Ο Αδέσποτος & απροσκύνητος τελευταίος σοσιαλιστής της Ευρώπης, η μόνιμη, διαρκής και ζώσα αντιστασιακή ...
Αφιέρωμα: Κύπρος, ο τραγικός μήνας Ιούλιος
Ο Βάσος Λυσσαρίδης, η μόνιμη, διαρκής και ζώσα αντιστασιακή συνείδηση του ελληνισμού της Κύπρου, μιλά στο αφιέρωμα της “ΜτΚ” για τις μαύρες επετείους του Ιουλίου, το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή του 1974, την πρόσφατη τριμερή διάσκεψη της Γενεύης και τα τελευταία γεγονότα στη Μεγαλόνησο, ενώ δεν κρύβει την αγωνία του για την (εκ)τροπή που έχει πάρει το Κυπριακό.
Από πολύ...
νωρίς είχαμε αποφασίσει το φετινό επετειακό αφιέρωμα στη μαρτυρική Μεγαλόνησο και τα γεγονότα του Ιουλίου του 1974 να έχει χαρακτήρα ποιητικό. Ο λόγος που μας ώθησε σε αυτό δεν ήταν οποιαδήποτε διάθεση εξωραϊσμού ή αποφόρτισης των τραγικών γεγονότων, αντίθετα το γεγονός ότι αποδόθηκαν εξαιρετικά από τους ποιητές της Κύπρου και μάλιστα σε ποικίλες διαστάσεις (άλλωστε εκ των πραγμάτων ο λόγος των ποιητών είναι η πιο πολύτιμη παρακαταθήκη μας και η κιβωτός για τη διαχρονική διατήρηση και εμπέδωση της πάνυ ακριβούς μνήμης. Σε αυτήν θα πρέπει να καταφεύγουμε όταν θολώνει ο νους. Ή ακόμη και όταν ψηλώνει αδιάκριτα - για να συνερχόμαστε). Είναι γνωστόν πως πολλοί ελλαδίτες κριτικοί και πανεπιστημιακοί έχουν σχολιάσει ευμενώς την άνθηση της σύγχρονης κυπριακής ποίησης, που αποτελεί μέρος της λοιπής ελληνικής γλώσσας, λογοτεχνίας και τέχνης.
Αλλά υπάρχει ένα ακόμη ιουλιάτικο κυπριακό ιστορικό και ποιητικό γεγονός, που φαίνεται πως ίσως να λειτουργεί και ως υπόβαθρο και αφετηρία για τους ποιητές της Μεγαλονήσου. Αναφερόμαστε στο εκτενές ποίημα -δράμα- του Βασίλη Μιχαηλίδη, γραμμένο στην κυπριακή διάλεκτο "Η 9η Ιουλίου του 1821", που αφορά το μαρτύριο των νεομαρτύρων αρχιεπισκόπου Κύπρου Κυπριανού, των τριών μητροπολιτών και των λοιπών προεστών της Κύπρου. Θα τολμήσω να πω πως αυτό το ιστορικό γεγονός θα το γνωρίζαμε τουλάχιστον αλλιώτικα αν δεν υπήρχε η παρέμβαση, η διαμεσολάβηση του λόγου του ποιητή.
Στην ίδια ποιητική ενότητα είχαμε εντάξει και μια συνομιλία με τον γνωστό πολιτικό και αγωνιστή της Μεγαλονήσου Βάσο Λυσσαρίδη, ο οποίος είναι επίσης και ποιητής.
Να όμως που η συγκυρία μας πρόλαβε, καθώς γίναμε μάρτυρες ενός ακόμη ιουλιανού κυπριακού δράματος, και κάποιοι νέοι μάρτυρες πρόλαβαν να γραφτούν με εξαιρετικά συνοπτικές διαδικασίες στο ελληνικό μαρτυρικό μηνολόγιο του αβάστακτου και φοβερού μήνα του θέρους. Φαίνεται πως τα ποικίλου είδους πραξικοπήματα απέναντι στη λογική -η τραγωδία δηλαδή- ταιριάζουν στην Κύπρο τον πυρίκαυστο και φοβερό μήνα Ιούλιο.
Υπό τις συνθήκες αυτές, ο λόγος του αγωνιστή, πολιτικού και ποιητή Βάσου Λυσσαρίδη ακούγεται αποκαλυπτικός. Ελπίζουμε όχι προφητικός. Το κείμενο του λογοτέχνη και δοκιμιογράφου Νίκου Ορφανίδη για την 9η Ιουλίου στην ποίηση, γραμμένο με πόνο ψυχής κάτω από την πίεση των τελευταίων γεγονότων, είναι ένα πραγματικό ποιητικό ορυχείο. Όσο για την ποίηση για τα γεγονότα του 1974, λίγες ώρες πριν από το κλείσιμο του αφιερώματος έλαβα την εξής απάντηση από τον κύπριο ποιητή και δοκιμιογράφο που είχε αναλάβει να γράψει για το θέμα: "Τα γεγονότα στη μικρή πατρίδα βαραίνουν και πάλι την ψυχή, η προσωπική ένδεια δεδομένη και ο βιοπορισμός καταπλακωτικός. Δέξου τις απολογίες μου που δεν μπορώ να ανταποκριθώ στην πρόκλησή σου, που με τιμά. Ίσως μια άλλη φορά, σε καλύτερες συνθήκες". Νομίζω πως το συγκινητικό αυτό σημείωμα είναι το ίδιο χρήσιμο και πολύτιμο, τζιβαϊρικόν, όπως θα έλεγε ο Μακρυγιάννης. Τα λέει όλα και τον ευχαριστούμε.
Οι σελίδες από τον φάκελο της Κύπρου, που έδωσε στη δημοσιότητα η Κυπριακή Βουλή, παρατίθενται ως μαρτυρία για το έγκλημα που συντελέστηκε από τους χουντικούς αξιωματικούς στην Κύπρο.
Συνέντευξη: Βάσος Λυσσαρίδης
Άρθρο: Νίκος Ορφανίδης
Ντοκουμέντο: Απόσπασμα από τον Φάκελο της Κύπρου της Κυπριακής Βουλής
Επιμέλεια αφιερώματος, κείμενο: Στέλιος Κούκος (skoukos@makthes.gr)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου