Αφού οι οίκοι αξιολόγησης μας αναβαθμίζουν και τα spreads πέφτουν, γιατί άραγε παίρνονται κι άλλα μέτρα; Γιατί γίνονται κι άλλες απολύσεις; Γιατί μπαίνουν νέοι φόροι, Γιατί ξεπουλιέται η δημόσια περιουσία μας και σε λίγο θα εξαϋλωθούν και οι ιδιωτικές μας περιουσίες;
Γιατί το πειραματόζωο, λίγο πριν την έκρηξή του δεν θα αντιδράσει και πάλι, όχι ακυρωμένο αυτή τη φορά από την τρομοκρατία της κατάρρευσης, αλλά με δόσεις αισιοδοξίας και καρτερικότητας και με πρωταγωνιστή φυσικά της αισιοδοξίας την κυβέρνηση

Η Fitch αναβάθμισε την Ελλάδα

Κατά 2 βαθμίδες, από CCC σε B- με σταθερές προοπτικές

Στο κλίμα αισιοδοξίας που έχει δημιουργηθεί τις τελευταίες ημέρες –τουλάχιστον στο χρηματιστήριο- έρχεται να συμβάλλει και η Fitch, η οποία αναβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας κατά δύο βαθμίδες, από CCC σε B-, με την προοπτική της αξιολόγησης «σταθερή». Με αυτόν τον τρόπο ισχυροπιοείται το χαρτί της κυβέρνησης στο σκληρό πόκερ τόσο στο ελληνικό πολιτικό ταμπλό όσο και διεθνές επενδυτικό, όπου αγνωίζεται για την προσέλκυση επενδύσεων. Στην έκθεσή της η Fitch επιβεβαιώνει την προσέγγιση του πρωθυπουργού κάνοντας λόγο για την επέδωση κλίματος σταθερότητας και ύφεσης των οικονομικών και κοινωνικών εντάσεων.
Με αυτό τον τρόπο φαίνεται ότι σφυριλατείται συντονισμένα η βελτίωση του οικνομικού και επενδυτικού κλίματος στο πλαίσιο ευρ΄τυερης προσπάθειας ανασύνταξης και εξωστρέφειας της κυβέρνησης η οποία θα προσπαθήσει να επενδύσει πάνω σε αυτά τα στοιχεία και τις ενδείξεις τόσο για να επιτύχει την πολιτική κυριαρχία στο εσωτερικό όσο και για να αντλήσει κεφάλαια από τη διεθνή επενδυτική κοινότητα.
Η έκθεση της Fitch αποτελεί "ψήφο εμπιστοσύνης" για την ελληνική κυβέρνηση, ενώ ο χρονισμός μόνο τυχαίος δεν είναι... Η έκθεση βοηθά στην εδραίωση θετικού κλίματος στο Χρηματιστήριο το οποίο έχει ξεκινήσει μια αλματώδη ανοδική κούρσα και επιβεβαίωσε σήμερα με επιτυχία τη στήριξη των 1060 μονάδων.
Οι εξελίξεις αυτές θέτουν σταδιακά σε κίνηση πιο συντηρητικά επενδυτικά κεφάλαια, καθώς η Ελλάδα φαίνεται ότι επιστρέφει στο διεθνές επενδυτικό ραντάρ και οι δαιχρισιτές θα τη βολιδοσκοπούν ως ανερχόμενη και ως όχι ως βραχυχρόνια επενδυτική ευκαιρία. Παράλληλα περιορίζεται το επενδυτικό ρίσκο, εξέλιξη που μεσοπρόθεσμα θα βοηθήσει στη βελτίωση των αποτιμήσεων και θα οδογήσει σε καλύτερα -για το Δημόσιο- deal αποκρατικοποιήσεων.
Η Fitch προσπαθώντα να κρατήσει καλυμμένα τα νώτα της επισημαίνει ότι η δυνατότητα ανάκαμψης παραμένει αμφίβολη παρά την βελτίωση του οικονομικού κλίματος και τις θετικές ενδείξεις από τη βιομηανική παραγωγή. Η σημείωση αυτή σε προβεβλημένο σημείο της έκθεσης δείχνει ότι υπάρχουν αρκετές ανησυχίες για την επιτυχία των εφαρμοζόμενων πολιτικών.

