ΤΟ ΛΗΜΕΡΙ: Berlinale

Berlinale

Η Berlinale είναι ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ, όπου ανάμεσα σε διάφορα δραματικά και κοινωνικά έργα οργιάζει η πολιτική προπαγάνδα. Όπως το ντοκιμαντέρ „Ai Weiwei: Never Sorry“ («Αϊ Βάϊ Βάϊ: Ποτέ Συγνώμη")

του Εμμανουήλ Σαρίδη

Η Berlinale είναι ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ, που σήμερα πάει να επισκιάσει τά ανάλογα φεστιβαλ που γίνονται στις Κάννες και την Βενετία. Ο γερμανικός οδοστρωτήρας δεν αφήνει τίποτε άλλο, που να αντιπροσωπεύει οικονομική, πολιτική και καλλιτεχνική δύναμη. Το φετεινό φεστιβάλ, το 62. κατα σειράν, ξεκίνησε στις 9. και θα διαρκέσει μέχρι τις 19. Φεβρουαρίου 2012. Στο τέλος θα τιμηθούν τα συμφωνημένα ήδη έργα με την χρυσή και τις ασημένια αρκούδες μιας μεγάλης ποικιλίας κατηγοριών, όπως Wettbewerb, Panorama, Info-Schau, Generation, Internationales Forum des Jungen Films, Deutsches Kino, Neue Deutsche Filme, Retrospektiven und Hommagen, Berlinale Shorts, Kulinarisches Kino, Sonderreihen
κ.α. (όλα τα φιλμ μετα το 1951 εδω http://www.berlinale.de/de/archiv/hilfe_zum_archiv/index.html).

Η Berlinale δεν είναι μόνο ένα καλλιτεχνικό γεγονός, που ιδιαίτερα εφέτος, με τις παγωνιές που είχαμε μέχρι τώρα (μέχρι και -20 βαθμούς τη νύχτα), ζέστανε λίγο τον ξεπαγιασμένο Βερολινέζο και όσους ήρθαν απο παντού για να το παρακολουθήσουν (μερικοί κοιμόντουσαν σε υπνοσάκους στην Potsdamer Platz που είναι οι κινηματογράφοι του φεστιβάλ, για να πάρουν τη ν άλλη μέρα το πρωί ένα εισητήριο) αλλά και ένα δραστικότατο μέσο ασκήσεως προπαγάνδας, που εκτός απο το συνεχή πλύσιμο του εγκεφάλου μας με τους κακούς Ναζίδες, τα μαρτύρια των Εβραίων και την προβολή των παλιών και νέων αστέρων της εβραιοκρατούμενης βιομηχανίας του Χόλλυγουντ χρησιμοποιείται κατα κόρον και για να διαβάλει χώρες που είναι στο στόχαστο του Ηγεμόνα, ιδιαίτερα την Κίνα, την Ρωσία και το Ιράν.

Το κινηματογραφικό φεστιβάλ Berlinale είναι σύμφωνα με την αυτοπαρουσίασή του «η καλλιτεχνική βιτρίνα της Γερμανικής Ομοσπονδίας και συγχρόνως η εγγύηση για μια άκρως επαγγελματική επιχείρηση πολιτισμού». Φορέας του είναι η ανώνυμη εταιρία Kulturveranstaltungen des Bundes in Berlin GmbH (KBB) που αποτελεί μια πλαττφόρμα διεθνούς συνεργασίας και συνεργείων και με την οποία συνεργάζονται άλλοι μεγάλοι οργανισμοί του Βερολίνου, όπως οι Internationale Filmfestspiele Berlin, το Haus der Kulturen der Welt και τα Berliner Festspiele στο Μουσείο Martin-Gropius-Bau. Χρηματοδοτείται απλόχερα και στο διοικητικό της συμβούλιο θα βρείται κύρίως Εβραίους, που γενικά κινούν και τα νήματα σε ολόκληρο τον καλλιτεχνικό τομέα του Βερολίνου, είτε αυτός είναι οι Όπερες, τα Μουσεία, οι Ορχήστρες κ.λπ. κ.λπ. (για την Berlinale δείτε και στην http://de.wikipedia.org/wiki/Berlinale).

Μίλησα προηγουμένως για τον ρόλο της Berlinale σαν μέσο προπαγάνδας και το εξηγώ. Κατα την γερμανική Wikipedia ο όρος προπαγάνδα σημαίνει «μια σκόπιμη και συστηματική προσπάθεια για τη διαμόρφωση αντιλήψεων, το μανιπουλάρισμα γνώσεων (δηλαδή την στοχευμένη και συγκεκαλυμμένη επιρροή και γενικά όλες εκείνες τις διεργασίες, που στοχεύουν στον έλεγχο των βιωμάτων και της συμπεριφοράς ατόμων και ομάδων παραμένοντας κρυφοί, στην αφάνεια) καθώς και την πηδαλιούχηση συμπεριφορών, με σκοπό την δημιουργία μιας επιθυμητής απο τους προπαγανδιστές ανταπόκρισης. Ο όρος «προπαγάνδα» χρησιμοποιείται συνήθως σε ένα πολιτικό πλαίσιο».

