Το πολιτικό μυστικό του Σόϊμπλε λύνει το μυστήριο της κρίσης

Του Δημήτρη Α. Γιαννακόπουλου

Ο Wolfgang Schäuble ως δεσπόζουσα «πολιτικοφιλοσοφική» οντότητα στα ευρωπαϊκά πράγμα και ως σύμβολο Νέας Ηγεμονίας έχει ένα μυστικό, το οποίο αν διερευνήσεις θα καταλάβεις απλά, αφάνταστα απλά, την κρίση. Θα «μαρτυρήσω» το μυστικό, μια και σε λίγους μήνες θα περάσουμε, υποθέτω, από την δεύτερη φάση της Ευρω-κρίσης, στο τέλος της οποίας βρισκόμαστε σήμερα, στην τρίτη και φαρμακερή. Δηλαδή αποφασιστική, που θα μεταβάλει την Ένωση ως δομή.  Τα τρία αυτά στάδια αντιμετώπισης του χάους που...........

προκαλεί η χρηματοπιστωτική κρίση στην Ευρωζώνη απειλώντας την με αποσύνθεση περιγράφονται από το εγελιανό σχήμα: Θέση, Αντίθεση, Σύνθεση.

Προσέξτε κάτι που θα φανεί ίσως παράδοξο. Ο χριστιανοδημοκράτης Wolfgang Schäuble, όπως ακριβώς και η σύγχρονη κεντροευρωπαϊκή ελίτ, σκέφτεται και λειτουργεί στο πλαίσιο της εγελιανής δομής: Οι οικονομικές σχέσεις, όπως άλλωστε και ιστορία που δεν διακρίνεται από αυτές, φαντάζουν σε ετούτους ως μονόδρομος με αρχή και τέλος. Οι ίδιοι θεωρούν πως αποτελούν την δύναμη που μπορεί να καθυποτάξει το χάος που προκαλείται στις ευρωπαϊκές σχέσεις, εξαιτίας της κρίσης, μέσω μια μορφής πολιτικής κατάκτησης που ορίζεται από τρία στάδια: [ (1) Θέση (η κρίση εξατομικεύεται μέσω της εσωτερικής υποτίμησης των χρεοκοπημένων), (2) Αντίθεση (η διαχείριση της κρίσης ξεθεμελιώνει την παραγωγική και περιουσιακή συγκρότηση των χρεοκοπημένων – Ευρωπροτεκτορατοποίηση), (3) Σύνθεση (επίτευξη του τελικού σκοπού, που δεν είναι άλλος από τον εναρμονισμό των σχέσεων μεταξύ των επιμέρους ευρωπαϊκών περιοχών (κρατών σύμφωνα με το υφιστάμενο ακόμη διακυβερνητικό καθεστώς της ΕΕ), υπό την ηγεμονία μιας μεταβιομηχανικής ελίτ. Η «Σύνθεση» προϋποθέτει την σημαντική υποτίμηση όλων των οικονομικών αξιών που βρίσκονται σε διαπραγμάτευση εντός της αγοράς των χρεοκοπούμενων, έτσι ώστε να μην διαταραχτεί σοβαρά η αξία του Ευρώ. Αν η εσωτερική υποτίμηση δεν ικανοποιεί, καθώς παράλληλα υπάρχει πόλωση κεφαλαίου στο κέντρο και δεν γίνονται επενδύσεις την περιφέρεια, θα προστεθεί και συγκαλυμμένη υποτίμηση με την εισαγωγή ενός διπλού νομισματικού, που θα ανακουφίσει με παθολογικό μάλλον τρόπο την χειμαζόμενη τοπική αγορά. Δεσπόζουσα θέση και καθοδηγητικό ρόλο σε αυτήν την διαδικασία έχει ασφαλώς η γερμανική πολιτικοεπιχειρηματική, κορπορατική στην ουσία, ελίτ. Το τρίτο στάδιο (Σύνθεση), στο οποίο θα εισέλθουμε σε λίγο, θα αποκρυσταλλώνεται με την θεσμοθέτηση ενός (άλλου) καθεστώτος ολοκληρωμένης οικονομικής διακυβέρνησης στην ΕΕ που θα εκμηδενίζει ιδεατά την πολιτική ως διαδικασία κοινωνικού ανταγωνισμού. [Επειδή θα είμαι σύντομος σήμερα, σκέψου αναγνώστη, δίχως την δική μου συμμετοχή τι σημαίνει αυτό]!