Ο οίκος σημειώνει ότι η αναβάθμιση του αξιόχρεου της Ελλάδας αντανακλά την «ξεκάθαρη πρόοδο που έχει επιτευχθεί στην προσπάθεια εξάλειψης του δημοσιονομικού ελλείμματος και του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών, αλλά και το γεγονός ότι η διαδικασία εσωτερικής υποτίμησης έχει επιτέλους αρχίσει να πιάνει τόπο».

«Το κόστος έχει υπάρξει υψηλό όσον αφορά την χαμένη παραγωγή και την αυξανόμενη ανεργία και η δυνατότητα για ανάκαμψη παραμένει αμφίβολη. Παρ’ όλα αυτά, η παροχή βοήθειας όσο αφορά στο δημόσιο χρέος και η χαλάρωση των δημοσιονομικών στόχων έχουν αυξήσει τις μετρήσεις του οικονομικού κλίματος σε υψηλά τριετίας, ενώ ο κίνδυνος εξόδου από την Ευρωζώνη έχει υποχωρήσει».
Η ελληνική οικονομία εξισορροπείται: Έχει γίνει ξεκάθαρη πρόοδος προς την εξάλειψη του δημοσιονομικού ελλείμματος και του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών, ενώ η εσωτερική υποτίμηση έχει αρχίσει να καθιερώνεται.
Επισημαίνει ωστόσο ότι το τίμημα είναι υψηλό όσον αφορά στη χαμένη παραγωγή και την αύξηση της ανεργίας και η ικανότητα για ανάκαμψη είναι ακόμα αμφίβολη. Ωστόσο, η διαγραφή χρέους και η χαλάρωση των δημοσιονομικών στόχων έχουν οδηγήσει σε άνοδο τους δείκτες οικονομικού κλίματος της κεντρικής τράπεζας σε υψηλό τριών ετών και ο κίνδυνος εξόδου από την Ευρωζώνη έχει υποχωρήσει.
Το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής είναι σε καλό δρόμο, αναφέρει ο οίκος προσθέτοντας ότι το ευρύτερο περιβάλλον φαίνεται να προσομοιάζει μια εικόνα κοινωνικής και οικονομικής σταθερότητας.
Προσθέτει ότι η υφιστάμενη κυβέρνηση έχει δείξει πολύ μεγαλύτερη ιδιοκτησία του προγράμματος σε σύγκριση με τις προηγούμενες κυβερνήσεις, δεσμευόμενη για περαιτέρω εμπροσθοβαρή δημοσιονομική προσαρμογή και καταβάλλοντας μια ανανεωμένη προσπάθεια στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Προειδοποιεί ωστόσο ότι η δεν έχει επιτευχθεί ακόμη η οικονομική ανάπτυξη και η αντίσταση στις μεταρρυθμίσεις είναι υψηλή, κάτι που δείχνει τους συνεχιζόμενους κινδύνους στην εφαρμογή του προγράμματος.
Ο οίκος αναφέρει ότι η δημοσιονομική προσαρμογή σε πρωτογενές επίπεδο άνω του 9% του ΑΕΠ το 2009-12 (χωρίς να περιλαμβάνεται η έκτακτη στήριξη στον χρηματοοικονομικό τομέα) και περίπου 16% σε κυκλικά προσαρμοσμένους όρους αποτελεί ένα από τα πιο φιλόδοξα παραδείγματα δημοσιονομικής προσαρμογής μεταξύ των προηγμένων οικονομιών τα τελευταία χρόνια.

Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών έχει επίσης μειωθεί από 10% του ΑΕΠ το 2011 σε 3% το 2012.

