Ξανά υποτελείς στην Υψηλή Πύλη

Σε μια χώρα (καθ’ ομολογία του πρωθυπουργού της) περιορισμένης εθνικής κυριαρχίας, ο έλεγχος και η εποπτεία που ασκείται από τους πιστωτές αφορά μόνο τις οικονομικές της δοσοληψίες; Με άλλα λόγια, μήπως οι πιστωτές μας (ΔΝΤ και λοιποί εκλαμπρότατοι τοκογλύφοι, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι), εκτός από την οικονομική διαχείριση, έχουν αναλάβει και τον έλεγχο των αμυντικών και διπλωματικών υποθέσεων της χώρας;

Ειδικότερα η πολιτική τής άνευ όρων διευθέτησης των ελληνοτουρκικών σχέσεων... περιτυλιγμένη στο «πακέτο» της συνεκμετάλλευσης του Αιγαίου, την οποία εμφανίζεται να προωθεί η κυβέρνηση, περιγράφει μια εθνική στρατηγική επιλογή ή μήπως συνοψίζει την τακτοποίηση κάποιων εκκρεμοτήτων στην περιοχή, κατ’ απαίτηση - όφελος (ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, πετρελαϊκών εταιρειών κ.λπ.) τρίτων;

Η φράση, πάντως, που περιγράφει απολύτως τη φιλοσοφία και την πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση στα ελληνοτουρκικά αποτυπώνεται στο παρακάτω «ρητορικό ερώτημα» που έθεσε πριν από έναν χρόνο σε «φιλική» συζήτησή του με το «Π» κορυφαίο στέλεχός της: «Προτιμάτε να έχουμε ολόκληρο το Αιγαίο και να μην μπορούμε να το εκμεταλλευτούμε ή το μισό, στο οποίο θα μπορούμε προχωρήσουμε σε κάθε είδους οικονομική δραστηριότητα;».

Όπως συνάγεται από τα πεπραγμένα της, η κυβέρνηση έχει εκφράσει την προτίμησή της: Εργάζεται επιμελώς για την (ελληνοτουρκική) συνεκμετάλλευση του Αιγαίου.

Ο Γ. Παπανδρέου, από την πρώτη στιγμή που κέρδισε τις εκλογές, δεν έκρυψε την απόφασή του να προχωρήσει ταχέως, με κάθε τρόπο και κόστος, σε συνολική διευθέτηση των ελληνοτουρκικών ζητημάτων. Προκειμένου μάλιστα να «πετύχει» αυτήν τη διευθέτηση (που τελικά καταλήγει στην παραχώρηση του μισού Αιγαίου), η κυβέρνηση είναι έτοιμη να απεμπολήσει τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα και στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, τα οποία στοιχειοθετούνται από το γεγονός ότι το Καστελόριζο όχι μόνο είναι ελληνικό νησί, αλλά έχει και (Έλληνες) κατοίκους...

Η «προστασία» κοστίζει

Αυτή η «ηρωική» αποφασιστικότητα του Γιώργου Παπανδρέου να εμφανιστεί ως σύγχρονος... Βενιζέλος (Ελευθέριος και όχι Ευάγγελος!) γεννά δύο ερωτήματα: Γιατί το κάνει; Πώς το κάνει; Με άλλα λόγια: Γιατί η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προχωρήσει σε διευθετήσεις ακόμη και εις βάρος των συμφερόντων της χώρας;

● Το «γιατί» ίσως έχει σχέση με την κοσμοπολίτικη πολιτική φιλοσοφία του Γ. Παπανδρέου, ίσως και διότι, τη στιγμή της εθνικής (οικονομικής και όχι μόνο) χρεοκοπίας, ήρθε η ώρα να καταβληθεί το αντίτιμο της ήττας των Ιμίων.

● Το «πώς» έχει να κάνει με την πολιτική - πρακτική διακυβέρνησης, με συμβούλους φίλους και γνωστούς, παρακάμπτοντας (ή ενσωματώνοντας στο «σχέδιο») όποια ενοχλητική θεσμική ιεραρχία προβάλλει ως εμπόδιο.

