Η κοινωνία πρέπει να βάλει χέρι στο μέλι και το γάλα των τραπεζών.

Υπάρχουσα κατάσταση: Την τελευταια 20ετία παρατηρήσαμε τις αγελάδες που παράγουν το γάλα του καπιταλισμού -τις τράπεζες- να παρουσιάζουν υπερπαραγωγή και υπερκέρδη. Τα υπερκέρδη αυτά μοιράστηκαν στους μέτοχους τους ή επανα-επενδυθήκαν μέσω δανεισμού και επενδυτικών σχεδίων για να πράξουν νέο πλούτο.

Μετά ήρθε η περίοδος των ισχνών αγελάδων. Οι τράπεζες κινδύνεψαν και κάποιες έκλεισαν με αποτέλεσμα να κινδυνέψει όλο το σύστημα. Τότε το κράτος άρχισε να τις ταΐζει και να τις συντηρεί με χρήματα των φορολογούμενων.

Έτσι ενώ τα κέρδη έμειναν στου μετόχους των τραπεζών οι ζημίες κοινωνικοποιηθήκαν ενώ αυτή η κρίση μας έδειξε ότι οι τράπεζες αποτελούν πλέον τις ιερές αγελάδες του καπιταλισμού που πρέπει να προστατεύονται με κάθε τρόπο.

Μεταφορικά θα λέγαμε ότι οι αγελάδες παράγουν γάλα το οποίο πέφτοντας στην αγορά παράγει νέο γάλα και ού τω καθεξής. Το κράτος κάπου εκεί παρεμβαίνει ελάχιστα και μόνο μέσω της φορολογίας παίρνει λίγο από το παραγόμενο γάλα για να κάνει την πολιτική του.

Πρόταση: Το κράτος πρέπει να επεκτείνει την δυνατότητα του να αντλήσει περισσότερα κέρδη από τα υπερκέρδη των τραπεζών χωρίς να «χαλάσει» την αγορά και αυτό μπορεί να γίνει με την αγορά μετόχων των τραπεζών.

Το κράτος δεν μπορεί να γίνει επιχειρηματίας και δεν μπορεί να δείξει ευελιξία στις διακυμάνσεις της αγοράς. Δεν μπορεί να κάνει προσλήψεις απολύσεις σχεδιασμούς projects ή να μοιράσει τελικά δυο γαϊδουριών άχυρα. Καλό θα ήταν λοιπόν να αφήσει την διοίκηση των τραπεζών στους ιδιώτες όπως ακριβώς γίνεται και τώρα. Να μην παρεμβαίνει πουθενά και καθόλου. Απλά ως μέτοχος shareholder να λαμβάνει μέρισμα από τα υπερκέρδη όταν αυτά υπάρχουν και έτσι να τα κοινωνικοποιεί. Μπορεί να έχει πάρα πολλές μετοχές με πολλά νομικά πρόσωπα σε πολλά σημεία του τραπεζικού συστήματος και διεθνώς αρκεί να σέβεται τους κανόνες και να μην παρεμβαίνει καθόλου.

Το κράτος χωρίς να αλλοιώσει τον μετοχικό ιδιωτικό κερδοσκοπικό χαρακτήρα και την “ιερότητα των ζώων”, να πάρει λίγο περισσότερο από το γάλα που παράγεται μέσω της αγοράς. Ενδεχομένως και λίγο κάτω από το μισό. Ίσως να μην είναι ανάγκη να το διαφημίσει, αλλά μπορεί να το κάνει ανώνυμα όπως και ο μέσος μέτοχος. Ίσως ακόμη να μην «κωλύσει» ως επενδυτής μόνο στις τράπεζες αλλά να επεκταθεί και όπου αλλού υπάρχει «μπαγιόκο» παίρνοντας μέρισμα αθόρυβα χωρίς να μοχλεύει τις αγορές.

Σύντροφοι ως σοσιαλιστής δεν μπορώ, έχω βαρεθεί να σκέφτομαι μόνο φορολογικά μέτρα και φορολογικές ιδέες για να κοινωνικοποιήσω τον παραγόμενο πλούτο. Φόρος Τόμπιν και βλακείες. Ημίμετρα προερχόμενα από τύψεις. Οι τύψεις είναι το χαρακτηριστικό των σοσιαλιστών ανά τον κόσμο. Όμως πνίγουμε την αγορά έτσι. Τις Αγελάδες που παράγουν πλούτο. Ακόμη έχω βαρεθεί να οραματίζομαι τις τράπεζες ως φιλανθρωπικά ιδρύματα που θα βοηθούν τον πάσα ένα αποτυχημένο ενδεχόμενος, να επενδύσει και να αποτύχει πάλι. Κρατικός Δημόσιος Πυλώνας κλπ… Αυτός δεν είναι ρόλος για το κράτος ούτε για την κυβέρνηση ουτε για την κοινωνία.

Ως σοσιαλστής σε ενα δυτικό ευρωπαικό κράτος πρέπει να σκέφτομαι μόνο την συλλογή εισόδων και την αναδιανομή. Πρέπει στο θέμα συλλογή εσόδων να σκέφτομαι και επενδυτικά και πρέπει να χρησιμοποιήσω κάθε μέσο της αγοράς για να συλλέξω και να επανακοινωνικοποιήσω το μέγιστο δυνατό παραγόμενο πλούτο. Όχι μόνο φόρους αλλά και επενδύσεις. Ως μακροχρόνια επένδυση νομίζω ότι οι τράπεζες είναι τεφαρίκι αφού δεν μπορούν να κλείσουν.

Ίσως πρέπει να αφήσω τα “καθίκια” τους τραπεζίτες να δουλεύουν σαν τρελοί όπως δουλεύουν έως τώρα. Να δουλεύουν, να σορτάρουν, να σπρεντάρουν, να σπεκουλάρουν, να παθαίνουν παράκρουση και να πεθαίνουν στην δουλειά για να μαζεύουν “γάλα και μέλι”.

Και ως καλός μελισσοκόμος ως μέτοχος shareholder μια δυο φορές την χρονιά να παίρνω το μερτικό μου από το μέλι. Λιγο κάτω από το μισό… ίσως.

Κάποιοι σύντροφοι θεωρούν την τραπεζική και την χρηματιστηριακή ως παρασιτική οικονομία. Όμως είναι σαφές ότι υπερτερεί της παραγωγικής και ότι η τραπεζική αγορά θα συνεχίσει να υπάρχει για καιρό ακόμη. Νομίζω ακόμη οτι θα γιγαντώνεται με τον καιρό.

Ίσως λοιπόν να πρέπει να πάψουμε να την θεωρούμε παρασιτική και άρα εχθρική. Ίσως πρέπει να θεωρήσουμε εαυτούς μελισσοκόμους και τις τράπεζες κυψέλες. Κάποιες χιλιάδες εργάριες μέλισσες θα μαζεύουν μέλι και θα κάνουν όλη την δουλειά και την φύση να καρπίζει, και εμεις ως κοινωνία θα παίρνουμε το μερτικό μας από το μέλι απο το γάλα και θα αφήνουμε του σπόρους στο έδαφος σχεδόν ανενόχλητους για την επόμενη χρονιά.

Η τέλος πάντων κάπως έτσι.

Την ιδέα νομίζω την καταλάβατε.

Γιάννης Παπαϊωάννου,