ΟΙ ΕΞΑΓΓΕΛΙΕΣ ΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Κας ΑΝΝΑΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Πληροφορηθήκαμε από τα ΜΜΕ, τον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο τις δηλώσεις και προθέσεις της Υπουργού Παιδείας, σύμφωνα με τις οποίες: «μετά το μεταβατικό στάδιο της τριετίας (2012-2014), το σύνολο των ακαδημαϊκών συγγραμμάτων, σημειώσεων και βοηθημάτων θα είναι αναρτημένα στο Διαδίκτυο και οι φοιτητές και σπουδαστές θα έ­χουν άμεση πρόσβαση σε αυτά, χωρίς καμμία δέσμευση ή οικονομική υποχρέωση. Πρόσβαση θα δίνεται όχι μόνο στο εκπαιδευτικό υλικό του προγράμματος σπουδών, αλλά και σε όλα τα ηλεκτρονικά βιβλία, συγγράμματα και βοηθήματα που διδάσκονται σε όλα τα πανεπιστήμια και ΤΕΙ της χώρας».

Για του λόγου το αληθές αλλά και για την έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση των Ελλήνων πολιτών παραθέτουμε τα εξής:

1. Η ανάρτηση ενός συγγράμματος στο διαδίκτυο με ηλεκτρονική μορφή προϋποθέτει, εκτός των άλλων, και: α) τη σύμφωνη γνώμη του εκδότη ή του δικαιούχου του συγγράμματος. Μέχρι στιγμής κανένας εκδότης ή δικαιούχος δεν έχει εκχωρήσει το δικαίωμα των συγγραμμάτων του στο Υ.Π.Δ.Β.Μ.Θ.· β) την πλήρη νομική κάλυψη για την αποφυγή ή αποτροπή παραβατικών ή παράνομων ενεργειών εις βάρος των ηλεκτρονικών συγγραμμάτων· γ) τον καθορισμό και την εξασφάλιση του πνευματικού δικαιώματος (copyright) των συγγραμμάτων.

Επίσημη πρόταση από το Υ.Π.Δ.Β.Μ.Θ. για τη μετατροπή των φυσικών εντύπων σε ηλεκτρονικά –η οποία θα καλύπτει και τις παραμέτρους των 1α, 1β και 1γ– δεν έχει γίνει. Η Κα Διαμαντοπούλου, καθ’ όλη τη θητεία της ως Υπουργού Παιδείας, όχι μόνο δεν έχει συναντηθεί με επίσημο εκπρόσωπο του Κλάδου των εκδοτών, αλλά δεν έχει καν απαντήσει στις συνεχείς εκκλήσεις και αιτήσεις για συνάντηση με τους φορείς του βιβλίου. Πώς, λοιπόν, προκύπτει η λογική βάση της εξαγγελίας της για το 2014;

2. Η μετατροπή των φυσικών εντύπων σε ηλεκτρονικά δεν αποτελεί πανάκεια για την Παιδεία ούτε και για την Οικονομία εν γένει. Δεν είναι βέβαιο ότι το ετήσιο κόστος των επιστημονικών συγγραμμάτων σε έντυπη μορφή θα εξαλειφθεί. Εκτός και αν υπονοείται ότι: α) ο ηλεκτρονικός εξοπλισμός θα επιβαρύνει εξ ολοκλήρου τους σπουδαστές/φοιτητές και β) η μετατροπή των φυσικών βιβλίων σε ηλεκτρονικά, η ανάρτησή τους στο διαδίκτυο και η πρόσβαση των σπουδαστών και φοιτητών θα επιβαρύνει αποκλειστικά τους εκδότες ή δικαιούχους, ενώ δεν θα καταβληθούν τα συγγραφικά ή τα γραμμικά δικαιώματα. Για το λόγο αυτό οι εκδότες επιστημονικών συγγραμμάτων διατηρούμε τις επιφυλάξεις μας ως προς τη μείωση του κόστους.