Έχοντας αποδεχτεί δημοσίως και εγγράφως την περιορισμένη εθνική κυριαρχία, ο πρωθυπουργός δέχεται ότι η κυβέρνησή του δεν είναι σε θέση να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της χώρας και αναζητά προστασία. Η προστασία, ωστόσο, κοστίζει... Στην προκειμένη περίπτωση το κόστος αφορά την υπογραφή της Συμφωνίας της Μαδρίτης, όπου η κυβέρνηση Σημίτη μετά την κρίση των Ιμίων αποδέχτηκε την ύπαρξη τουρκικών ζωτικών συμφερόντων στο Αιγαίο.

Οι ελληνοτουρκικές μυστικές συνομιλίες, οι οποίες, όπως υποστηρίζουν διπλωματικοί κύκλοι, έχουν εξαντλήσει την ατζέντα τους και μένουν μόνο οι ανακοινώσεις των συμφωνηθέντων, περιγράφουν ακριβώς την προσπάθεια σύναψης μιας ελληνοτουρκικής συμφωνίας, η οποία θα κατοχυρώνει τα τουρκικά ζωτικά συμφέροντα, χωρίζοντας το Αιγαίο ακριβώς στη μέση. Αυτή η συμφωνία θα σερβιριστεί σαν αμοιβαία και επωφελής συνεκμετάλλευση.

Δηλαδή, υπό την τουρκική απειλή πολέμου και την οξύτατη πίεση τρίτων παραγόντων (ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, πετρελαιάδων), η κυβέρνηση επιχειρεί να σερβίρει ως επιτυχία μια συμφωνία που θα «εξασφαλίζει» μισά - μισά με την Τουρκία (στην καλύτερη περίπτωση) τα όποια κέρδη κρύβονται στο Αιγαίο. Μάλιστα, μέχρι να υπάρξουν (αν υπάρξουν) τα κέρδη, μια άλλη πραγματικότητα θα διαμορφωθεί στην περιοχή, «αποκόπτοντας» τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα από τον κορμό της χώρας και εδραιώνοντας την επικυριαρχία της Αγκυρας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Μηχανισμός υποτέλειας

Για την προώθηση - υλοποίηση μιας πολιτικής «διευθετήσεων» απαραίτητη είναι η δημιουργία του κατάλληλου μηχανισμού στο υπουργείο Εξωτερικών. Οι κατάλληλοι άνθρωποι αναζητούνται είτε στην «αγορά» των «συμβούλων» είτε μεταξύ των «ευέλικτων» και ευπροσάρμοστων στελεχών της υπηρεσιακής ιεραρχίας. Αυτοί αναλαμβάνουν να θωρακίσουν «υπηρεσιακά» τις ειλημμένες αποφάσεις. Ένα τέτοιο (αποτυχημένο) παράδειγμα απόπειρας υπηρεσιακής θωράκισης της ειλημμένης απόφασης να τοποθετηθεί (μεταξύ άλλων και) το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας του Καστελόριζου στο ράφι είναι το παρακάτω:

Στις 11 Αυγούστου ο Α’ γενικός διευθυντής του ΥΠΕΞ, κατ’ εντολήν του υπουργού Δ. Δρούτσα, υπέβαλε με το έγγραφο ΑΠ.Φ.104174 σε αρμόδιο εμπειρογνώμονα ερωτήματα για ζητήματα της ελληνοτουρκικής διαπραγμάτευσης για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Μία από τις ερωτήσεις φαίνεται ότι αναζητεί επιχειρηματολογία που να επιτρέπει την ικανοποίηση της τουρκικής απαίτησης να βγει από την ατζέντα του ελληνοτουρκικού διαλόγου το Καστελόριζο.

Όπως έχει πληροφορηθεί το «Π», η κυβέρνηση έχει αποδεχτεί το τουρκικό αίτημα - εντολή. Κυβερνητικοί παράγοντες μάς έχουν ξεκαθαρίσει σε «εμπιστευτικές» συζητήσεις «ότι στο ζήτημα του Καστελόριζου είναι ασθενείς οι θέσεις μας και καλό είναι να το αφήσουμε πίσω». Κάποιοι άλλοι, λιγότερο κομψοί, εκτίμησαν απερίφραστα πως σε ενδεχόμενη χάραξη ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) «Καστελόριζο δεν υπάρχει».

