Εγκληματικό χτήνος ή άνθρωπος-εγκληματίας;

Το νομοσχέδιο της ησυχίας πληρώνεται με το αίμα μερικών

Β. Βασιλικός, Τα ποιήματα

ΗΕγκληματολογία είναι το κατ' εξοχήν πεδίο οριακής σύγκρουσης των ψυχικών δυνάμεων και δυνατοτήτων της ελεύθερης ανθρώπινης ύπαρξης με τις καταπιεστικές κοινωνικές δομές, αξίες και λειτουργίες. Το ζητούμενο στην Εγκληματολογία είναι ο ίδιος ο άνθρωπος που επώδυνα αναζητεί τα όρια του εαυτού του και που πολλές φορές τα υπερβαίνει μέσα από ενέργειες ετερο-επιθετικότητας ή αυτοκαταστροφής.

- «Οχι, θα 'θελα να ξέρω γιατί τους φαίνεται τόσο αποτρόπαιη η πράξη μου», έλεγε στον εαυτό του ο Ρασκόλνικοφ.

- «Επειδή είναι κακούργημα; Τι πάει να πει κακούργημα; Η συνείδησή μου είναι ήσυχη».

ΑΥΤΗ τη φοβερή διάσταση ανάμεσα στον Ανθρωπο-εγκληματία που πάσχει στα τρίσβαθα της ψυχής του και στην απάνθρωπη κοινωνία που «ηθικολογεί» στα σαλόνια και στα δικαστήρια, έρχονται να γεφυρώσουν οι εγκληματολογικές έρευνες.

ΚΙ αν καμιά φορά στην πορεία αναζήτησης του αληθινού (υπαρξιακού) προσώπου του εγκληματία προβάλλει η καρικατούρα του, δεν πρέπει να απογοητευόμαστε.

ΟΙ «τρομοκράτες», οι τοξικομανείς, οι φυλακισμένοι, οι αυτόχειρες, οι επικίνδυνοι, οι «τρελοί» αρνούνται να δείξουν το πρόσωπό τους σ' αυτούς που τους περιθωριοποιούν με κοινωνικά και ηθικά στίγματα (από «δαιμονισμένος» μέχρι «εσωτερικός εχθρός»).

Η ασυμφωνία ανάμεσα στην ενοχή που εκτιμάει απέξω ένας τρίτος αντικειμενικός (;) μάρτυρας και στην ενοχή που βιώνει μέσα του ο δράστης μιας εγκληματικής ενέργειας αποκαλύπτει το πόσο μακριά είμαστε ακόμα από το να «καταλάβουμε».

ΚΙ έτσι συχνά το έγκλημα, όπως άλλωστε και κάθε μη κομφορμιστική συμπεριφορά, «συμβολίζει» το έσχατο μέσο που διαθέτει ο απομονωμένος άνθρωπος για να «παλέψει» κατά των συνθηκών που τον απομόνωσαν (χωρίς βέβαια να βρίσκει με τον τρόπο αυτή τη δικαίωση ή να πετυχαίνει την ολοκλήρωσή του).

ΟΙ παραπάνω επισημάνσεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η παραγνώριση της ανθρώπινης ύπαρξης σε συνδυασμό με την προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας δεν μας ανησυχούν μόνον ως πολιτικο-κοινωνικά φαινόμενα αλλά μας προειδοποιούν για βαθιές ρωγμές που έχουν δημιουργηθεί στον ανθρωποκεντρικό πολιτισμό μας.

ΥΓ. Ολα αυτά τα γράφω διότι η ανασφάλεια και η μη στοχευμένη και εξατομικευμένη αντεγκληματική πολιτική καταλήγουν στο λαθεμένο συμπέρασμα ότι «όλοι οι εγκληματίες» ή «οι ένοχοι» είναι ίδιοι και ότι η κοινωνική πολιτική της ένταξης δεν έχει σημασία. Λάθος. Μέγα λάθος.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