Σημειώνει επίσης ότι το αναθεωρημένο πρόγραμμα της Ε.Ε. και του ΔΝΤ δίνει στην Ελλάδα δύο επιπλέον χρόνια (2015-16) για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 4,5% του ΑΕΠ. Η χαλάρωση αυτή αντανακλάται στις προσδοκίες της Fitch για πιο ήπια οικονομική συρρίκνωση της τάξης του 4,3% το 2013 (-6,4% το 2012) και αδύναμης ανάπτυξης το 2014.
Αναφέρει επίσης ότι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις σημειώνουν πρόοδο, ενώ το χρηματοοικονομικό σύστημα έχει σταθεροποιηθεί: 16 δισ. με 17 δισ. ευρώ σε προθεσμιακές καταθέσεις έχουν επιστρέψει στο σύστημα από τα μέσα του 2012 και η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών έχει προχωρήσει ικανοποιητικά.
Στο μεταξύ, ένα μικρό αλλά σημαντικό ορόσημο επιτεύχθηκε νωρίτερα αυτό το μήνα με την ολοκλήρωση της πρώτης μεγάλης ιδιωτικοποίησης από την έναρξη του προγράμματος.
Σημαντική πρόοδος έχει επίσης σημειωθεί όσον αφορά τη μεταρρύθμιση των αγορών εργασίας και το 80% των απωλειών σε ανταγωνιστικότητα έχει ανακτηθεί. Ωστόσο, σημαντική πρόκληση παραμένει η μεταρρύθμιση των αγορών προϊόντων: η πρόοδος στην περιοχή αυτή θα είναι σημαντική για να στηριχθεί μια βιώσιμη ανάκαμψη και για την επιτυχία του προγράμματος, αναφέρει.
Ο οίκος αναφέρει επίσης ότι η εκτεταμένη αναδιάρθρωση του χρέους έχει θέσει τη χρηματοδότηση του προγράμματος σε ασφαλέστερη βάση και αναμένεται να μετριάσει την κορύφωση του δημόσιου χρέους ως προς το ΑΕΠ στο 180% περίπου το 2013-14.
Εξαιρούμενου αυτού του εξαιρετικά υψηλού ποσοστού δημόσιου χρέους, τα σημαντικά μειωμένα επιτόκια και η επέκταση της ωρίμανσης που διασφαλίστηκε από την αναδιάρθρωση του χρέους και τη χρηματοδότηση του προγράμματος σημαίνουν ότι η εξυπηρέτηση του χρέους φαίνεται πλέον πιο διασφαλισμένη.
Προσθέτει ωστόσο ότι ακόμα και έτσι η βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους δεν είναι διασφαλισμένη και θα εξαρτηθεί από την οικονομική ανάκαμψη και ένα βιώσιμο πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα.
Ο οίκος αναφέρει επίσης ότι ο βαθμός του κινδύνου χρεοκοπίας για τους πιστωτές του ιδιωτικού τομέα όπως αποτυπώνονταν στην προηγούμενη αξιολόγηση ΄CCC΄ έχει υποχωρήσει.
Κατά την άποψη της Fitch η αναδιάρθρωση του κρατικού χρέους και η επαναγορά του χρέους έχουν μειώσει το μερίδιο των πιστωτών από τον ιδιωτικό τομέα στο χρέος της γενικής κυβέρνησης στο σημείο (15% χωρίς να περιλαμβάνονται τα έντοκα) όπου το όφελος από περαιτέρω αναδιάρθρωση θα ήταν μικρό σε οικονομικούς όρους.
Αποκλείοντας την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, η Fitch θα μπορούσε να προβλέψει την ανάληψη του μεγαλύτερου βάρους μιας μελλοντικής χρεοκοπίας από τους πιστωτές του επίσημου τομέα, αν και οι πολιτικές σκοπιμότητες μιας τέτοιας κίνησης δεν είναι ξεκάθαρες, αναφέρει ο οίκος.
Σημειώνει επίσης ότι η αξιολόγηση της Ελλάδας υποστηρίζεται από το ακόμα υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα το οποίο ξεπερνά κατά πολύ τις μέσες αξιολογήσεις ΄B΄ και ΄BB΄, τα ανώτερα μέτρα διακυβέρνησης στις περισσότερες μετρήσεις και τη συμμετοχή της χώρας στην Ευρωζώνη κάτι που την προστατεύει από τους συναλλαγματικούς κινδύνου και τους κινδύνους στο ισοζύγιο πληρωμών και διευκόλυνε την πρόσβαση σε πρωτοφανή οικονομική βοήθεια.