Αυτό που είναι ίσως δύσκολο να καταλάβει ο αμύητος στην διαλεκτική του Χέγκελ, είναι πως για να περάσουμε από το ένα στάδιο στο άλλο – πράγμα που ορίζεται ως πρόοδος (πχ. «η Ελλάδα βαδίζει καλά, αλλά χρειάζεται να πράξει ακόμη πολλά για να λυτρωθεί από την κρίση») -   απαιτείται ένα είδος καταστροφής. Οι πολιτικές αποκρυσταλλώσεις με την μορφή των κοινωνικοοικονομικών δράσεων του επόμενου σταδίου έρχονται να καταστρέψουν αυτές του προηγούμενου. Μην αναρωτιέσαι, λοιπόν, γιατί το πρώτο μνημόνιο αντιφάσκει με το δεύτερο και οι Έλληνες διαχειριστές της κρίσης, διαρκώς με τον προηγούμενο εαυτό τους. Δεν είναι τρελοί, αν και δεν αποκλείεται να παλαβώσουν στο τέλος, όντες μέσα σε αυτό το διαλεκτικό πλαίσιο ως πιόνια. Ο Schäuble δεν είναι μέσα, βρίσκεται έξω από το εγελιανό σχήμα. Είναι ένας μικρός θεός, δηλαδή το πνεύμα μιας ορθολογικής θεότητας! Αυτό κι αν είναι «τρέλα», αλλά για να την καταλάβεις πρέπει να ανατρέξεις στον δαίμονα του Μαρξ, ο οποίος δίχως να ξεφύγει εντελώς από το διαλεκτικό σχήμα του Χέγκελ αντικατέστησε τον ιδεαλισμό του Χέγκελ με τον δικό του «υλισμό»: «δεν είναι η συνείδηση των ανθρώπων που καθορίζει την ύπαρξή τους, αλλά τουναντίον, η κοινωνική τους ύπαρξη καθορίζει τη συνείδησή τους».

Ο Schäuble τι κάνει; Κατασκευάζει μέσω των τριών εγελιανών σταδίων μια τέτοια αναπαράσταση της κοινωνικής ύπαρξης στην χειμαζόμενη από την κρίση (κυρίως) ευρωζώνη, ώστε οι πολίτες εκεί να αποκτήσουν μια μορφή ετεροκαθοριζόμενης λυτρωτικού χαρακτήρα συνείδησης, μέσω της πολιτική πρακτικής της τρόικας, η οποία αναπαριστάται ως σωτηρία από την διαφθορά και την κακοδιοίκηση που τους αφορά άμεσα, βιώνοντας έστω άγαρμπα ένα αναγκαίο για την αποκατάσταση της δικαιοσύνης σοκ!!! Την διαδικασία αυτή περιέγραψα κάποτε παραστατικά ως ιατρική αφήγηση που γεννά τον συντηρητισμό, το σύμπλεγμα και την άρνηση της ίδιας της ζωής, στο όνομα μάλιστα της κοινωνικής προόδου και της θετικής εξέλιξης της ανθρωπότητας!

