Ο Τσίπρας, ο Ολάντ, η Μέρκελ και... εμείς

Του Σταύρου Χριστακόπουλου
«Δεσμευόμαστε να λάβουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα για να ενισχύσουμε και να τονώσουμε τις οικονομίες μας και να καταπολεμήσουμε τις χρηματοοικονομικές πιέσεις αναγνωρίζοντας πως τα σωστά μέτρα δεν είναι τα ίδια για όλους μας». Αυτό ήταν το σημείο ισορροπίας που βρήκαν οι οκτώ ισχυρότερες χώρες του κόσμου – ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ιαπωνία, Ρωσία και Καναδάς – για να διατυπώσουν την ανάγκη ενίσχυσης της οικονομίας χωρίς να θίξουν... υπολήψεις.
Παράλληλα όμως έδωσαν μια σαφή οδηγία προς κάθε ενδιαφερόμενο: ότι οι ασθενείς και προβληματικές οικονομίες της ευρωζώνης πρέπει να δείξουν δημοσιονομική... υπευθυνότητα, παρά την αυξανόμενη αντίδραση των ευρωπαϊκών λαών εναντίον της λιτότητας.
Και η Ελλάδα όμως είχε περίοπτη θέση σε αυτή τη σύνοδο, αφού μια ολόκληρη... παράγραφος της επίσημης ανακοίνωσης αφιερώθηκε στη χώρα μας:
«Συμφωνούμε στη σημασία μιας ισχυρής και συνεκτικής ευρωζώνης για την παγκόσμια σταθερότητα και ανάκαμψη και επιβεβαιώνουμε το ενδιαφέρον μας να παραμείνει η Ελλάδα στην ευρωζώνη, ενώ θα σέβεται τις δεσμεύσεις της».
Όμως, μια και η δημοσιονομική πειθαρχία έχει μεγαλύτερη σημασία από τις αντοχές των Ευρωπαίων πολιτών, ο Μπάρακ Ομπάμα, ο οποίος έχει μπροστά του εκλογές, με καμπάνια μάλιστα υπέρ της ανάπτυξης και της απασχόλησης, αλλά και μια οικονομικά... ανθηρή ελληνική κοινότητα στη χώρα του, φρόντισε να πει έναν «καλό λόγο»: ότι αυτός και οι ομόλογοί του των οκτώ ισχυρών αναγνωρίζουν τις οδυνηρές θυσίες που κάνουν οι Έλληνες πολίτες. Τελεία.
Ποιο «αποτύπωμα όμως άφησε η σύνοδος του G8; Πολλά θα ακούσουμε και θα διαβάσουμε τώρα και στο μέλλον για τη «συμμαχία» του Ομπάμα, του Ολάντ και του Μόντι, αλλά και για την... απομόνωση της Γερμανίας στη σύνοδο αυτήν. Ωστόσο κανένα ισχυρό σημάδι για στροφή από την πολιτική της σκληρής λιτότητας στην ευρωζώνη δεν έχει διαφανεί. Αντιθέτως: Προς το παρόν έχουμε πολλά αμήχανα λόγια, αλλά κανένα άμεσα εφαρμόσιμο εναλλακτικό σχέδιο.
Ακόμη και το περίφημο αναπτυξιακό «πακέτο Ολάντ», με «ευρωομόλογα ανάπτυξης» που μπορεί να γίνουν ευρωομόλογα για το χρέος, επιπλέον αναπτυξιακά δάνεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και απευθείας δανεισμό χωρών από την ΕΚΤ μοιάζει με σχέδιο για μια διαπραγμάτευση η οποία μπορεί να κρατήσει χρόνια.
Εξ άλλου ο Ολάντ δεν ζητάει την ακύρωση του ευρωσυμφώνου λιτότητας, αλλά την προσθήκη αναπτυξιακών ρητρών. Ακόμη και στο θέμα της ηγεσίας Σόιμπλε στο Eurogroup η αντίρρηση περιορίζεται στο αν ο Γερμανός θα είναι και υπουργός Οικονομικών στη χώρα του. Ψυχραιμία λοιπόν. Η Ευρώπη και η ευρωζώνη δεν έχουν αποφασίσει αλλαγή πορείας.

