«Αρχίζουν τα παζαρέματα γύρω από τα νερά του Αιγαίου».

«Η πλέον σημαντική εξέλιξη είναι το θέμα του εκ νέου προσδιορισμού των χωρικών υδάτων του Αιγαίου» γράφει στο άρθρο του ο γνωστός Τούρκος δημοσιογράφος Mehmet Ali Birand στην εφημερίδα Posta, με τίτλο «Αρχίζουν τα παζαρέματα γύρω από τα νερά του Αιγαίου».
Αυτοί, οι οποίοι αναφέρουν πως οι συνομιλίες της Αθήνας δεν έφεραν κάποιο χειροπιαστό αποτέλεσμα, προβαίνουν σε αδικίες. Διότι ακόμη και οι συμφωνίες που υπογράφηκαν να είναι μισογεμάτες, το υπόλοιπο μισό ανοίγει το δρόμο της οικονομίας. Πιο σημαντικό ακόμη είναι ότι θα αρχίσει τις προσεχείς εβδομάδες και η χάραξη εκ νέου των χωρικών υδάτων των δύο χωρών. Εάν το θέμα αυτό διευθετηθεί, τότε θα διευθετηθεί πολύ πιο εύκολα και ο εναέριος χώρος του Αιγαίου και το θέμα της υφαλοκρηπίδας.

Τη διήμερη επίσκεψη στην Αθήνα κάποιοι την αντιμετωπίζουν λέγοντας: «Προέκυψαν ιστορικά αποτελέσματα και όλα τα προβλήματα λύθηκαν». Άλλοι πάλι αναφέρουν: «Δεν υπήρξε κανένα αποτέλεσμα, υπογράφηκαν συμφωνίες κενές περιεχομένου και επιπλέον ο Τούρκος πρωθυπουργός έκανε τα ελληνικά ΜΜΕ να γίνουν εχθροί της Τουρκίας».

Κατά την άποψή μου, και οι δύο προσεγγίσεις είναι λανθασμένες. Τώρα θα ήθελα να σας μεταφέρω το πιο σημαντικό σημείο της επίσκεψης αυτής. Είναι ορθό ότι μέρος των 22 συμφωνιών που υπογράφηκαν, υπογράφηκαν για το θεαθήναι. Και αν ακόμη δεν τις υπέγραφαν, τίποτε δεν θα άλλαζε. Όμως, και αν ακόμη υποθέσουμε ότι μέρος των συμφωνιών αυτών δεν είναι και τόσο σημαντικό, οι υπόλοιπες θα καταστούν αιτία ώστε οι δύο χώρες να κερδίσουν δισεκατομμύρια δολάρια από το εμπόριο.

Όσον αφορά το πολιτικό σκέλος, κατά την άποψή μου, η πλέον σημαντική εξέλιξη είναι το θέμα του εκ νέου προσδιορισμού των χωρικών υδάτων του Αιγαίου. Πάνω στο θέμα αυτό δεν στάθηκαν και πολύ. Όμως, κάποιοι μου ψιθύρισαν ότι οι συνομιλίες για το θέμα αυτό θα αρχίσουν σε μερικές εβδομάδες. Τα πάντα θα γίνουν φανερά μέσα στην περίοδο αυτή.

Τώρα, οι δύο πλευρές θα καθίσουν και θα προσδιορίσουν σε ποιο σημείο τα ελληνικά νησιά και τα τουρκικά χωρικά ύδατα ανέρχονται στα έξι μίλια, στα τρία μίλια, στα δέκα μίλια και στα 12 μίλια. Αυτό μπορούμε να το αναφέρουμε ως ένα είδος παζαρέματος. Αυτό, άλλωστε, είναι και το ορθό. Διότι το Αιγαίο είναι μια ιδιόμορφη θάλασσα.

Η Ελλάδα αναφέρει: «Βάσει των διεθνών συμφωνιών έχω το δικαίωμα να προσδιορίσω τα χωρικά μου ύδατα στα 12 μίλια». Έχουν δίκιο, όντως έχουν δίκιο. Όμως, τη στιγμή κατά την οποία το πραγματοποιήσουν, το Αιγαίο θα κλείσει για την Τουρκία. Αυτός, ακριβώς, είναι και ο λόγος της απόφασης της τουρκικής Βουλής το 1995 που το θεώρησε ως casus belli. Οι Έλληνες αντιλαμβάνονται την κατάσταση και λόγω του ότι δεν θέλουν να πιέσουν την Τουρκία προς ένα πόλεμο για τα 12 μίλια αναφέρουν: «Έχουμε το δικαίωμα, όμως δεν το χρησιμοποιούμε».

Πάντως, η κατάσταση αυτή δεν λύνει και τα προβλήματα. Όσο δεν επιλύεται το θέμα των χωρικών υδάτων, μένει στο προσκήνιο και η ανώμαλη κατάσταση του εναέριου χώρου και βεβαίως της υφαλοκρηπίδας. Δεν μπορούν να παρεμποδιστούν οι αερομαχίες και οι εντάσεις στην ελληνική κοινή γνώμη δεν λένε να τελειώσουν.
Στην Αθήνα, κατά τις εκεί επαφές, πραγματοποιήθηκε ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση και ελήφθη απόφαση για τις συνομιλίες όσον αφορά το Αιγαίο.
Τώρα, οι αρμόδιοι των ΥΠΕΞ των δύο χωρών θα συναντηθούν, θα θέσουν ενώπιόν τους το χάρτη του Αιγαίου και θα αρχίσουν να χαράσσουν ένα νέο σύνορο. Τα τουρκικά και ελληνικά χωρικά ύδατα σε κάποιο σημείο θα ανέρχονται στα τρία, σε άλλο στα οκτώ, σε ορισμένα στα 10 ή στα 12 ναυτικά μίλια.

Ο χάρτης αυτός θα δώσει την απάντηση και στις ανάγκες κάθε χώρας. Θα εξασφαλίσει την έξοδο της Τουρκίας στα διεθνή ύδατα του Αιγαίου, θα αντιμετωπίσει τις ανάγκες των στρατιωτικών ασκήσεων και κατά τον ίδιο τρόπο θα εξαλείψει τόσο τις ανησυχίες ασφάλειας της Ελλάδας, όσο και τις προσδοκίες της.
Η ύπαρξη μιας συμφωνίας στο Αιγαίο θα διευκολύνει και τη λύση όλων των άλλων προβλημάτων. Και τούτο, διότι το κλειδί είναι τα χωρικά ύδατα. Εάν αυτά προσδιοριστούν, τότε θα προσδιοριστεί αυτομάτως και ο εναέριος χώρος και, εφόσον απαιτηθεί, θα μεταβούν από κοινού στη Χάγη. Πριν κλείσω, θα ήθελα να υπογραμμίσω το εξής:

Μεταξύ των δύο ηγετών δημιουργήθηκε μια άκρως σημαντική προσέγγιση και μια χημεία. Οι δύο αυτοί άνθρωποι είναι αποφασισμένοι να μην προκαλέσουν θλίψη στο Αιγαίο. Εδώ το πλέον δύσκολο σημείο είναι η ύπαρξη της ισορροπίας των αμοιβαίων υποχωρήσεων που θα γίνουν.

Σημασία έχει ποιος και πόση αυτοθυσία θα κάνει. Εάν, όμως, Τουρκία και Ελλάδα αρχίσουν και πάλι να λένε μεταξύ τους «όχι εγώ, αλλά εσύ πρέπει να κάνεις περισσότερες υποχωρήσεις», τότε θα επιστρέψουμε στο αρχικό μας σημείο»
Πηγη