Μετά από αυτά έρχεται ο πολίτης και αναρωτιέται: Γιατί η Γερμανία μένει πακτωμένη στην στρατηγική επιβολής λιτότητας στην αδύναμη οικονομικά Ευρώπη, υποστηρίζοντας με πάθος τον αντιπληθωρισμό; Τρελοί κυβερνούν την χώρα αυτή; Δεν βλέπουν πως αυτό οδηγεί στην ύφεση και στην κοινωνική καταστροφή, με κινδύνους πολιτικής αποσταθεροποίησης στις παραγωγικά και ανταγωνιστικά υποβαθμισμένες χώρες και περιοχές; Τόσο ηλίθιοι είναι οι Γερμανοί που δεν επιτρέπουν στην ΕΚΤ – σε συνεργασία με άλλους θεσμούς (μηχανισμούς) διάσωσης - να δώσει μια και έξω λύση στην ευρωπαϊκή κρίση, πράττοντας αυτό που κάνουν όλες οι άλλες Κεντρικές Τράπεζες των ανταγωνιστικών πόλων (ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία), αλλά και όλος ο υπόλοιπος κόσμος, τυπώνοντας χρήμα, ενισχύοντας την ζήτηση και την ρευστότητα, εγγυώμενες χρέη με πολλούς τρόπους και εκδίδοντας ομόλογα, μεταξύ άλλων πολλών χρηματοπιστωτικών εργαλείων που (ω, τι περίεργο) οι ίδιοι οι Γερμανοί εισήγαγαν κατά το προπολεμικό παρελθόν;

Δεν πρόκειται να βγάλεις άκρη αν δεν με καταλάβεις. Όλα αυτά που δεν κάνει ο Schäuble κατατείνουν στην δημιουργία μιας μονοπολικής ηγεμονίας στην ΕΕ, μέσω της προσβολής της ίδιας της μονοπολιστικής λειτουργιάς της περιουσίας (δημόσιας και ιδιωτικής) στις ελλειμματικές χώρες της ευρωζώνης. Αν καταλάβεις αυτό και γνωρίζεις τα κλασικά οικονομικά θα μπορέσεις  να εννοήσεις  με μια αλληλουχία συλλογισμών τα πάντα δίχως την δική μου συμμετοχή. Ωστόσο για να γίνει αυτό θα πρέπει να βοηθήσω λίγο ακόμη. Στην οικονομική σκέψη των «Σόϊμπλε» η περιουσία έχει την έννοια που κυριαρχεί σε πολλές σοσιαλιστικές αφηγήσεις. Δηλαδή, κάθε μορφή περιουσίας χαρακτηρίζεται από μονοπολιστική δυναμική. Περιουσία που δεν σχηματίζεται αποκλειστικά από την κάρπωση του αντιτίμου της παραγωγικής εργασίας είναι κλοπή: «κάτω οι κλέφτες του Νότου, λοιπόν, που καταναλώνουν περισσότερα από όσα παράγουν», σου λένε οι «Schäuble» και κάθε βλάξ ή απλώς ομοϊδεάτης τους.

Αυτό συστήνει ιδεολογία και ηγεμονία (γερμανική ηγεμονία στην ΕΕ), και έτσι ένας καλός γνώστης της πολιτικής οικονομίας «καλά κάνει» και το λέει, υποστηρίζοντας την συγκριμένη μορφή ηγεμονίας, ενώ παράλληλα υπηρετεί ασφαλώς το ιδιαίτερο συμφέρον του - αν και στα μάτια όσων γνωρίζουν πράγματι οικονομικά φαντάζει ως απολύτως ηλίθιος και άσχετος με την επιστήμη! Κάποτε, μεταξύ 1772-1837 έζησε ένας ηδονιστής και μάλλον ωραίος τύπος (ως ουτοπικός σοσιαλιστής χαρακτηρίστηκε), ο Charles Fourier, που προσπάθησε να φτιάξει μοντέλα που θα αναπαριστούσαν δίκαιες σχέσεις μεταξύ κόστους και τιμής παραγόμενων αγαθών σε σχέση με την απασχολούμενη εργασία και τιμής/κόστους κατανάλωσής τους. Ε, ακόμη γελάει ο διαθέτων σοβαρή οικονομική παιδεία με αυτά. Ξέρετε πόσοι άλλοι το προσπάθησαν στη συνέχεια, ως σοσιαλιστικό εγχείρημα, διαπιστώνοντας στο τέλος πως το μόνον που θα μπορούσαν να πετύχουν έτσι ήταν να επιβάλουν μια δικτατορία, η οποία αργά η γρήγορα θα κατέρρεε, καθώς εξαιτίας ετούτου του  οικονομισμού της θα προκαλούσε δραματικές ανισορροπίες στην παραγωγή και στη συνέχεια κοινωνική διάλυση, αντί για εναρμονισμό; Μπόλικοι!