Παρ’ όλα αυτά η εμπειρογνώμονας που ανέλαβε να απαντήσει στα ερωτήματα αυτά είχε διαφορετική άποψη, καθώς τεκμηρίωσε ισχυρά νομικά επιχειρήματα στην έκθεση που υπέβαλε και έφερε στη δημοσιότητα στις 14 Δεκεμβρίου η εφημερίδα «Ο Κόσμος του Επενδυτή».

Σύμφωνα με τη γνωμάτευση της εμπειρογνώμονα:

1. «Στο πλαίσιο της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών με την Τουρκία δεν είναι σκόπιμο να γίνεται διάκριση μεταξύ της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου και της υφαλοκρηπίδας της ανατολικής Μεσογείου, όπως επιδιώκεται από την τουρκική πλευρά... Τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας επί της υφαλοκρηπίδας της ανατολικής Μεσογείου θα πρέπει να ενταχθούν στη συνολική διαπραγμάτευση (ή δικαστική επίλυση της διαφοράς) με την Τουρκία.

Ενδεχόμενη δε αποσπασματική εξέταση της υφαλοκρηπίδας του Καστελόριζου δεν θα είναι προς όφελος της χώρας... Σε μία τέτοια περίπτωση είναι σχεδόν βέβαιη η αναγνώριση ‘‘μειωμένης επήρειας’’ στο Καστελόριζο, ενώ θα έχει χαθεί το διαπραγματευτικό χαρτί των χωρικών υδάτων, αλλά και το ενδεχόμενο ‘‘συμψηφισμού’’ με τις διεκδικήσεις μας στο Αιγαίο».

2. «Το νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελόριζου, το οποίο αποτελείται συνολικά από 13 νησιά, νησίδες και βράχους, δεν είναι απομονωμένο – γεωγραφικά και διοικητικά ανήκει στα Δωδεκάνησα. Αυτή η πραγματικότητα αποτυπώνεται στην οριοθετική γραμμή του ιταλο-τουρκικού Πρακτικού του Δεκεμβρίου του 1932, το οποίο συμπληρώνει την ιταλο-τουρκική συμφωνία της Άγκυρας της 4ης Ιανουαρίου 1932, οριοθετώντας τα χωρικά ύδατα της Δωδεκανήσου με τις απέναντι ακτές της Ανατολίας».

3. «Για λόγους πρακτικούς είναι ορθότερο να αντιμετωπίζονται ως ενιαίο σύνολο τα θαλάσσια όρια της Ελλάδας με την Τουρκία από τις εκβολές του Έβρου μέχρι το Καστελόριζο»

4. «Όσον αφορά τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στην ανατολική Μεσόγειο, όλο το ανατολικό όριο επηρεάζεται από τη νήσο Στρογγύλη του συμπλέγματος του Καστελόριζου... Η Ελλάδα και η Κύπρος θα έχουν κοινά όρια υφαλοκρηπίδας μόνον εάν η οριοθετική γραμμή της ελληνοτουρκικής υφαλοκρηπίδας χαραχθεί με βάση τη μέση γραμμή μεταξύ των τουρκικών ακτών και της νήσου Στρογγύλης».

5. «Δεδομένης της γενικότητας της διατύπωσης του άρθρου 83 της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας, αλλά και λόγω των διακυμάνσεων της νομολογίας και της αντίληψης των διεθνών δικαιοδοτικών οργάνων ότι κάθε υπόθεση αποτελεί ένα unicum, δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί με ακρίβεια η επήρεια που θα αποδοθεί στο σύμπλεγμα του Καστελόριζου σε ενδεχόμενη δικαστική επίλυση της διαφοράς οριοθέτησης με την Τουρκία».

