Η κυβέρνηση Παπανδρέου ανέλαβε μεγάλες υποχρεώσεις έναντι των πιστωτών του ελληνικού Δημοσίου. Το μνημόνιο εντυπωσιάζει με την αυστηρότητα των όρων που θέτει και της προθεσμίας εφαρμογής των διαφόρων μέτρων. Η κυβερνητική ηγεσία έχει προσαρμόσει την επιχειρηματολογία της στο περιεχόμενο του μνημονίου, στις περισσότερες περιπτώσεις, όμως, κινείται με την παραδοσιακή προχειρότητα της ελληνικής πολιτικής τάξης.
Πρόχειροι υπολογισμοί
Οι υπολογισμοί των αρμόδιων κυβερνητικών στελεχών είναι, εκτός ορισμένων εξαιρέσεων, πρόχειροι. Το μνημόνιο προέβλεπε πληθωρισμό της τάξης του 1,8%-1,9% για το 2010 και μέσα από την υπερβολική αύξηση των καταναλωτικών φόρων φτάσαμε σε ετήσιο πληθωρισμό της τάξης του 5%. Με αυτό τον τρόπο ο στασιμοπληθωρισμός πήρε τη θέση του αποπληθωρισμού που διαφήμιζε ο διοικητής του ΔΝΤ κ. Στρος-Καν.
Επιβλήθηκαν διάφοροι νέοι φόροι με στόχο την αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 12%-13%. Τελικά η υπερφορολόγηση οδήγησε σε μικρή μόνο αύξηση των φορολογικών εσόδων του Δημοσίου, κατά 5%, το 2010. Εάν λάβουμε υπόψη ότι το 2009 ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός υπολειτούργησε εξαιτίας της προεκλογικής περιόδου και των πολιτικών εξελίξεων που έφερε η επικράτηση του ΠΑΣΟΚ στις βουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου, η μικρή αύξηση των φορολογικών εσόδων συνιστά μεγάλη πολιτική, διαχειριστική ήττα της κυβέρνησης Παπανδρέου.
Οι αλλεπάλληλες αυξήσεις στον ειδικό φόρο που επιβάλλεται στα καύσιμα οδήγησαν σε μεγάλες πληθωριστικές πιέσεις και εξασθένιση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Η κυβερνητική ηγεσία επιβάρυνε υπερβολικά τα καύσιμα χωρίς να λάβει υπόψη της το ενδεχόμενο αύξησης της διεθνούς τιμής του πετρελαίου εξαιτίας της δυναμικής ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας ή πολιτικών παραγόντων, όπως είναι η κρίση στην Αίγυπτο. Οι μεγάλες αυξήσεις στη φορολογία των καυσίμων συνδυάστηκαν με τον πολλαπλασιασμό των διοδίων. Το αποτέλεσμα ήταν να περιοριστεί η κίνηση στο εθνικό οδικό δίκτυο και να καταρρεύσουν τα έσοδα των κατασκευαστικών ομίλων που διαχειρίζονται το εθνικό οδικό δίκτυο. Οι παραχωρησιούχοι διαπιστώνουν ότι τα ακριβά καύσιμα και τα ακριβά διόδια μειώνουν την κυκλοφορία στις εθνικές οδούς που διαχειρίζονται ακόμη και κατά 30% σε σχέση με τις προγνώσεις στις οποίες στηρίχθηκαν τα επενδυτικά τους σχέδια.
Μεγάλες αποκλίσεις
Σε όλα τα οικονομικά θέματα μεγάλου δημόσιου ενδιαφέροντος η κυβέρνηση Παπανδρέου έπεσε τραγικά έξω στους υπολογισμούς της. Η μεγάλη μείωση των δαπανών των ταμείων για φάρμακα που στηρίζεται σε ολοκληρωμένο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης αναβάλλεται επ’ αόριστον, εφόσον το σύστημα αυτό παραμένει, από το 2002, μία εξαγγελία των κυβερνήσεων που δεν εφαρμόζεται. Σύμφωνα με όσα προβλέπει το μνημόνιο, το ολοκληρωμένο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης έπρεπε ήδη να είχε τεθεί σε λειτουργία, για να επιτευχθεί ετήσια εξοικονόμηση δαπανών της τάξης του 1 δισεκατομμυρίου ευρώ.
Εκτός πραγματικότητας αποδεικνύονται και οι υπολογισμοί για τα οικονομικά της κοινωνικής ασφάλισης. Η κυβέρνηση βρήκε το πολιτικό κουράγιο για να προχωρήσει σε μεγάλες μειώσεις των συντάξεων, δεν προέβλεψε, όμως, τις συνέπειες που έχουν η αύξηση της ανεργίας και η στροφή προς ελαστικές μορφές απασχόλησης στα οικονομικά της κοινωνικής ασφάλισης. Με το χάος που επικρατεί στην αγορά εργασίας μειώνονται οι ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων και των επιχειρήσεων και αυξάνονται τα κοινωνικά επιδόματα για να καλυφθούν, έως ένα βαθμό, οι βασικές ανάγκες των ανέργων.
Ακόμη και στο θέμα των εισιτηρίων των αστικών συγκοινωνιών, που βρίσκεται στην επικαιρότητα, οι κυβερνητικοί παράγοντες κινήθηκαν σε αντίθετη κατεύθυνση από αυτήν που περιγράφουν. Το 2010 σημειώθηκε μείωση του αριθμού των εισιτηρίων και των εσόδων των συγκοινωνιακών φορέων, παρά την αύξηση της τιμής των εισιτηρίων που είχε προηγηθεί. Αυτό σημαίνει ότι η ακόμη μεγαλύτερη αύξηση, που τέθηκε ήδη σε ισχύ, δεν οδηγεί απαραίτητα σε σημαντική αύξηση των εσόδων.
Έλλειψη μηχανισμού
Οι μεγάλες αστοχίες και οι αποκλίσεις που παρατηρούνται στην εφαρμογή της πολιτικής που περιγράφεται στο μνημόνιο πρέπει να αποδοθούν κατά κύριο λόγο στην έλλειψη σοβαρού διοικητικού μηχανισμού. Ανεξάρτητα από το τι υποδεικνύει η τρόικα και τι αποφασίζουν οι υπουργοί, αυτοί που καλούνται να υλοποιήσουν τη συγκεκριμένη πολιτική επιμένουν στη νοοτροπία και στις πρακτικές του παρελθόντος. Ο ένας αρνείται να στείλει τα στοιχεία για τη διαχείριση των νοσοκομείων του ΕΣΥ, ο άλλος καλύπτει την κακοδιαχείριση στους ΟΤΑ. Η εφαρμογή της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης υπονομεύεται, η πάταξη της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής μένει συνήθως στα λόγια...
Έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, η πολιτική που διατυπώνει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ κινδυνεύει να πέσει θύμα του συστήματος ΠΑΣΟΚ που ελέγχει εδώ και δεκαετίες τη δημόσια διοίκηση και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα της οικονομίας. Αυτή η «πράσινη» διαμάχη μεταξύ κυβερνητικών στελεχών από τη μία πλευρά και συνδικαλιστικών και κομματικών παραγόντων από την άλλη έχει τεράστιο οικονομικό και κοινωνικό κόστος. Επειδή όλα γίνονται στο περίπου, κινδυνεύουμε να πληρώσουμε το λογαριασμό του μνημονίου για να πληρώσουμε στη συνέχεια το λογαριασμό των λαθών και των παραλείψεων του συστήματος εξουσίας του ΠΑΣΟΚ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου