BIS: Οι τράπεζες επιβίωσαν εις βάρος όλων

 Τριγμούς στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα προκαλούν τα ευρήματα έρευνας της Bank of International Settlements από επιφανειακή έρευνα σε 84 τράπεζες παγκοσμίως για τον τρόπο διαχείρισης των αυξημένων κεφαλαιακών απαιτήσεων. Από την έρευνα που βρίσκεται ήδη στη διάθεση της ΕΚΤ και των κεντρικών τραπεζών της Ευρωζώνης προκύπτει ότι η πολιτική βελτίωσης της κεφαλαιακής επάρκειας των ελληνικών τραπεζών ισοδυναμεί με "οικονομική αυτοκτονία", ενώ επισημαίνεται ότι οι προσπάθειες που στοχεύουν στην αναδιάταξη των ισολογισμών και στην αύξηση ρευστότητας των τραπεζών δημιουργούν περισσότερα προβλήματα από αυτά που λύνουν.
Σύμφωνα με την έκθεση της BIS οι τράπεζες έχουν στη διάθεσή τους τέσσερις τρόπους για την ενίσχυση των δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας και τον περιορισμό του ρίσκου. Στην Ελλάδα οι τράπεζες υπό την πίεση της κυβέρνησης και της τρόικας εστίασαν κυρίως σε πρακτικές και στρατηγικές με μεγάλο αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία.
Η ερμηνεία της έκθεσης της BIS σε συνδυασμό με τα ευρήματα της BlackRock και με τις κεφαλαιακές ασκήσεις σκιαγραφούν μια εικόνα έλλειψης πολιτικής βούλησης για τη στήριξη της οικονομικής δραστηριότητας, ενώ διαμορφώνουν ένα τοπίο βίαιης προσαρμογής με απρόβλεπτες συνέπειες για την οικονομία και την κοινωνία.
Παράλληλα η εφαρμογή των κανόνων της Βασιλείας ΙΙΙ για τη ρευστότητα επιδείνωσε την κατάσταση καθώς συνέπεσε με την προσπάθεια "κάθαρσης" των ισολογισμών η οποία θα διαρκέσει για αρκετό καιρό ακόμα.
Ετσι ενώ οι τράπεζες προσπαθούσαν να σταθούν στα πόδια τους το νέο θεσμικό πλαίσιο απέκλεισε τις αδύναμες από τις αγορές εντείνοντας τις συνθήκες κρίσης και περιορίζοντας τις επιλογές άντλησης κεφαλαίων.
Καλά πληροφορημένες πηγές που μίλησαν στο Sofokleousin.gr επισημαίνουν ότι πολλές επιπτώσεις θα είχαν αποφευχθεί και μπορούν ακόμα να αμβλυνθούν αν οι εποπτικές αρχές αντιμετώπιζαν με μεγαλύτερη προσοχή περιπτώσεις αδυναμίας των τραπεζών και προνοούσαν. Αντ αυτού, σε πολλές περιπτώσεις, οι κεντρικές τράπεζες οδήγησαν το σύστημα σε βίαιη προσαρμογή με εκκαθαρίσεις τραπεζών και αλλεπάλληλες σεισμικές δονήσεις.
Αξίζει να σημειωθεί οτι οι κρίσεις ρευστότητας που προκλήθηκαν από την απόφαση των τραπεζών να περιορίσουν δραστικά τις χορηγήσεις και να αυξήσουν το κόστος του χρήματος προκάλεσαν αλυσιδωτές αντιδράσεις και οδήγησαν σε φαύλο κύκλο επισφαλειών που στο τέλος κατέληξε στις ίδιες δημιουργώντας πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες.
Οι περισσότερες μεγάλες τράπεζες επέλεξαν την κεφαλαιοποίηση αποθεματικών, αυξάνοντας έτσι την εσωτερική και βελτιώνοντας τους δείκτες χωρίς να αναληφθούν περαιτέρω υποχρεώσεις και να επηρεαστεί η μετοχική βάση. Κάποιες τράπεζες επέλεξαν να μη διανείμουν μέρισμα επαναεπενδύοντας υποχρεωτικά τα κέρδη μέσω αμκ.
Αυτή η στρατηγική επιτρέπει στη διοίκηση να κινηθεί πιο επιθετικά επιδιώκοντας παράλληλα και αύξηση κερδών καθώς και στρατηγική εξαγορών και συγχωνεύσεων.
Για την ενίσχυση της κερδοφορίας κοινή πρακτική είναι η αύξηση του spread καταθέσεων-χορηγήσεων. Μια τέτοια πολιτική θα μπορούσε να έχει αποτέλεσμα μόνο αν οι τράπεζες κινούνταν εν είδη καρτέλ και οι χρηματαγορές δεν παρείχαν ουσιαστικά πλεονεκτήματα και ανταγωνιστικά επιτόκια.
Στην Ελλάδα οι τράπεζες διεύρυναν τα spreads και παράλληλα επιχείρησαν ευρείας κλίμακας περιορισμό του λειτουργικού κόστους.
Ένας ακόμη τρόπος είναι η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, κίνηση που επιχειρήθηκε στην Ελλάδα με τις γνωστές ανακεφαλαιοποιήσεις, οι οποίες όμως κρίνονται ανεπαρκείς αν και συνολικά επενδύθηκαν σε τράπεζες περί τα 70 δισ. σε βάθος τριετίας.
Ενας ακόμα άξονας είναι η αναδιάρθρωση του δανειακού και κεφαλαιακού χαρτοφυλακίου των τραπεζών με αλλαγή στην κατανομή του ρίσκου, κινήσεις που συνεπάγονται μεγάλο αντίκτυπο στην οικονομία μεσο-βραχυχρόνια.
Παράλληλα η πρακτική αναδιάρθρωσης του ενεργητικού με πώληση και απεμπλοκή από προϊόντα υψηλού ρίσκου και η στόχευση σε επενδύσεις χαμηλού προκαλεί ντόμινο στις επιχειρήσεις και την οικονομία καθώς υποσκάπτει την καινοτομία και δημιουργεί αρνητικό κλίμα, ενώ αποτελεί τροχοπέδη για τις επενδύσεις .
Στο έγγραφο επισημαίνεται ότι ο περιορισμός των δανειοδοτήσεων και η μετάβαση σε νέο μοντέλο με μικρότερη μόχλευση κεφαλαίων δεν είναι κατ ανάγκη αρνητικό για τη μακροπρόθεσμη εικόνα της οικονομίας, αφήνοντας όμως με σαφήνεια να εννοηθεί ότι μεσο-βραχυχρόνια είναι καταστροφικό.


sofokleousin