Αγκαλιά με το ΔΝΤ η Μέρκελ

Ενώ τα πολιτικά κόμματα οργανώ­νουν τις στρατηγικές τους για τις επερχόμενες εκλογές, ενώ στο ΠΑΣΟΚ παίζονται παιχνίδια εξουσίας και αποδυνάμωσης της μεταβατικής κυβέρνησης και στη Ν.Δ. πελαγώνουν για το... τι χαρτί θα υπογράψει ο Σαμα­ράς (ή όχι), ΔΝΤ και Γερμανία ετοιμάζο­νται να μας δώσουν τη χαριστική βολή. Αυτήν τη στιγμή γίνεται μάχη ακόμα και για το εάν θα μας δοθεί η έκτη δό­ση σύντομα ή εάν το ΔΝΤ θα τραβήξει το σχοινί μέχρι τέλος Δεκεμβρίου, ως «τιμωρία» για τις καθυστερήσεις που έφερε το δημοψήφισμα.

Μια στάση πληρωμών είναι πρώτης τάξεως ευκαιρία να δείξουν στην ελ­ληνική πολιτική ηγεσία ότι «they mean business».

Παρά τα όσα λέγονται και ακούγο­νται επισήμως, η τρόικα θεωρεί ότι τα πολιτικά κόμματα δεν πρόκειται να στη­ρίξουν την κυβέρνηση Παπαδήμου  –  το καθένα για τους δικούς του λόγους -και έτσι μέχρι τις εκλογές λίγα πράγμα­τα θα γίνουν από μέτρα και μεταρρυθμί­σεις, δηλαδή η χώρα θα «παγώσει» μέ­χρι να γίνουν εκλογές και το «πάγωμα» μπορεί να συνεχιστεί εάν δεν υπάρξει αυτοδυναμία ενός κόμματος.

Σκληρή στάση

Οι τεχνοκρατικές συζητήσεις δίνουν και παίρνουν σε Ουάσιγκτον, Βρυξέλ­λες και Βερολίνο. Τώρα η Ελλάδα έχει μοναδικό σύμμαχο για την εκταμίευ­ση της έκτης δόσης τον πρόεδρο του Eurogroup Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ, που επιμένει ότι τα 8 δισ. πρέπει να δοθούν έως το τέλος Νοεμβρίου. Έχει επανει­λημμένως πει στους ομολόγους του να μην υποτιμούν την κοινωνία της Ελλά­δας, που «βράζει» και μπορεί να ξεση­κωθεί εάν πιεστεί περισσότερο προκα­λώντας κοινωνικό ντόμινο και σε άλλες χώρες της Ε.Ε.

Από την άλλη, όμως, η Λαγκάρντ υι­οθετεί αδικαιολόγητα σκληρή στάση προς την Ελλάδα. Όπως έχει διαβιβά­σει στον Παπαδήμο, δεν βιάζεται να εγκρίνει την εκταμίευση της δόσης. Τυπικά το Ταμείο έχει δικαίωμα να αρ­νηθεί την εκταμίευση εάν δεν διασφα­λιστούν πρώτα το νέο δάνειο και η χρη­ματοδότηση της χώρας για τους επόμε­νους δώδεκα μήνες. Οι καθυστερήσεις στις διαπραγματεύσεις προσέφεραν «πάτημα». Με άλλα λόγια, ακόμη και οι έγγραφες δεσμεύσεις να δίνονταν από όλους - και τον Σαμαρά -, το ΔΝΤ πάλι έχει δικαιολογία να καθυστερήσει τις αποφάσεις. Το ανησυχητικό για τη χώρα μας εί­ναι ότι πίσω από τη σκληρή στάση της Ουάσιγκτον οχυρώνεται και η Μέρκελ. Υπάρχει δηλαδή μια άτυπη συμμαχία μεταξύ των δύο, που διαμορφώθηκε μετά τη σύνοδο των G20 στις Κάννες. Ακόμα και οι ψυχραιμότεροι, που θεω­ρούν ότι με κάποιον τρόπο η έκτη δό­ση θα δοθεί, εκφράζουν αμφιβολίες για το τι θα γίνει από τον Ιανουάριο και μετά, καθώς το Βερολίνο μιλάει πλέον ξεκάθαρα για αλλαγή των Συνθηκών ώστε να επιτρέπεται η έξοδος μιας χώ­ρας από την ευρωζώνη και η δημιουρ­γία δύο ταχυτήτων.

Στο θολό κλίμα συμβάλλουν και οι κινήσεις των πολιτικών στην Ελλάδα. Η άρνηση Σαμαρά να υπογράψει, εκλαμ­βάνεται ως παράγοντας αποσταθερο­ποίησης. Οι υπόγειες κινήσεις Βενιζέ­λου για τη διαδοχή και οι πρωτοβουλί­ες που λαμβάνει μέσω κοινοποιήσεων επιστολών εντός και εκτός Ελλάδας ως προσπάθειες καπελώματος του Παπα­δήμου. Και μπορεί αυτά να θεωρούνται παιχνίδια εσωτερικού, όμως ταξιδεύ­ουν με ταχύτητα φωτός στο εξωτερικό. Πλέον ακόμα και οι δηλώσεις Καρατζαφέρη περνούν από το μικροσκόπιο.

Ευρωπαίος ηγέτης διερωτήθηκε χθες «τι στο καλό κάνει ο Παπανδρέου συγκαλώντας κυβερνητική επιτροπή πριν από τις προγραμματικές δηλώσεις του νέου πρωθυπουργού;» και «τι μή­νυμα προσπαθεί να περάσει τηλεφω­νώντας σε ξένους ηγέτες της Τουρκίας, των ΗΠΑ και του Ισραήλ διαβεβαιώνοντάς τους ότι η κυβερνητική πολιτική δεν θα αλλάξει;». Μάλιστα, ο ηγέτης ρώτησε με απορία Έλληνα δημοσιο­γράφο που βρισκόταν στο πηγαδάκι: «Με ποια ιδιότητα έκανε αυτά τα τηλε­φωνήματα ο Παπανδρέου;».

Νομικό πλαίσιο

Μετά τις Κάννες, ο σκληρός πυρήνας της Ε.Ε. έχει βάλει σε τελική ευθεία τις αλλαγές στην οικονομική διακυβέρνη­ση που θα φέρει τη χώρα μας σε καθε­στώς πλήρους ομηρείας. Έχει επίσης στόχο, μετά το νέο δάνειο που θα δι­ασφαλίσει τα συμφέροντα των δανει­στών μας, να αρχίσουν οι διεργασίες για έξοδό μας από το ευρώ.

Οι Βρυξέλλες επεξεργάζονται τη Συνθήκη της Ε.Ε., η οποία επιτρέπει, βάσει των άρθρων 50 και 7, την έξοδο μιας χώρας από την Ένωση. Και μπορεί να μην υπάρχει νομικό πλαίσιο (προς το παρόν τουλάχιστον) για έξοδο από το ευρώ, όμως, εάν μια χώρα βγει από την Ε.Ε., αυτομάτως τίθεται και εκτός ευρωζώνης. Αρμόδιος κοινοτικός πα­ράγοντας, μιλώντας στο «Π», ανέφερε ότι βάσει αυτού του νομικού πλαισίου «μπορεί να χτιστεί η αναπροσαρμογή των όρων λειτουργίας της ευρωζώνης, που εν πρώτοις θα εμπεριέχονται στα νέα μέτρα οικονομικής διακυβέρνη­σης» και στη συνέχεια θα θέσουν το πλαίσιο για αλλαγή της ίδιας της Ευρω­παϊκής Συνθήκης.

Σύμφωνα με το άρθρο 50, «μια χώ­ρα έχει το δικαίωμα να αποσυρθεί από την Ένωση σε συνάρτηση με το δικό της σύνταγμα». Πρέπει να καταθέσει αίτη­μα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο θα έρθει σε συμφωνία με την εν λόγω χώρα, ενώ για επικύρωση της εξόδου χρειάζεται πλειοψηφία (όχι ομοφωνία) των χωρών - μελών και η συγκατάθεση του Ευρωκοινοβουλίου. Η διαδικασία εξόδου διαρκεί περίπου δύο χρόνια.

Τι γίνεται όμως σε περίπτωση μη οι­κειοθελούς αποχώρησης από την Ε.Ε.; Το άρθρο 7 αναφέρει ότι τα 4/5 του Ευ­ρωπαϊκού Συμβουλίου, σε συνδυασμό με θετική γνωμοδότηση της Κομισιόν και της Ευρωβουλής, μπορούν να αφαι­ρέσουν όλα τα δικαιώματα από μια χώ­ρα εάν αποφανθούν ότι λειτουργεί κα­τά παράβαση των κανόνων της Ε.Ε. Εδώ ακριβώς πατάει η νομική γνωμάτευση των σκληροπυρηνικών χωρών της ευρωζώνης ώστε να αναπροσαρμόσουν τους κανόνες του ευρώ. Φαίνεται πως υπάρχει πλέον κοινό μέτωπο Γερμανί­ας, Φινλανδίας, Ολλανδίας και Γαλλίας ότι πρέπει να δρομολογηθούν αλλαγές στην Ευρωπαϊκή Συνθήκη. Με τη σθε­ναρή στήριξη του ΔΝΤ πάντοτε.

Πάγωμα και ασφυξία

Ενώ ο επίτροπος Όλι Ρεν διαβεβαί­ωνε ότι «η Κομισιόν δεν εξετάζει την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ», ο προϊστάμενός του Ζοζέ Μπαρόζο, στο πλαίσιο του νεοσύστατου Frankfurt Club, ερχόταν σε συνεννόηση με τη Μέρκελ για την αλλαγή των όρων λει­τουργίας του ευρώ και τις νέες, αυστηροποιημένες ποινές της οικονομικής διακυβέρνησης που θα συζητηθούν στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου. Είναι γνωστό ότι εξετάζεται, ως αυστη­ρότερη ποινή, η πλήρης άρση της δη­μοσιονομικής κυριαρχίας της προβλη­ματικής χώρας. Εκτός από μια σειρά ήδη γνωστών ποινών, όπως το πάγωμα των κοινοτικών κονδυλίων, θα έρθουν κι άλλες, όπως το καθολικό πάγωμα των δικαιωμάτων ψήφου της χώρας σε όλο το φάσμα των αποφάσεων της Ε.Ε.

Με άλλα λόγια, μια χώρα υπό καθε­στώς «παγώματος» δεν θα μπορεί να ψηφίσει, π.χ., για θέματα όπως η έντα­ξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. ή για στρατι­ωτικές επιχειρήσεις της Euroforce. Και αυτό τώρα έχει ιδιαίτερη σημασία, έτσι όπως εξελίσσονται τα γεωπολιτικά της Μεσογείου.

Με την άρση όλων των δικαιωμάτων της, μια χώρα θα έχει την επιλογή είτε να υποστεί το πάγωμα και τη διαχείρι­σή  της από τον σκληρό πυρήνα της ευ­ρωζώνης είτε να αποχωρήσει οικειο­θελώς. Ποια όμως κυβέρνηση θα λάβει απόφαση παγώματος που θα την υπο­βιβάζει σε εκτελεστικό όργανο χωρίς το δικαίωμα κινήσεων; Οι κίνδυνοι λοι­πόν για τη χώρα μας είναι πολλαπλοί και δεν μένουν στο δίλημμα «νέα μέ­τρα ή στάση πληρωμών».

Το παιχνίδι πίσω από το φυσικό αέ­ριο έχει αρχίσει, αφού εκεί επικεντρώ­νονται πλέον τα επενδυτικά συμφέρο­ντα. Τα κοιτάσματα της Κύπρου αποδεί­χθηκαν πλούσια κι έτσι τα μάτια στρέ­φονται και προς την Ελλάδα. Αλήθεια, ο τέως πρωθυπουργός δεν πρέπει να αποκαλύψει το περιεχόμενο των συ­ζητήσεών του με Ομπάμα, Ερντογάν, Νετανιάχου; Δεν πρέπει να μας εξη­γήσει τι ακριβώς εννοούσε όταν έλεγε ότι δεν θα αλλάξει η πολιτική της κυ­βέρνησης;

Το Ποντικι