Μια «νίκη στα σημεία»
Τι σημαίνουν όλα τα παραπάνω; Ότι η οπτική της ευρωζώνης και του υπόλοιπου κόσμου για την Ελλάδα δύσκολα θα αλλάξει – και η όποια αλλαγή δεν θα γίνει χωρίς κόπο και θυσίες.
Ωστόσο, σε αντίθεση με όσους θεωρούν ότι τα καταστροφικά προγράμματα λιτότητας και μετατροπής των λαών σε ανδράποδα πρέπει να συνεχιστούν, οι Έλληνες δείχνουν ότι, με κάποιον τρόπο, αντιλαμβάνονται πως πρέπει να δώσουν αγώνα για την ύπαρξή τους. Έως τώρα το έκαναν απομακρυνόμενοι το μεταπολιτευτικό σύστημα εξουσίας και απορρίπτοντας τα κόμματα που το απάρτιζαν, μαζί και όσα συμμετείχαν στην παράδοση της χώρας μέσω των δανειακών συμβάσεων και των μνημονίων τους. Αυτή η απομάκρυνση και η απόρριψη εκφράστηκε... επισήμως σε δύο επίπεδα:
● Πρώτα με τα διάφορα επιμέρους, διάσπαρτα και μάλλον «θεματικά» κινήματα, τα οποία συγκεράστηκαν κάποια στιγμή σε αυτό των Αγανακτισμένων. Η έκφραση αυτή, περιορισμένης εμβέλειας και χαμηλής πολιτικοποίησης, έσβησε σύντομα υπό το βάρος της καταστολής και της αδυναμίας του να αναδείξει μια ισχυρή πολιτική ατζέντα.
● Έπειτα στις εκλογές της 6ης Μαΐου, με την ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ σε δεύτερη δύναμη, μια τάση η οποία δείχνει να ενισχύεται – ίσως σε βαθμό που να αναδείξει, στις επόμενες εκλογές της 17ης Ιουνίου, τον ΣΥΡΙΖΑ ακόμη και σε πρώτο κόμμα.
● Επίσης με την είσοδο στη Βουλή όσων νέων κομμάτων, με αντιμνημονιακή ταμπέλα, εμφανίστηκαν παραπλεύρως των δύο μεγάλων κομμάτων: ΔΗΜΑΡ, Ανεξάρτητοι Έλληνες, ακόμη και η νεοναζιστική Χρυσή Αυγή. Η φυγή από το ΠΑΣΟΚ και τη Ν.Δ. χαρακτηρίστηκε από την αταξία της κατάρρευσής τους.
Το προφανές είναι ότι, μέχρι στιγμής, ο ελληνικός λαός, με την «ακραία» ψήφο του, κατάφερε να δημιουργήσει πολιτικό ζήτημα στην ευρωζώνη, αλλά και πέρα από αυτήν, δίνοντας περιεχόμενο και «ταυτότητα» στη διεθνή συζήτηση περί πολιτικής κρίσης στη ζώνη του ευρώ, η οποία μάλιστα από κορυφαίους αναλυτές παγκοσμίως θεωρείται πως θα αποδειχθεί σημαντικότερη ακόμη και από την οικονομική κρίση.
Συνεπώς οι Έλληνες έχουν ήδη επιτύχει μια «νίκη στα σημεία». Μπορεί όμως αυτή η νίκη να αποτελέσει απαρχή ήττας για το γερμανικό μοντέλο διακυβέρνησης της ευρωζώνης; Άγνωστο. Προς το παρόν, ίσως αποδειχθεί καταλύτης για μια σειρά πολιτικές εξελίξεις στο ευρωπαϊκό επίπεδο.

Οι βλακώδεις εκβιασμοί
Έως τώρα το ελληνικό πολιτικό ζήτημα αντιμετωπίζεται με ανόητες κινήσεις, δηλώσεις και πρωτοβουλίες πανικού, χωρίς συγκρότηση, χωρίς επίκεντρο και χωρίς στίγμα για το μέλλον. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
1. Τη βλακώδη γερμανική – και όχι μόνον... – παρέμβαση περί δημοψηφίσματος για την παραμονή ή την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ – μια «ιδέα» πιθανότατα υποδεδειγμένη από την Αθήνα, όπως συνέβη με την απαίτηση για δεσμεύσεις των κομμάτων με επιστολές για την τήρηση των μνημονίων, αλλά και με μια σειρά εξειδικεύσεις των όρων των μνημονίων από διάφορους εγχώριους ρουφιάνους της τρόικας.
Γιατί βλακώδης; Διότι κανείς δεν θα μπορεί να καταλάβει τι ακριβώς ψήφισαν οι Έλληνες αν αυτοί δώσουν 80% στην παραμονή στο ευρώ και βγάλουν πρώτο κόμμα τον... «αντιευρωπαίο» ΣΥΡΙΖΑ.
2. Τον συνεχή και εξ ίσου βλακώδη πολιτικό εκβιασμό περί εξόδου – έμμεσης αποπομπής – της Ελλάδας από το ευρώ, ένα ενδεχόμενο που δημιούργησε τόση αναταραχή παγκοσμίως ώστε η απειλή να μετριαστεί με υπενθυμίσεις ότι η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει πιστή στις δεσμεύσεις που ανέλαβαν οι δύο τελευταίες κυβερνήσεις.
● Δεν είναι τυχαίο το ότι η πολιτική ανατροπή επήλθε στις 6 Μαΐου εν μέσω αυτών ακριβώς των απειλών και εκβιασμών.
● Δεν είναι επίσης τυχαίο το ότι, στην πρώτη δημοσκόπηση – αυτή της Pulse RC για «Το Ποντίκι» την περασμένη Πέμπτη – στην οποία ετέθη «ενδιάμεση» ερώτηση για την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ ή την επιστροφή σε εθνικό νόμισμα, το 54% των ερωτηθέντων, αν και προτιμά το ευρώ, έθεσε όριο στις θυσίες που απαιτεί το ευρωπαϊκό νόμισμα, υιοθετώντας το ενδεχόμενο επιστροφής σε εθνικό νόμισμα.

