Το δημόσιο χρέος και το χρέος της Αριστεράς

του Στέλιου Ματαράγκα Η θύελλα της νομισματικής κρίσης που ξέσπασε πριν δύο χρόνια στην μητρόπολη του καπιταλισμού γρήγορα πέρασε στην πραγματική οικονομία και λόγω της παγκόσμιας αγοράς εξαπλώθηκε σαν πυρκαγιά σε κάθε σημείο του ορίζοντα, κάνοντας τις οικονομίες μεγάλων και μικρών κρατών να συγκλονίζονται από τα θεμέλια. Στην Ελλάδα ενέσκηψε με ιδιαίτερη σφοδρότητα, τινάζοντας στον αέρα το εποικοδόμημα της ισχυρής οικονομίας που μας διαβεβαίωναν όλα αυτά τα χρόνια όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Aμέσως φάνηκαν οι δομικές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας, ο μονομερής χαρακτήρας της, που μαζί με το υπέρογκο δημοσιονομικό χρέος έγινε ο πρώτος αδύναμος κρίκος της παγκόσμιας οικονομίας. Το δημόσιο χρέος αποτελεί το βασικό ζήτημα που με το τεράστιο βάρος του, κυριολεκτικά και μεταφορικά, συντρίβει όλα τα υπόλοιπα κρίσιμα ζητήματα.Το εργασιακό, το ασφαλιστικό, το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, το μισθολογικό και τελικά το σπουδαιότερο όλων το θέμα της ανάπτυξης. Την τελευταία δεκαετία το ελληνικό κράτος δανείστηκε 490 δις. Ευρώ εκ των οποίων το 97% πήγε στην εξόφληση παλαιότερων δανείων, ενώ μόνον το 3% πήγε στην κάλυψη του δημοσιονομικού ελλείμματος. Δηλαδή δανειζόμαστε για να καλύπτουμε παλαιότερα χρέη. Είναι σαν να βάζουμε νερό σε ένα βαρέλι δίχως πάτο. Με βάση τις προβλέψεις του Μνημονίου και στην καλύτερη περίπτωση που τα πράγματα και οι προβλέψεις κυλήσουν ομαλά, στο τέλος της τριετίας –αν δεν δοθεί η παράταση τελικά- το χρέος θα αυξηθεί στο 167% του ΑΕΠ, από 125% που είναι σήμερα. Επομένως το χρέος μπαίνει με τον όγκο του και με το βάρος του σαν το καθοριστικό εμπόδιο- βουνό που θα συναντάμε συνεχώς μπροστά μας. Η τακτική της στρουθοκαμήλου είναι εύκολη για μερικά τμήματα της Αριστεράς. Απλώς δεν ασχολούμαστε τώρα με το χρέος. Όταν θα δυναμώσουμε σε ταξικούς συσχετισμούς, τότε θα θέσουμε και θέμα Λαϊκής Εξουσίας και τότε βλέπουμε. Αυτή η αντίληψη πάσχει, διότι δεν βλέπει ότι σαν κεντρικό αίτημα το θέμα του χρέους είναι το μοναδικό τούτη την στιγμή που μπορεί να συσπειρώσει σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού και εντός και εκτός Ελλάδος και έτσι να αλλάξει τους ταξικούς συσχετισμούς δυνάμεων μέσα σε μια νύκτα. Παράλληλα σπάει την απομόνωση του δικού μας εργατικού κινήματος από τα αδέλφια του στην Νότια Ευρώπη για την ώρα και σε λίγο με την κρίση του ευρώ, σε ολάκερη την ευρωζώνη. Όμως και η αντίληψη να διεκδικούμε το αίτημα του χρέους ανάμεσα σε άλλα ζητήματα και μάλιστα όχι στην πρώτη σειρά και δειλά, με την μορφή της μερικής διαγραφής του, δεν αναδεικνύει το ζήτημα, αντίθετα το θάβει μέσα στον σωρό αδυνατίζοντας το. Αν είναι πχ. πίσω από την έκδοση ευρωομόλογου. Το πώς θα λύσει η αστική τάξη την κρίση προς όφελός της δεν είναι δουλειά της Αριστεράς. Δουλειά της είναι να διεκδικήσει τρόπους λύσης της κρίσης που να μην την πληρώνουν οι εργαζόμενοι και να ανοίγει προοπτικές για την ανατροπή του καπιταλισμού. Είναι όμως λάθος να συνδέουμε το ζήτημα του χρέους τούτη την στιγμή και με αιτήματα εξόδου από την ευρωζώνη, ΕΕ κλπ. Πρώτα-πρώτα η κρίση δεν είναι νομισματική. Είναι κρίση του καπιταλιστικού συστήματος και δεν μπορεί κανείς να την αποφύγει κρυπτόμενος πίσω από καμία νομισματική ομπρέλα. Σπάει τους δεσμούς με τους εργαζόμενους των άλλων χωρών, επιτρέποντας έτσι στους καπιταλιστές να διαιρούν το εργατικό κίνημα ανά χώρα και να το πετσοκόβουν. Αποδυναμώνει και περιορίζει στο εσωτερικό της χώρας τις δυνάμεις μόνο στα πλαίσια της Αριστεράς – και όχι σε όλα τα τμήματά της- χωρίς δυναμική προοπτική εξάπλωσης των ιδεών της σε άλλους χώρους που τους χρειαζόμαστε. Ότι αργά ή γρήγορα η καθολική αξίωση διαγραφής του χρέους από εργαζόμενους πολλών χωρών θα μας φέρει αντιμέτωπους με τους διεθνείς τοκογλύφους, τους καπιταλιστές, με τους σπουδαιότερους θεσμούς της ΕΕ και το νομισματικό της σύστημα του ευρώ, είναι ηλίου φαεινότερον. Όμως τότε θα έχουμε πράγματι συντριπτικές πλειοψηφίες και διεθνή συμπαράσταση για να μπορέσουμε να αξιώσουμε και να πετύχουμε την ανατροπή του ίδιου του καπιταλισμού και αν προχωρήσουμε στην εγκαθίδρυση του σοσιαλισμού με πλήρη δημοκρατία όλων των εργαζομένων. Αρκεί να γνωρίζουμε ότι κάθε πράγμα στην ώρα του. Μόνον με κεντρικό αίτημα την πλήρη διαγραφή του χρέους μπορούμε πράγματι να κολλήσουμε με γερή κόλλα όλη την Αριστερά.