Για να γίνει αυτό κατανοητό, θα αναφέρω το παράδειγμα της φετεινής συμμετοχής ενός ντοκιμαντέρ στην Berlinale με το όνομα „Ai Weiwei: Never Sorry“ («Αϊ Βάϊ Βάϊ: Ποτέ Συγνώμη"). Ο Αϊ Βάϊ Βάϊ (όνομα που βρήκε, ε!, ίδιο με το κωλοδάχτυλο του καλλιτέχνη στην φωτογραφία αριστερά) είναι ένας κινέζος ακτιβιστής, που ο Ηγεμόνας χρησιμοποιεί σήμερα για να υποσκάψει το ηθικό των Κινέζων και την εμπιστοσύνη τους στην κινεζική κυβέρνηση και για να διαμορφώσει μια κακή εντύπωση στον κόσμο γενικά για την χώρα αυτή, την οποία δεν ξεχνάει κάθε ηγέτης και ηγετίσκος της Δύσης που την επισκέπτεται να της υπενθυμίσει, ότι πρέπει να τηρεί τις υποχρεώσεις της για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα οποία οι ίδιοι τσαλαπατούν όχι μόνο στην ίδια τους την χώρα, αλλά και σ’ αυτές που με το πρόσχημα της προστασίας των πολιτών τους απο καταπιεστικούς και χασάπηδες ηγέτες δεν διστάζουν να τις βομβαρδίσουν πίσω στην εποχή του λίθου.

Ποιός είναι ο παραγωγός αυτουνού του ντοκιμαντέρ; Είναι η Εβραία δημοσιογράφος (;) Alison Klayman, που για τρία χρόνια συνόδευε τον διάσημο ακτιβιστή Αϊ Βάϊ Βάϊ εδω κι’ εκεί και χρησιμοποίησε υλικά απο εκατοντάδες κινηματογραφημένες ώρες για να κάνει το πρώτο πλήρες πορτρέτο του σε μια ταινία μεγάλου μήκους. Που η Berlinale το ονόμασε "μια διαφοροποιημένη περιγραφή του σύγχρονου κινεζικού κράτους μεταξύ δεσποτισμού και αντίστασης".

Είδα χθές, 13.02.2012, στον κινηματογράφο Cubix 8 αυτό το δήθεν ντοκιμαντέρ, διάβασα τι γράφουν σήμερα οι εφημερίδες, ερεύνησα το ιντερνέτ και σας δίνω μια εικόνα (και ένα βίντεο στο τέλος), που βέβαια δεν βγάζουν συμπεράσματα, γιατί πρώτα πρέπει να το δείς όλο και το βασικότερο, πρέπει να διαθέτεις κάποια νοητικά εργαλεία για να αποκρυπτογραφήσεις την προπαγάνδα που περιέχει – και που είναι πολύ sophisticated, όπως λένε και οι σύμμαχοί μας οι Αμερικανοί.

Ξεσήκωσα λοιπόν απο την επίσημη ιστοσελίδα της Berlinale ορισμένα αποσπάσματα απο το κείμενο για το ντοκιμαντέρ, τα συμπλήρωσα με μερικές δικές μου σκέψεις και ιδού το αποτέλσεμα: "Νιώθω σαν παίκτης σκάκι", λέει ο κινέζος ζωγράφος και πολιτικός ακτιβιστής Αϊ Βάϊ Βάϊ, "ο αντίπαλός μου κάνει μια κίνηση και εγώ κάνω μετα την επόμενη". Ο Αϊ Βάϊ Βάϊ μποϊκοτάρισε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2008 στο Πεκίνο, γιατί όπως είπε, "θα χρησιμοποιηθούν απο το κόμμα σαν προπαγάνδα». Όταν έγιναν οι σεισμοί στην επαρχία Σιτσουάν έσπευσε εκεί για να δημοσιεύσει τα ονόματα των 5.000 παιδιών που χάθηκαν στα συντρίμμια των σχολείων.

Ο Αϊ Βάϊ Βάϊ κάνει αντίσταση στην κυβέρνηση της Κίνας δημοσιοποιώντας, μέσω των παγκοσμίας εμβελείας μαζικών μέσων της Δύσης (ή του Ηγεμόνα, το ίδιο είναι), διάφορα πράγματα που δεν του αρέσουν στην Κίνα, νομίζοντας, ότι στραβά και ανάποδα υπάρχουν μόνο στην Κίνα. Χρησιμοποιώντας ιδιαίτερα το διαδίκτυο και τα "κοινωνικά μέσα" της CIA και της MOSSAD, Twitter, Facebook & Co, κατηγορεί και υπονομεύει την πατρίδα του, χωρίς να καταλαβαίνει, προφανώς λόγω βλακείας, ότι αυτοί που τον υποστηρίζουν στη Δύση (ΗΠΑ, Γερμανία κ.α.) δεν το κάνουν γιατί είναι ένας τόσο μεγάλος καλλιτέχνης, αλλά γιατί τους κάνει τη δουλειά τους. Η προπαγάνδα εναντίον Κίνας, Ρωσίας, Ιραν κ.λπ. είναι ένα απο τα δραστικότερα όπλα για την ηθική απαξίωση κρατών που δεν υποκύπτουν στα κελέυσματα του Ηγεμόνα.

