ΜΝΗΜΟΝΙΑ : ΚΡΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΣτΕ

Του Δημήτρη Καραμήτσα*

Περίμενα καιρό την έκδοση της εισήγησης του ΣτΕ (Συμβούλιο της Επικράτειας) για τις προσφυγές κατά του μνημονίου. Προέβλεπα ότι θα κρίνει πολιτικά και όχι νομικά και αυτό έπραξε.  Το πρόβλημα είναι πως το έπραξε κατά τρόπο που εκθέτει απόλυτα την συντάκτρια της εισήγησης και ουσιαστικά την λειτουργία της «δικαιοσύνης». Για την τελευταία, την «δικαιοσύνη», η «εισήγηση» και η ποιότητά της (εξ όσων ανακοινώθηκαν για το περιεχόμενό της) είναι απολύτως αντίστοιχη με την γενική εικόνα που παρουσιάζει το κράτος αυτός και όλες του οι λειτουργίες. Ας ανατρέξουν σε ομιλίες και θέσεις του σημερινού πρωθυπουργού, σε συνεντεύξεις ανωτάτων δικαστών κλπ, για να καταλάβουν τι εννοώ … .

Η εισήγηση ως έχει, όχι μόνο στοχοποιεί το ΣτΕ ως όργανο, όχι την «δικαιοσύνης» , αλλά της διοίκησης για την πολιτική του ταυτότητα, αλλά καταδεικνύει και πλήρεις τις αδυναμίες ενός άλλου πολιτειακού θεσμού.

Εάν, για παράδειγμα, η εισήγηση κρίνει ότι το μνημόνιο δεν αποτελεί διεθνή σύμβαση, θα όφειλε επακριβώς να αναφέρει τι είναι κατά την γνώμη της εισηγήτριας. Ποια δηλαδή είναι η ακριβής νομική του φύση και χαρακτήρας. Ξέρετε, είναι μετρημένοι στα δάκτυλα του ενός χεριού οι χαρακτήρες και οι «φύσεις» των συμβάσεων και όφειλε η εισήγηση να μας πει τι τελικά κατά την γνώμη της τι είναι αυτά τα «πρωτόκολλα». Μήπως είναι συμβάσεις ενοχικές μεταξύ ιδιωτών; Μήπως είναι ενοχικές συμβάσεις του κράτους ; άλλες λύσεις – χαρακτηρισμοί που να υφίστανται δεν υπάρχουν και είναι ευνόητο ότι τα μνημόνια από την ώρα που περιέχουν διατάξεις, ρυθμίσεις και δεσμεύσεις κανονιστικού χαρακτήρα (συμφωνίες για μέτρα γενικής εφαρμογής που δεσμεύουν νομοθετικά και εκτελεστικά το κράτος) δεν αποτελούν κανενός τύπου ενοχικές συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου και χαρακτήρα. Αρα και κατά την πάγια νομολογία του ίδιου του ΣτΕ, την θεωρία της επιστήμης και τις αποφάσεις των διεθνών δικαστηρίων,  πρόκειται για συμβάσεις δημόσιου χαρακτήρα και διεθνικής φύσης. Τα υπόλοιπα, όπως και η αίολη επίκληση από την εισήγηση ως επιχειρήματος και νομικής βάσης, της απόφασης του συμβουλίου κορυφής της Ε.Ε., με την οποία οι συμβαλλόμενοι χαρακτήρισαν τις αποφάσεις τους «όχι διεθνή σύμβαση»  είναι πραγματικά προκλητική για κάθε νομικό, αφού το έργο των Δικαστηρίων είναι να διαγνώσουν την φύση και το νομικό χαρακτήρα μιας έννομης σχέσης και όχι να αρκεστούν στο πως την βάφτισαν τα αντισυμβαλλόμενα μέρη.

