Νίκος Παπανδρέου μια πεντάρας απολογισμός

Αρθρο που δημοσιέυθηκε τον Μάρτιος 2006 στο διαδύκτιο ως Symposium on family.

Μετάφραση από Γιάννης Παπαϊωάννου.

“Είμαι ένας συγγραφέας σε μια οικογένεια με ένα τεράστιο ιστορικό αρχείο μια δημόσια καταγραφή – το οποίο ολοένα και μεγαλώνει.

Κομμάτια ήχων από τον πατέρα μου και τις ομιλίες του παππού μου (και οι δυο πρωθυπουργοί στην Ελλάδα) έχουν εισαχτεί και καταναλωθεί τόσο σε έμενα όσο και στους πιστούς, από τότε που ήμουν παιδί μέχρι τώρα που κατέληξα να τα μαθαίνω από το αυθεντικό. Αυτό γιατί έγινα αρχειοθέτης της οικογένειας και συλλέγω ανέκδοτα, ιστορίες, γράμματα, κασέτες, εικόνες, οικογενειακές ταινίες.

Ανέκδοτο 1: «But old man» κάποιος ρώτησε ένα χωριάτη στην Κρήτη κατά την διάρκεια μιας προεκλογικής εκστρατείας: γιατί ψηφίζεται και πάλι Παπανδρέου; Δεν ακούσατε που παραδέχτηκε ότι έκανε ένα σωρό λάθη; Ο Γέρος χαμογέλασε και είπε: Θα τον ψηφίζω μέχρι να σταματήσει να τα κάνει.

Ανέκδοτο 2: Περιμένω το λεωφορείο σε ένα πολυσύχναστο δρόμο στην Αθήνα. Μια τριαντάρα, της εργατική τάξης πάνω σε ένα μοτοποδήλατο σταμάτα σε ένα φανάρι. Όταν με βλέπει κάνει στο πλάι και βγάζει το κράνος της. «Τι μπορείς να κάνεις και εσύ φτωχή ψυχή» μου λέει, κουνώντας το κεφάλι με οίκτο. «Δεν είναι δικό σας λάθος που εσείς τα παιδιά είστε αποτυχημένοι. Είναι γιατί ο πατέρας σας ήταν τόσο μεγάλος και δεν υπάρχει τίποτα που να μπορείτε να κάνετε»

Σε μια Αθηναϊκή Δημοκρατία μονό εκλεγμένοι πολίτες θα είχαν εξουσία. Στην Σύγχρονη Ελλάδα η εξουσία έχει γίνει μια εκτεταμένη οικογενειακή υπόθεση- τα παιδιά των πολιτικών δημοκρατικά εκλέγονται στην εξουσία και τα ίδια. Ένας πολίτης το αποκάλεσε αυτό κληρονομική Δημοκρατία διότι σήμερα η χώρα κυβερνάτε από τους απόγονουσς πολιτικών του παρελθόντος.

Ο μεγαλύτερος αδελφός μου έβαλε τα δυνατά του να διώξει το στίγμα της δυναστικής Δημοκρατίας όταν το Σοσιαλιστικό κόμμα που -ιδρύθηκε από τον πατέρα μου- ήρθε στα χέρια του μόλις δυο χρονιά πριν. Για να αποτρέψει τους επικριτέςτου, έφερε το θέμα σε λαϊκή ψήφο ανοιχτή σε όλους του έλληνες και όχι μόνο στα μελή του κόμματος. Συγκέντρωσε πάνω από ένα εκατομμύριο ψήφους σαν μια συμπαγή στέρεα ευλογία -σαν ευχή τουλάχιστον- ότι είχε πλήρη έγκριση να συνεχίσει από εκεί που το άφησε ο πατέρας του.

Υποθέτω ότι αυτό ενίσχυσε την Κληρονομική Δημοκρατία αν και ο Γιώργος το είχε ξεκινήσει ως προσπάθεια για τη αξιοκρατία και των ίσων δικαιωμάτων και ευκαιριών.

Για να δούμε να χειροτερεύει αυτή η κατάσταση περισσότερο-μορφοποιούμενη προς τον Κανταφισμό- αναφέρω ότι είμαι ο «Γενικός Γραμματέας» μια shoe-string επιχείρηση που ονομάζεται Ίδρυμα Ανδρέας Παπανδρέου, και αυτό για να μην μπερδεύεται με το σχεδόν νεκρό Ίδρυμα Γεώργιος Παπανδρέου (Όνομα του παππού και του Αδελφού) ή με το κάπως πιο ενεργό ΙΣΤΑΜΕ Ανδρέας Παπανδρέου, το οποίο είναι το Think tank του Σοσιαλιστικού κόμματος.

Η Αδελφή Σοφία ζούσε στην οδό Γεώργιου Παπανδρέου και αυτό το αίνιγμα ήταν ο λόγος που έλαβε εκατοντάδες γράμματα άλλων ανθρώπων που ζούσαν στον ίδιο δρόμο.

