ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ: Γερμανική ηγεμονία

Του Στέφανου Κωνσταντινίδη*

Ολες οι πληροφορίες που προέρχονται από δηλώσεις Γερμανών επισήμων αφήνουν σαφώς να εννοηθεί ότι στη συνάντηση της Κυριακής 23ης Οκτωβρίου 2011 δεν θα ληφθούν όλες εκείνες οι αναγκαίες αποφάσεις για την αντιμετώπιση της σημερινής κρίσης στην Ευρωζώνη. Έχει γίνει πια καθαρό ότι οι Γερμανοί επιδιώκουν τη λήψη μέτρων σταδιακά, επιδιώκοντας να επιβάλουν τις απόψεις τους. Όσο οι Γάλλοι αλλά και άλλοι Ευρωπαίοι εταίροι δεν συμφωνούν στα όσα επιμένει να επιβάλει η Γερμανία, το Βερολίνο θα κωλυσιεργεί στη λήψη οριστικών αποφάσεων αφήνοντας σε εκκρεμότητα ζητήματα που ζημιώνουν την Ευρωζώνη.

Δεδομένου ότι η γερμανική είναι η πιο ισχυρή ευρωπαϊκή οικονομία, και δεδομένου ότι το Βερολίνο θα καταβάλει το μεγαλύτερο κόστος για την αντιμετώπιση της κρίσης, δεν είναι δυνατό να ληφθεί καμιά απόφαση χωρίς τη γερμανική σφραγίδα. Η Γερμανία κρατά την Ευρώπη σε ομηρία. Οι Γάλλοι, οι μόνοι που ώς τώρα ήταν σε θέση να τιθασεύουνκάπως τις γερμανικές ηγεμονικές επιδιώξεις στην Ευρώπη, φαίνεται να μην είναι πια σε θέση να το πράξουν, προπάντων που ο πιστοληπτικός οίκος Μoody’s απειλεί την πιστοληπτική αξιολόγηση ΑΑΑ της Γαλλίας με υποβάθμιση. Αυτό φυσικά αδυνατίζει ακόμη περισσότερο πολιτικά το Παρίσι απέναντι στο Βερολίνο.
Βεβαίως η Άνγκελα Μέρκελ αντιμετωπίζει και εσωτερικά προβλήματα που την υποχρεώνουν να είναι επιφυλακτική στη λήψη μέτρων διάσωσης των οικονομιών της Νότιας Ευρώπης. Ούτε μέσα στο ίδιο το κόμμα της έχει πάντα την αναγκαία υποστήριξη όταν πρόκειται για μέτρα που θα έχουν οικονομικό κόστος για τους Γερμανούς, ούτε και από τους συμμάχους της στην κυβέρνηση βρίσκει στήριξη. Ακόμη και η ίδια η γερμανική κοινή γνώμη είναι πολύ επιφυλακτική σε μια πολιτική οικονομικής στήριξης Ευρωπαίων εταίρων. Πολλοί όμως αναλυτές πιστεύουν ότι όλες αυτές οι δυσκολίες όσο και να είναι πραγματικές, δίνουν ουσιαστικά το πρόσχημα στη Μέρκελ και τη γερμανική κυβέρνηση να παρουσιάζονται με σκληρές θέσεις που δεν έχουν άλλο στόχο από την πολιτική ηγεμόνευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ακούγεται μάλιστα και γράφεται πως ό,τι δεν πέτυχε η Γερμανία στους δύο Παγκόσμιους Πολέμους είναι στο στάδιο να το πετύχει σύντομα χάρη στην οικονομική της ευρωστία. Ο κίνδυνος βέβαια από μια τέτοια υπεροπτική πολιτική είναι να οδηγηθεί η Ευρωζώνη σε μια μακροχρόνια ύφεση κάτι που οπωσδήποτε θα βλάψει και τα γερμανικά συμφέροντα.
Με αυτά τα δεδομένα η χώρα που βρίσκεται στην πιο τραγική κατάσταση είναι η Ελλάδα. Στην ουσία η χώρα έχει προτεκτοροποιηθεί και το Ελληνικό Κοινοβούλιο νομοθετεί στη βάση όσων υπαγορεύουν στην ελληνική κυβέρνηση το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και οι Γερμανοί. Καθημερινά όμως γίνεται φανερό πως η Ελλάδα οδηγήθηκε σ’ αυτή την κατάσταση λόγω της ανικανότητας της σημερινής κυβέρνησης αλλά και του πολιτικού συστήματος γενικότερα να διαχειριστεί την κρίση του χρέους. Σταδιακά έρχονται στο φως της δημοσιότητας στοιχεία που δείχνουν ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να αντιμετωπίσει το πρόβλημά της χωρίς να έχει φτάσει στο σημερινό κατάντημα. Ασφαλώς οι θυσίες είναι αναγκαίες για να ξεπεραστεί το πρόβλημα και αν ο ελληνικός λαός έβλεπε φως για το μέλλον θα τις δεχόταν πολύ πιο εύκολα. Το τραγικό είναι πως οι θυσίες που επιβάλλονται αυτή τη στιγμή δεν φαίνεται να οδηγούν πουθενά. Έτσι με τη χρεοκοπία του πολιτικού συστήματος, των πολιτικών ελίτ αλλά και των πάσης φύσεως ελίτ της χώρας, η τύχη της παίζεται στα ζάρια με άλλους να αποφασίζουν για το μέλλον της.
Η Κύπρος έχει ακόμη τις δυνατότητες να αποφύγει το δρόμο της Αθήνας. Οι συγκυρίες που παρουσιάζονται αυτή τη στιγμή ρωσικό δάνειο, περίπτωση ύπαρξης φυσικού αερίου που αναβαθμίζει την Κύπρο, δυνατότητα σύνδεσης με υποθαλάσσιο αγωγό και δημιουργία τερματικού σταθμού υγροποίησης του αερίου στην Κύπρο για μεταφορά στην Ευρώπη - είναι ακόμη ευνοϊκές για την κυπριακή οικονομία. Αν όμως δεν ληφθούν άμεσα τα μέτρα εκείνα που θα εμποδίσουν την κατάρρευση, το ευνοϊκό αυτό κλίμα δεν πρόκειται να σώσει την κατάσταση, προπάντων που για την ώρα, εκτός του ρωσικού δανείου όλα τα άλλα υπάρχουν μόνο ως προοπτικές. Το κατανοούν αυτό η κυβέρνηση, τα κόμματα, οι επιχειρηματίες και τα συνδικάτα; Είναι μάλλον αμφίβολο.
* Ο Στέφανος Κωνσταντινίδης είναι καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Κεμπέκ του Καναδά και επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ε-mail stephanos.constantinides@gmail.com

 
Από KAPISTRI