Παράγοντες μεταβολής της αξιολόγησης
- Το σταθερό outlook αντανακλά την άποψη του οίκου πως οι ανοδικοί και καθοδικοί κίνδυνοι για την αξιολόγηση είναι πιο εξισορροπημένοι σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν. Ωστόσο, οι παρακάτω παράγοντες μπορούν, ο καθένας ξεχωριστά ή όλοι μαζί , να οδηγήσουν σε κάποια μεταβολή της αξιολόγησης.
1) Η βιώσιμη οικονομική ανάκαμψη με βάση την πιστή εφαρμογή του προγράμματος προσαρμογής, συμπεριλαμβανομένων των δομικών μεταρρυθμίσεων, αποτελεί λόγο αναβάθμισης.
2) Αντίθετα, αποτυχία οικονομικής ανάκαμψης, που θα έχει ως αποτέλεσμα νέα χρηματοδοτικά κενά μπορούν να προκαλέσουν αρνητική μεταβολή. Επίσης, μία νέα πολιτική και κοινωνική αστάθεια, που θα οδηγήσει σε μη τήρηση του προγράμματος, θα αυξήσει τους κινδύνους εξόδου από την Ευρωζώνη και θα προκαλέσει αθέτηση πληρωμών από το κράτος και χρεοκοπίες στον ιδιωτικό τομέα, θα έχει ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση.
3) Μακροοικονομικές ανισορροπίες έχουν προκαλέσει ένα υψηλό δημόσιο και εξωτερικό χρέος και έχουν κάνει την Ελλάδα ιδιαίτερα ευαίσθητη σε εσωτερικά και εξωτερικά σοκ, όπως οι εξελίξεις στην Κύπρο. Η Fitch δεν ερμηνεύει τη μεταχείριση της Κύπρου από την τρόικα ως μείωση της στήριξης για την Ελλάδα. Ωστόσο, ο οίκος θεωρεί πως οι εξελίξεις στην Κύπρο μπορούν να έχουν αρνητικές συνέπειες προκαλώντας νέο εκτροχιασμό του προγράμματος οδηγώντας σε εικασίες επιχειρήσεις και καταθέτες για το πόσο υψηλότερα μπορεί να είναι τα χρηματοδοτικά κενά.

Βασικές υποθέσεις

- Η πολιτική και κοινωνική σταθερότητα διατηρείται και η τρέχουσα κυβέρνηση παραμένει στην εξουσία.
- Συνέχιση της πιστής εφαρμογής του προγράμματος. Η βιωσιμότητα των δημοσιονομικών και η παραμονή στην Ευρωζώνη εξαρτώνται από την εφαρμογή των δομικών και δημοσιονομικών μεταρρυθμίσεων και στην αποτελεσματικότητά τους στη θεμελίωση μίας βιώσιμης ανάκαμψης. Απόρριψη του προγράμματος, ή σημαντική απόκλιση από τους στόχους, μπορεί α προκαλέσει υποβάθμιση.
- Η Fitch θεωρεί πως τα 50 δισ. ευρώ που έχουν δεσμευτεί για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών επαρκούν και πως ο χρηματοπιστωτικός κλάδος δεν θα έχει επιπλέον σημαντικές απαιτήσεις από τον κρατικό ισολογισμό.
- Το δημόσιο χρέος είναι ευαίσθητο στις υποθέσεις για την ανάπτυξη, το πρωτεύον ισοζύγιο και τα επιτόκια.
- Η Ελλάδα παραμένει στην Ευρωζώνη και δεν επιδιώκει την επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων υπό την απειλή νέων πιέσεων στην πιστοληπτική ικανότητα. Σε περίπτωση εξόδου από το ευρώ, η Fitch θα μεταχειριστεί την αναγκαστική αλλαγή του νομίσματος στο οποίο αποτιμάται το δημόσιο και ιδιωτικό χρέος ως χρεοκοπία.
- Η Ευρωζώνη παραμένει ανέπαφη και δεν υπάρχει υλοποίηση σοβαρών κινδύνων στην παγκόσμια σταθερότητα και την εμπιστοσύνη των επενδυτών.