Για το ντοκιμαντέρ „Ai Weiwei: Never Sorry“ («Αϊ Βάϊ Βάϊ: Ποτέ Συγνώμη") γράφει η Christiane Peitz στην εφημερίδα «Der Tagesspiegel» της 13.02.2012 (η μετάφραση δική μου):

"Στο σπίτι του Ai Weiwei στο Πεκίνο ζουν 40 γάτες. Μια απ' αυτές μπορεί να ανοίγει τις πόρτες πηδώντας πάνω στο πόμολο. Σε τι διαφέρει η γάτα από τον άνθρωπο, ρωτά ο Αϊ Βάϊ Βάϊ; Στο ότι δεν μπορεί να ξανακλείσει την πόρτα. Και επειδή ο πιο διάσημος αυτός κινέζος καλλιτέχνης και κριτικός του καθεστώτος μάχεται ακούραστα για μια ελεύθερη επικοινωνία και για προσβάσιμες πληροφορίες, η ιστορία με την γάτα στην αρχή του φιλμ είναι μια υπόσχεση. Ότι η ταινία αυτή βρίσκει εικόνες, οι οποίες κάνουν τον Αϊ Βάϊ Βάϊ κάτι το τόσο ιδιαίτερο, το πρόσωπό του, την τέχνη του, το αγκαζάρισμά του, την όλη τέχνη του έργου του".

"Δυστυχώς το ντοκιμαντέρ της αμερικανίδας Alison Klayman, που έζησε από το 2006 μέχρι το 2010 στην Κίνα, παραμένει συμβατικό. Το „Ai Weiwei: Never Sorry“ περιορίζεται σε ένα αισθητικά καλαίσθητο τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ: Βλέπουμε τον καλλιτέχνη μπροστά στον υπολογιστή του, στο στούντιο, σε εκθέσεις στο Μόναχο και το Λονδίνο και κατα το ερευνητικό ταξίδι του στην περιοχή Σιτσουαν που έγιναν οι σεισμοί. Κατα τα άλλα, η Klayman χρησομοποιεί υλικά απο το πλούσιο αρχείο του Αϊ Βάϊ Βάϊ – μόνο σε δύο χρόνια παρήγε 15 ντοκιμαντέρ - και δίνει το λόγο σε άλλους καλλιτέχνες, επιμελητές και δημοσιογράφους. Η ταινία τελειώνει με τη σύλληψη του Αϊ Βάϊ Βάϊ τον Απρίλιο του 2011 και την απελευθέρωσή του τον Ιούνιο, κατα την οποία ζήτησε από τους δημοσιογράφους δείξουν κατανόησή, ότι δεν θα πεί τίποτε. Ο καλλιτέχνης δεν ήταν όμως εκφοβισμένος, λέει η διευθύντρια του Haus der Berliner Festspiele, θέλει μόνο να είναι προσεκτικός μέχρι τις 22. Ιουνίου, οπότε τελειώνει η απαγόρευση για ταξίδια και συνεντεύξεις. Ο συνομιλητής της, Klaas Ruitenbeek, διευθυντής του Μουσείου Ασιατικής Τέχνης του Βερολίνου, το επιβεβαιώνει ευχαριστημένος, γιατί επισκέφθηκε τον καλλιτέχνη τον Σεπτέμβριο στο Πεκίνο".

"Αϊ Βάϊ Βάϊ, ο καλλιτέχνης της επικοινωνίας. Αυτός που γράφει ακούραστα στο blog του και απο τότε που αυτό απαγορεύθηκε δημοσιεύει τα περίφημα δίστηλά του στο Twitter, αυτά όλα εντυπωσίάζουν. Κινηματογραφεί, πως βιντεοσκοπεί ο κάμεραμαν του την αστυνομία, η οποία με τη σειρά της τον βιντεοσκοπεί - και τα αναρτά αμέσως στο ιντερνετ. Ζητά την συζήτηση μ΄εκείνους που τον παρενοχλούν, ρωτάει, κουβεντιάζει. Ένας Αϊ Βάϊ Βάϊ που δεν μ ιλάει πιά; Σε καμμία περίπτωση".

Αυτά γράφει η Christiane Peitz. Εγώ θάλεγα, ότι ο Ηγεμών που επενδύει τόσα στον Αϊ Βάϊ Βάϊ έχει σκοπό να τον χρησιμοποιήσει πιο εντατικά στο μέλλον. Τέτοιες φιγούρες είναι ότι χρειάζεται για να υποσκάψεις το ηθικό του εχθρού σου και να δημιουργήσεις την κατάλληλη ατμόσφαιρα για επεμβάσεις στην χώρα του. Και γι' αυτό επενδύουν σ' αυτούς, τους μεγαλώνουν, τους κάνουν αγωνιστές, μαχητές, ήρωες. Ακριβώς όπως έγινε με τον δικό μας Μίκη Θεοδωρακη την εποχή των Στρατιωτικών.