Η αποκάλυψη της γνωμάτευσης προκάλεσε εντονότατη αντίδραση του ΥΠΕΞ, προφανώς επειδή «χάλασε τη σούπα» της ελληνοτουρκικής «προσέγγισης» και μεγάλα υπηρεσιακά... βάσανα και απειλές στην εμπειρογνώμονα, η οποία είχε το... θράσος να κάνει τη δουλειά της.

Παρεμπιπτόντως: Επειδή κάποιες φορές οι ερωτήσεις έχουν μεγαλύτερη σημασία από τις απαντήσεις, μήπως είναι σκόπιμο τα κόμματα και οι βουλευτές που μετέχουν στην Επιτροπή Εξωτερικών της Βουλής να ζητήσουν αντίγραφο του εγγράφου ΑΠ.Φ.104174;

Υπάλληλοι των υπαλλήλων

Ο υπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Δρούτσας γνωρίζει από πρώτο χέρι τι ακριβώς σημαίνει να είσαι εκλεκτός του αρχηγού. Τηρουμένων των αναλογιών κύριο μέλημά του είναι η φροντίδα των εκλεκτών της δικής του ηγεμονίας. Δεν χρειάστηκε μεγάλη προσπάθεια για να βρει πρόθυμους «χειροκροτητές». Άλλωστε, από «άξιους» ο τόπος είναι γεμάτος. Ας δούμε μερικούς:

1. Ο Ι.-Α. Ζέπος (γ.γ. του ΥΠΕΞ) εισήλθε στη Διπλωματική Υπηρεσία στις 20.11.1974. Αν και συνταξιοδοτήθηκε στις 31.12.2010. (και λόγω 35ετίας και λόγω 65ου), με ειδική διάταξη που παρεισέφρησε στον νόμο περί fast track του Παμπούκη, προβλέπεται ότι «(...) ως Υπηρεσιακός Γ.Γ. του ΥΠΕΞ μπορεί να διορισθεί και Πρέσβης εκ Προσωπικοτήτων, ο οποίος διετέλεσε μόνιμος διπλωματικός υπάλληλος και υπηρέτησε, με βαθμό Πληρεξουσίου Υπουργού Α’, ως Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδος σε Διεθνή Οργανισμό». Μόνο τη φωτογραφία του Ζέπου, που υπηρέτησε, ως ΠΥΑ’, Μόνιμος Αντιπρόσωπος στο ΝΑΤΟ (2000-2003) παρέλειψε να βάλει στον νόμο ο νομοθέτης. Έτσι, λοιπόν, ο διορισμός του ως Πρέσβη εκ Προσωπικοτήτων από τον Δ. Δρούτσα είναι θέμα ημερών. Τον χρειάζεται πολύ, απ’ ό,τι φαίνεται...

2. Ο Ι. Μπεβεράτος έχει διοριστεί από τον ΥΠΕΞ Δ. Δρούτσα (με εισήγηση του υπηρεσιακού γ.γ. του υπουργείου Ιωάννη - Αλέξιου Ζέπου) ως πρόεδρος του Ανωτάτου Υπηρεσιακού Συμβουλίου (ΑΥΣ), με διετή θητεία και ημερομηνία ανάληψης καθηκόντων την 1.1.2011. Ο διορισμός υπεγράφη το πρώτο δεκαήμερο Δεκεμβρίου.

Εκείνες τις μέρες ο Μπεβεράτος, ο οποίος από τη θέση τού προέδρου του ΑΥΣ μπορεί να διαμορφώνει τον υπηρεσιακό χάρτη της ελληνικής διπλωματίας (ποιος θα προαχθεί και πού θα υπηρετήσει) αρθρογράφησε στην εφημερίδα «Καθημερινή» ζητώντας ούτε λίγο ούτε πολύ να τεθεί το ΚΚΕ εκτός νόμου!