Όταν ο λαός δηλώνει «παρών»
Το ότι λοιπόν η μέχρι χθες «δεδομένη» Ελλάδα ξαναγίνεται παγκόσμιο θέμα συζήτησης λόγω της αυξανόμενης αμφισβήτησης του «μονοδρόμου» της σκληρής λιτότητας, της οικονομικής κατάρρευσης, της εξαθλίωσης του ελληνικού λαού και του άνευ όρων ξεπουλήματος είναι μια... καλή αρχή.
Άλλωστε, αν οι αξιαγάπητοι εταίροι μας επιλέξουν να απομακρυνθεί η Ελλάδα από τη ζώνη του ευρώ, αυτό δεν θα συμβεί επειδή ψηφίζουμε με τον άλφα ή βήτα τρόπο, αλλά διότι θα έχει κριθεί οριστικά πως το ευρώ ούτε το αντέχουμε ούτε μας αντέχει.
Αν, ακόμη, επιλεγεί μια ευρωπαϊκή στροφή σε σχέση με τον σημερινό μονόδρομο, προφανώς αυτή δεν θα οφείλεται στον... «φόβο για τον Τσίπρα», αλλά η ελληνική ψήφος, αν επιβεβαιωθεί και στις 17 Ιουνίου, θα διεκδικεί ρόλο καταλύτη, μαζί με την αυξανόμενη κοινωνική αναταραχή αλλά και το ενδεχόμενο της παταγώδους οικονομικής κατάρρευσης σε χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία.
Τέλος, το πού μπορεί να επιτύχει ή να αποτύχει μια κυβέρνηση με «πυρήνα» την Αριστερά, την οποία επιδιώκει ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν μπορεί σήμερα να προβλεφθεί με ασφάλεια. Αυτό το έργο θα το δούμε επί της οθόνης. Είναι όμως βέβαιο ότι η απόρριψη και η διάλυση του μεταπολιτευτικού συστήματος εξουσίας και των κομμάτων που το εξέφραζαν είναι αναπότρεπτη ακόμη και αν η Ν.Δ. καταφέρει να κερδίσει τις επόμενες εκλογές. Ίσως μάλιστα η νίκη της να αποτελέσει την... ταφόπλακά της.
Ένας μεγάλος πολιτικός μετασχηματισμός έχει ήδη αρχίσει και, όπως φαίνεται, βρίσκεται ακόμη στην αρχή του. Τι άλλο όμως θα μπορούσε να συμβεί σε μια χώρα η οποία καταρρέει σε όλα τα επίπεδα; Προφανώς... τίποτε.
Ας κρατήσουμε λοιπόν για αρχή ότι μόνο η δική μας δυναμική συμμετοχή στο παιχνίδι μπορεί να βοηθήσει ώστε, μέσα από αυτόν τον μετασχηματισμό, να δημιουργηθεί μια συνολική πολιτική πρόταση, ικανή να αντιπαρατεθεί στα καταστροφικά σχέδια των ηγετών της ευρωζώνης, των δανειστών, της τρόικας και των εγχώριων «κουκουλοφόρων» και εκβιαστών τους.
Άλλωστε λαός που δηλώνει δυνατά «παρών» και μένει σταθερά μέσα στο παιχνίδι είναι πολύ δύσκολο να ηττηθεί...

Το Ποντικι