Ευτυχώς όλα τα αδέλφια μου και η 83χρονη φεμινίστρια μητέρα μου έμαθαν από νωρίς να κρατούν μια υγιή απόσταση από την προσωπολατρία,(μπρελόκ με την φωτογραφία του πατέρα σου ποιήματα που γράφτηκαν στο όνομα του, άνθρωποι με λυγμούς και δάκρυα στα μάτια στους δρόμους, φωτογραφίες σου στα δελτία των οχτώ κλπ κλπ) και μπόρεσαν να ζήσουν ξεχωριστές ζωές.

Το παραδέχομαι μερικές φορές μπαίνω στον πειρασμό να φτύσω τα υψηλά Αθηναϊκά ιδανικά και να παραδοθώ στα στοιχειά της κληρονομικότητας.

Ονειρεύομαι ότι εάν ο γεννημένος στην Μινεσότα μεγαλύτερος αδελφός μου Γιώργος έρθει στην εξουσία (οι δημοσκόποι πρόβλεψαν ότι αυτό θα γίνει σε δυο χρόνια) σαν ήρωας με ξύλινο σπαθί, θα τον χρεώσω με κάποια αμφιλεγόμενα προβλήματα. Ίσως να κλεισει τις παράνομες ανοιχτές χωματερές όπου απορρίπτονται μη ανακυκλωμένα όλα τα σκουπίδια της Αθήνας ή τον καρκινογόνο σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που μολύνει την Μεγαλόπολη, ή καλύτερα, να κατεδαφίσει τις ταβέρνες στις παραλίες της Ζακύνθου εκεί όπου η απειλούμενη χελώνα Καρέτα αφήνει τα αυγά της.

Γιατί να μην κάνει μια μικρή αλλαγή από την κληρονομική δημοκρατία στην χώρα του Νεποτισμού;

Γιατί να μην χρησιμοποιήσει αυτή την αμφίβολη και ανήθικα προερχόμενη εξουσία για να δουλέψει ηθικά; Να πάρει τους Μπάτσους και να πατάξει την εισαγωγή σκλάβων του σεξ από την ανατολική Ευρώπη ή να δώσει ιθαγένεια στα θέματα γενοκτονιών από την Σιέρα Λεόνε, Ακτή Ελεφαντοστού Νταρφούρ και Ρουάντα…γιατί με τον αδελφό μου στην εξουσία, θα δω το γήπεδο μπάσκετ δίπλα στο διαμέρισμα με νέο τερέν και θα δω να δίχτυα να φτιάχνονται.

Ο πειρασμός είναι μεγάλος. Ο μόνος τρόπος για να το αποφύγω αυτό είναι να βυθιστώ στο γραπτό κόσμο να διαβάσω την «μιας πεντάρας απολογισμός» καθώς θα γέρνω σε ένα πεύκο στις ακτές των Σπετσών, κρατώντας σημείωσεις για τον φλοιό των πεύκων και περιμένοντας της ελληνική βερσιόν του The Truman Show να φτάσει στο συμπέρασμα της, αν ποτέ συμβεί αυτό. (Έχουμε και παιδιά τώρα και εμείς…)

Πρόσφατα εκδόθηκε ένα μικρό βιβλίο μου για το ρητορικό στυλ του πατέρα μου- τις μεταφορές του, τους θεατρικούς διαλόγους του, ζούσε του λόγους του χρησιμοποιούσε πρώτο ενικό Αναζήτησα την αφήγηση που εφεύρε για να παρέχει στο το μεγάλο κοινό του μια συνεκτική πολιτική Ιστορία. Την Αφήγηση που έγινε τώρα η ανεπίσημη Ιστορία της χώρας.

Μια μικρή περιγραφή: Ελλάδα. Μια μικρή χώρα χτυπημένη απ τον εμφύλιο και δικτατορίες, αρχικά υποταγμένη στην επιταγές των ΗΠΑ κατά τον ψυχρό πόλεμο, τελικά βρίσκει την φωνή της, επεκτείνει την Δημοκρατία της, κάνει πολύ θόρυβο, ώσπου μεγαλώνει και απολαμβάνει το σεβασμό των υπολοίπων κρατών.

Όπως τόσοι πολλοί έτσι και εγώ παρασύρθηκα από την ένταση της πολιτικής μάχης του, την φυλάκιση του την εξορία του, τα πλήθη, τις ομιλίες, το πάθος των χιλιάδων που τον χειροκροτούσαν.

Ίσως θα έπρεπε να ήμουν πιο προσεκτικός. Για πάρα πολύ χρόνο ήμουν παγιδευμένος σε σελίδες γραμμένες για τους πρόγονους μου. Ίσως ακόμη να είμαι. Όμως πλέον κάθομαι κάθε ημέρα και έστω για λίγες ώρες γραφώ και τον εαυτό μου στα δικά τους βιβλία.”

================

Σχόλιο: Η μετάφραση είναι προσφορά στην Ελληνική Δημοκρατία.