Τελικά και για να βοηθήσω την αντίκρουση της εισήγησης, ανοίγοντας ένα τρόπο και ένα δρόμο σκέψης βασισμένο στα σφάλματα της εισήγησης, μήπως (κατ’ αυτήν) πρόκειται για τυπικό νόμο, χωρίς καμία αυξημένη – υπερνομοθετική ισχύ (μόνο οι διεθνείς συμβάσεις έχουν τέτοιο χαρακτήρα);  ή μήπως εννοεί η εισήγηση ότι το Δ.Ν.Τ και ο μηχανισμός στήριξης παράγουν πρωτογενώς δίκαιο ;  

Ένα ακόμα που θα πρέπει να επισημάνω είναι η παντελής έλλειψη νομικής ακολουθίας, νομικής σκέψης και κυρίως συνείδησης και χρήσης του αξιακού συνταγματικού συστήματος. Το Σύνταγμα περιλαμβάνει διατάξεις με σαφείς αξιακές προσεγγίσεις των κανόνων δικαίου και του σκοπού τους. Στην αξιακή σύγκρουση διατάξεων και κανόνων δικαίου, οι κανόνες δικαίου με ισχυρότερο αξιακό αντικείμενο και περιεχόμενο υπερισχύουν αυτών που έχουν έλασσον αξιολογικό περιεχόμενο και ενδιαφέρον και δεν ενθυμούμαι πουθενά στο Σύνταγμα να προστατεύονται τα «δικαιώματα των δανειστών» … . Ας διαβάσουν το Σύνταγμα οι εφαρμοστές του δικαίου και θα βρουν ποιες είναι οι κορυφαίες αξιακές επιταγές και τα θεμέλια τα ίδια του κράτους και του Συντάγματος.

Όταν βεβαίως η πολιτική υποκαθιστά την «δικαιοσύνη» και η «δικαιοσύνη» αοριστολογεί ως πολιτικός στο μπαλκόνι είναι σαφές ότι το σύστημα δεν λειτουργεί στο ελάχιστο και δεν περιμέναμε τις πολιτικές αοριστίες και τις πολιτικές εκτιμήσεις μιας εισήγησης δικαστού για να τις διαπιστώσουμε. Εάν θέλουν «πολιτικοί» και φθάνουν οι δικαστές να κρίνουν με βάση τις πολιτικές σκοπιμότητες και επιδιώξεις, τότε να κατέβουν από τα έδρανα και να σταθούν στα μπαλκόνια … . Πολιτικές θα είναι οι απαντήσεις και πολιτικά αποδείχθηκε ο επιζήμιος χαρακτήρας των πολιτικών και οικονομικών μέτρων των μνημονίων. Απέναντι στην ουσιαστική νομική αδυναμία να στηριχθούν τα μνημόνια η χρήση των επιδιώξεων μέτρων και όχι της νομικής τους ταυτότητας, αρτιότητας και νομιμότητας στο πλαίσιο του Συντάγματος, αποδεικνύει ότι ελλείπουν τα επιχειρήματα.  

Ουδέν κακόν αμειγές καλού : εάν η πλειοψηφία της ολομέλειας του ΣτΕ ακολουθήσει την εισήγηση και δεν ακυρώσει τελικά τα μνημόνια, ανοίγει πολλούς νομικούς αυτοματισμούς κατάργησης και ακύρωσης των μνημονίων με νέες αιτήσεις.

Δεν θα γράψω περισσότερα, είχα έτοιμο ένα δικόγραφο με αίτημα την ακύρωση των μνημονίων. Μου ζήτησαν από τον Δ.Σ.Α. να περιμένω το δικό τους και το σεβάστηκα. Μετά ταύτα όμως και μετά την έκδοση αποφάσεως του ΣτΕ είναι βέβαιο πως θα κινηθώ με τις ενώσεις καταναλωτών που έχουν ήδη δηλώσει σύμφωνες και τους πολίτες, τους ανθρώπους που θίγονται τα βιοτικά τους αγαθά και ανάγκες.

Τους δικαστές του ΣτΕ τους καλώ να σταθούν στο ύψος τους, σε τέτοιες αποφάσεις μετριέται το ύψος του δικαστή, εκτός εάν θέλουν να αποδείξουν ότι ταυτίζονται όλοι με την πολιτική μετριότητα και αναξιότητα.

* Δημήτρης Καραμήτσας

Δικηγόρος

Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Καταναλωτών «Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ¨»

Αντ/δρος του ΙΝ.ΚΑ. (ν. ΙΝ.ΚΑ.)

απο Στοχασμό Πολιτικη