέχρι χθες το δεύτερο σενάριο ήταν το μόνο ρεαλιστικό, σήμερα δεν είναι αυτονόητο ότι το πρώτο διατυπώνεται απλώς για την οικονομία της συζήτησης.

MEKEDONIA