Το κλίμα μιας περιοχής ως παράγων κατανόησης επιλογής βιοτόπων

Τα 34 καυτά σημεία αναγνωρισμένα από την Conservation International καλύπτουν 2,3% από την επιφάνεια της Γης, και εμπεριέχουν περισσότερα από το 50% των παγκόσμιων ειδών σε φυτά καθώς και 42% από όλα τα χερσαία σπονδυλωτά είδη είναι ενδημικά σε αυτές τις περιοχές. Όλα απειλούνται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Κείμενο: Κώστας Μαυραγάνης Φωτογραφία: Berkeley University Ένα μικρό κομμάτι του δάσους του Ατλαντικού, με πασιφανές τις ανθρώπινες παρεμβάσεις στο Camanducaia, Minas Gerais, Brazil. (Célio Haddad photo) Η κατανόηση της ιστορίας του κλίματος ενός τόπου ήταν ανέκαθεν ένα χρήσιμο μέσον, τόσο για την προσαρμογή των γεωργικών δραστηριοτήτων, όσο και για τη διεξαγωγή περιβαλλοντολογικών πειραμάτων. Ωστόσο, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα Αμερικανών επιστημόνων, υπάρχει μια επιπλέον χρησιμότητα, η οποία μέχρι πρότινος δεν είχε αξιοποιηθεί: αυτή της εύρεσης πλουσίων βιοτόπων. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό “Science”. Σύμφωνα με αυτά, η ενδελεχής μελέτη του κλιματολογικού ιστορικού ενός τόπου μπορεί να οδηγήσει στον εντοπισμό ιδιαίτερα πλουσίων βιοτόπων οι οποίοι διακρίνονται για την ποικιλία των ζωντανών οργανισμών που ευδοκιμούν σε αυτούς. Κατά τα λεγόμενα της Ana Carolina Carnaval, του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, επικεφαλής της έρευνας: «με αυτή τη μέθοδο, μπορούμε να προσδιορίσουμε τις περιοχές οι οποίες λειτουργούν σαν καταφύγια για ένα μεγάλο φάσμα φυτικών και ζωικών μορφών ζωής. Υπάρχει μια μεγάλη γκάμα αγνώστων ειδών σε αυτές τις περιοχές, η ανακάλυψη των οποίων θα είναι ανεκτίμητης αξίας για την επιστήμη». Ένας χαρακτηριστικός τόπος αναπαραγωγής βατράχων στην Reserva Vale do Rio Doce, Linhares, Espírito Santo, Brazil. Ana Carolina Carnaval/UC Berkeley photo Οι πειραματικές μέθοδοι που περιγράφονται παραπάνω εφαρμόστηκαν ήδη στη ζούγκλα της Βραζιλίας, με εξαιρετικά ενθαρρυντικά αποτελέσματα: η μελέτη των κλιματολογικών ιστορικών οδήγησε στον εντοπισμό περιοχών που είχαν μείνει ανέγγιχτες για 20.000 χρόνια. Όταν η ερευνητική ομάδα προχώρησε σε λήψη δειγμάτων, ανακαλύφθηκαν παρακλάδια τριών ειδών βατράχων τα οποία είχαν ακολουθήσει διαφορετικές εξελικτικές οδούς από τους «συγγενείς» τους, οι οποίοι εντοπίζονται σε άλλες περιοχές της Νοτίου Αμερικής. Δενδρόβιοι βάτραχοι (με την ροή του ρολογιού από πάνω προς τα αριστερά) :Hypsiboas faber, από το Natividade da Serra, São Paulo, Brazil*δύο είδη από το γένος Hypsiboas semilineatus, κοινό είδος μέσα στο δάσος του Ατλαντικού και* Hybsiboas albomarginatus. (Ana Carolina Carnaval/UC Berkeley photos) Παρά τον ενθουσιασμό των απανταχού βιολόγων, δεν πρόκειται για καινούρια θεωρία: για πρώτη φορά η ιδέα της μελέτης του κλιματολογικού ιστορικού για τον προσδιορισμό «ενδιαφερόντων» βιοτόπων είχε εμφανιστεί 20 χρόνια πριν από έναν Βρετανό ερευνητή, τον Νόρμαν Μάιερς. Ύστερα από την επιβεβαίωση της χρησιμότητάς της, η επιστημονική κοινότητα θεωρεί πως η θεωρία αυτή θα αλλάξει άρδην τα δεδομένα στην προστασία του περιβάλλοντος, καθώς θα επιτρέψει τον ευκολότερο προσδιορισμό των περιοχών οι οποίες πραγματικά χρήζουν προστασίας. http://www.blue-planet.gr