Άρα, όποιος λέει «κάτω οι κλέφτες του Νότου που καταναλώνουν περισσότερα από όσα παράγουν», είτε είναι αστοιχείωτος στα οικονομικά, είτε πονηρός που έχει βάλει στο μάτι την περιουσία του Νότου, είτε …Πάγκαλος. Μπορεί και χαζοβιόλης νεοφιλελεύθερος! Συγγνώμη αναγνώστη για το κυνισμό αυτού του σημειώματος, αλλά έχω πλέον φρίξει από την παράνοια όσων θεωρούν πως ο  Σόϊμπλε παραλογίζεται, ή εκείνων που υπερασπίζονται την αφήγησή του δίχως να καταλαβαίνουν που το πάει. Όσοι αντιλαμβάνονται πως με το τρίτο στάδιο, την «Σύνθεση», της εγελιανής διαλεκτικής του Σόϊμπλε (των «Σόϊμπλε» είναι ορθότερο), θα επέλθει καταλήστευση της περιουσίας των χρεοκοπημένων κρατών και κοινωνιών της ευρωζώνης, κερδίζουν ασφαλώς τον σεβασμό μου, ασχέτως αν έχουν λόγους να υπερασπίζονται ή να αρνούνται αυτή την στρατηγική της μεταβιομηχανικής κεντροευρωπαϊκής ελίτ. Κατά το δεύτερο στάδιο, την «Αντίθεση», που διερχόμαστε στην συγκυρία, αναπτύσσεται η αφήγηση και η πολιτική πρακτική που οδηγούν στην ανυποληψία και καταδίκη και στη συνέχεια στην υποβάθμιση της αξίας περιουσιακών στοιχείων των χρεοκοπημένων εθνικών ευρωπαϊκών κοινοτήτων, τα οποία εμφανίζονται να προέρχονται από πηγές που δεν εντάσσονται στην παραγωγική, με την στενή έννοια, εργασία. Καταστρέφεται δηλαδή η θεωρούμενη ως αντιπαραγωγικά αποκτηθείσα περιουσία στο Νότο και αυτό ως μια αναγκαία μορφή «δικαιοσύνης» για την ορθή λειτουργία του μεταμοντέρνου, κεντροευρωπαϊκού κορπορατισμού, που προσβλέπει στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Ολοκλήρωση, ως στάδιο της παγκόσμιας διακυβέρνησης υπό τον ολοκληρωτικό καπιταλισμό. Ο τελευταίος υιοθετεί το γενικό πλαίσιο της σοσιαλιστικής φιλοσοφίας, χρησιμοποιώντας την όμως για τους δικού του κεφαλαιοκρατικούς σκοπούς, ορίζοντας έναν Νεο-οικονομισμό ως παγκόσμιο ηγεμονικό πρότυπο. Κάπως έτσι παράγεται μια μοναδική στην ιστορία ιδεολογική και κοσμοαντιληπτική σύγχυση που αποτελεί την χαρά του πολιτικού απατεώνα!   