Λίγο νωρίτερα (Ιούνιος 2010), σε μαζική συνέλευση των συνταξιούχων διπλωματών, στη συζήτηση αν ο σύλλογός τους έπρεπε να συνυπογράψει προσφυγή άλλων επαγγελματικών συλλόγων στο ΣτΕ για τη συνταγματικότητα του μνημονίου, ο Μπεβεράτος υπήρξε ο ένας από τους μόλις δύο που μειοψήφησαν επιχειρηματολογώντας έντονα ότι επ’ ουδενί επιτρέπεται σε διπλωμάτες να στραφούν, έστω και δικαστικώς, κατά του κράτους!

3. Υπάρχει, τέλος, και ο Α’ γενικός διευθυντής (αρμόδιος για τις Πολιτικές Υποθέσεις και αποστολέας του εγγράφου ΑΠ.Φ. 104174) Τρύφων (ή... Γλείφων, σύμφωνα με πνευματώδεις συναδέλφους του) Παρασκευόπουλος.

Με κάτι τέτοιες «παρεούλες» πάει να γραφτεί μια οδυνηρή σελίδα της Ιστορίας μας. Αν δεν προσέξουμε...

Ερζερούμ: Τα τουρκικά... Καλάβρυτα

Μπορείτε να φανταστείτε τον πρωθυπουργό της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν να παρίσταται προσκεκλημένος σε εορταστικές εκδηλώσεις στα Καλάβρυτα, απ’ όπου, σύμφωνα με την επίσημη (παραποιημένη, έστω) ιστορική εκδοχή άρχισε η επανάσταση του 1821; Μάλλον απίθανο, καθότι η ελληνική κυβέρνηση δεν θα τολμούσε καν να δοκιμάσει μια τέτοια... υπέρβαση.

Όμως η τουρκική κυβέρνηση δοκίμασε (με επιτυχία) τα (ανιστόρητα) ανακλαστικά του πρωθυπουργού της Ελλάδας και ο Γ. Παπανδρέου «πέρασε» με επιτυχία το τεστ, καθώς αποδέχτηκε την πρόσκληση και σήμερα (αύριο έχει συνάντηση και με τον Ερντογάν) παρίσταται σε εκδήλωση της τουρκικής διπλωματίας (συμμετέχουν οι απανταχού στον κόσμο Τούρκοι πρεσβευτές) που πραγματοποιείται στο Ερζερούμ.

Στο Ερζερούμ έγινε (23 Ιουλίου - 7 Αυγούστου 1919) το καθοριστικό συνέδριο των κεμαλιστών, στο οποίο τέθηκαν οι «νομικές» βάσεις του σύγχρονου τουρκικού κράτους μέσω της διακήρυξης που συνομολογήθηκε για την πλήρη εκκαθάριση όχι μόνο του Ελληνισμού, αλλά και κάθε άλλου «μη Τούρκου» από τη Μικρά Ασία. Εκεί βρίσκεται ο πρωθυπουργός μας προκειμένου να ποζάρει για μια φωτογραφία, η οποία θα χρησιμοποιηθεί στην πολιτική καμπάνια της ελληνοτουρκικής προσέγγισης.

Οι όροι υπό τους οποίους επιχειρείται η ελληνοτουρκική προσέγγιση είναι γνωστοί:

● Απειλή πολέμου αν η Ελλάδα ασκήσει τα νόμιμα δικαιώματά της και επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ν.μ.

● Γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο και αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας επί βράχων, νησίδων, βραχονησίδων ακόμη και κατοικημένων νησιών.

● Καθημερινές προκλητικές υπενθυμίσεις με παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, χωρικών υδάτων και υπερπτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά.

● Ξεκάθαρη τουρκική τοποθέτηση, σύμφωνα με την οποία το Καστελόριζο απλώς επικάθεται στην τουρκική υφαλοκρηπίδα.

Υπό τέτοιους όρους οι ελληνοτουρκικές συζητήσεις δεν περιγράφουν έναν διάλογο μεταξύ ισότιμων συνομιλητών που αναζητούν έντιμη λύση και συμβιβασμό. Αντιθέτως σκιαγραφούν μια μακρόσυρτη διαδικασία κατά την οποία ο επικυρίαρχος επιβάλλει τις θέσεις του στον κυριαρχούμενο.

Το Ποντικι