3. Έχει δοθεί η εντύπωση ότι οι εκδότες αφορίζουν το ηλεκτρονικό βιβλίο. Η εντύπωση αυτή είναι λανθασμένη. Οι εκδότες επιστημονικών συγγραμμάτων τηρούν στάση επιφυλακτική μόνο ως προς τις εφαρμογές καθολικής μορφής. Δεν απορρίπτουν το ηλεκτρονικό βιβλίο ως εχθρό του φυσικού εντύπου, αλλά συγχρόνως δεν αποδέχονται παθητικά την καθολική εφαρμογή της playstationποίησης της Παιδείας. Θεωρούν χρήσιμο το ηλεκτρονικό βιβλίο ως υποστηρικτικό του φυσικού βιβλίου. Και δεν είναι οι μόνοι. Σε συνέντευξη στο περιοδικό της εφημερίδας «Le Monde», ο διευθυντής της βιβλιοθήκης του Harvard και πρώην καθηγητής του πανεπιστημίου Princeton, Robert Darnton, αναφέρει, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα: «Τα μεγαλύτερο εμπόδιο είναι κατ’ αρχάς το νομοθετικό πλαίσιο που παρουσιάζει τεράστια προβλήματα σε επίπεδο κυρίως πνευματικών δικαιωμάτων. Επίσης, σε καμμία περίπτωση δεν πρέπει να αφήσουμε τη Google να αποτελέσει μονοπώλιο πληροφόρησης, πράγμα το οποίο θα ήταν τρομερά επικίνδυνο. […] Το ψηφιακό βιβλίο δεν αντιστρατεύεται το φυσικό, το ενδυναμώνει».

4. Έρευνα του Υ.Π.Δ.Β.Μ.Θ. κατέδειξε ότι το 81% των φοιτητών προτιμά τη μελέτη του φυσικού εντύπου και όχι του ηλεκτρονικού. Η έρευνα αυτή φαίνεται πως δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν και, ως εκ τούτου, το 81% των σπουδαστών/φοιτητών ωθείται σιγά σιγά στην αγορά των συγγραμμάτων.

5. Τα τελευταία χρόνια το επίπεδο των συγγραμμάτων που διανέμονται στους Έλληνες σπουδαστές και φοιτητές έχει ανέβει κατακόρυφα. Πολλά επιστημονικά συγγράμματα αποτελούν μεταφράσεις εγχειριδίων που διδάσκονται στα κορυφαία πανεπιστήμια του κόσμου (Cambridge, Harvard, Yale, Oxford, MIT κ.ά.). Από αυτή τη διαδικασία οι Έλληνες φοιτητές έχουν την ευκαιρία να πλουτίσουν τις γνώσεις τους, να εμβαθύνουν στο αντικείμενο σπουδών τους και, κατ’ επέκταση, να είναι ανταγωνιστικοί αργότερα στην παγκόσμια αγορά εργασίας. Αν η πρόθεση της Υπουργού Κας Άννας Διαμαντοπούλου είναι να συνεχιστεί για μια 3ετία η διανομή ενός (1) και μόνο έντυπου βιβλίου και από το 2014-15 να καταργηθεί πλήρως το δωρεάν σύγγραμμα και ο φοιτητής να αρκείται μόνο σε ηλεκτρονικές σημειώσεις του καθηγητή, θα στερήσει από τους φοιτητές τον πλουραλισμό στη γνώση και θα ασκήσει ξεκάθαρη λογοκρισία που θα εγκλωβίζει σε χαμηλό και προεπιλεγμένο μορφωτικό επίπεδο. Την ώρα που η χώρα χρειάζεται ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας, το κράτος θα επενδύει στην εισαγωγή ipod/ipad και laptop υποβαθμίζοντας το περιεχόμενο σπουδών και συρρικνώνοντας ελληνικές παραγωγικές επιχειρήσεις.

Παρά τις αλλεπάλληλες προσπάθειες του Υ.Π.Δ.Β.Μ.Θ. να απαξιώσει του εκδότες των επιστημονικών συγγραμμάτων και τις εξαιρετικά δυσμενείς οικονομικές συνθήκες στην αγορά του βιβλίου, οι εκδότες επιστημονικών συγγραμμάτων είναι αποφασισμένοι να συνεχίσουν να εκδίδουν επιστημονικά βιβλία υψηλής ποιότητας συμβάλλοντας από την πλευρά τους τα μέγιστα στην αναβάθμιση της Παιδείας του τόπου.

ΠΟΕΒ, ΣΕΕΒΙ, ΣΕΒΑ