Στην πραγματικότητα της αγοράς η, σύμφωνα με τους «Σόϊμπλε», «αντιπαραγωγικά αποκτηθείσα» περιούσια του Νότου δεν καταστρέφεται, όπως σημείωσα πιο πάνω, αλλά έρχεται αναγκαστικά να ανταλλαχτεί σε πολύ χαμηλότερες τιμές στην κοινή ευρωπαϊκή αγορά. Ξεπουλιέται, στο τρίτο και τελευταίο στάδιο της κρίσης, η περιουσία (ιδιωτική και δημόσια) του Νότου, δηλαδή. Και σε αυτό συνέβαλε, οδήγησε ο μονόδρομος του πρώτου και δεύτερου στάδιο της εσωτερικής υποτίμησης στην Ελλάδα, για παράδειγμα, που συμπίπτουν ακριβώς με την «Θέση» και «Αντίθεση» της εγελιανής διαλεκτικής των «Σόϊμπλε». Για το ρόλο της διαπλοκής στην Ελλάδα και του πολιτικού προσωπικού σε αυτή την διαδικασία δεν θα αφιερώσω πλέον ούτε μια αράδα. Μίλησα εγκαίρως και πρότεινα εντίμως πολιτική λύση στην κρίση, πριν ακόμη εισέλθει βαθιά στην πρώτη της φάση. Δυστυχώς δεν υπήρξε ωριμότητα για να ξεπεραστεί από αριστερά το πρόβλημα της δραματικά υπερφίαλης ψευδο-συνείδησης του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού, η οποία ασφαλώς οφείλεται στις παραγωγικές σχέσεις που δομήθηκαν στην Ελλάδα κυρίως μετά την ένταξή μας στην ΕΟΚ, στην ΕΕ και τέλος στην μεγάλη «κομπίνα» της ευρωζώνης.  Τώρα για να μην αυξήσει την εσωτερική της ζήτηση η Γερμανία και διαταράξει το αναπτυξιακό της μοντέλο και τον πλεονασματικό χαρακτήρα της οικονομίας της, θα υπάρξει υπερπροσφορά εργασίας και υπερπροσφορά περιουσίας στον χρεωκοπημένο Νότο.

Αυτός είναι ο μηχανισμός αποκατάστασης της ισορροπίας που έρχεται να θεραπεύσει (ορθολογικοποιήσει)  την διαδικασία σύγκλισης που ακολουθήθηκε μέχρι το ξέσπασμα της κρίσης.  Έτσι θα μπορούσε να ισορροπήσει κάπως η ευρωπαϊκή αγορά με τις ιδιαίτερες κοινωνίες όμως αντί να συγκλίνουν, να αποκλίνουν πλέον. Και αυτό ίσως φαντάζει αντιφατικό. Κι όμως δεν είναι! Είναι σύμφωνο με την εγελιανή διαλεκτική του οικονομισμού των «Σόϊμπλε», που αποτελεί το πολιτικό μυστικό του Σόϊμπλε, το οποίο με τη σειρά του λύνει το μυστήριο της κρίσης. Καταστρέφεται η σύγκλιση για να διαμορφωθεί ένα νέο καθεστώς σύγκλισης μετά από αναδιάρθρωση των περιουσιακών στοιχείων των χρεοκοπημένων, που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο μιας «αντι-παραγωγικής» διαδικασίας. Αυτό θεωρείται πως παράγει οικονομική φούσκα. Ξεφουσκώνει λοιπόν η Ελλάδα για να μην ξεφουσκώσει το Ευρώ. Αν ωστόσο διαλυόταν η ευρωζώνη θα παραφούσκωνε το Ευρώ και τότε η Γερμανία θα αναγκαζόταν να πράξει αυτά που δεν έπραξε μέχρι σήμερα, για να σωθεί η ίδια, η κερδοφορία των γερμανικών επιχειρήσεων, το παραγωγικό της μοντέλο και θέσεις εργασίας… θα υποτιμούσε τις αξίες στην ίδια την χώρα του Wolfgang Schäuble. Αυτό ούτε ο Χέγκελ δεν θα το ανεχόταν! Καταλάβατε τώρα πόσο ορθή ήταν η στρατηγική που πρότεινα για την Ελλάδα από την αρχή-αρχή της κρίσης; Αν όχι, φταίει που αντί να ξεκινήσω από τον Χέγκελ, ξεκίνησα από την πραγματιστική σχέση οικονομίας-ηγεμονίας, δίχως φιλοσοφικές παραπομπές. Εσείς φταίτε, φίλοι, που απαιτήσατε πρακτικές λύσεις, δίχως πρακτικό στην ουσία στοχασμό, που δεν μπορεί να προκύψει ξεκάρφωτα και αποκομμένα από την ιστορία της διανόησης!