Τα κοράκια έτοιμα πάνω από την Ελλάδα!

Τον τελευταίο καιρό, από επίσημα και ημιεπίσημα χείλη ακούγεται όλο και πιο συχνά το ότι οι ξένα “funds” ενδιαφέρονται να επενδύσουν στην χώρα μας. Και αυτό με τρόπο πασάρεται προς το κοινό ως μια “πορεία” προς την εξομάλυνση της οικονομικής ζωής της χώρας μας, ό,τι και εάν σημαίνει αυτό.

Ποιά είναι όμως η αλήθεια; υπάρχει πραγματικά ένα τέτοιο ενδιαφέρον για την χώρα μας από ξένα funds; Και εάν ναι, πού στρέφεται αυτό το ενδιαφέρον;
Δυστυχώς η αλήθεια είναι πολύ πιο κοντά στον “μίζερο” κλίμα της ελληνικής οικονομίας, παρά στο “αισιόδοξο” που για τους δικούς τους λόγους θέλουν να καλλιεργήσουν οι κυβερνητικοί και τα φίλα σε αυτούς προσκείμενα ΜΜΕ. Γιατί προς το παρόν η Ελλάδα αποτελεί «μαγνήτη» προσέλκυσης κυρίως για τα λεγόμενα distress funds τα οποία στοχεύουν καταρχήν στην εξαγορά απαιτήσεων των τραπεζών έναντι των επιχειρήσεων, αλλά και αντίστοιχες απαιτήσεις ιδιωτών. 
Σύμφωνα με δημοσιεύματα του διεθνούς τύπου στα μεγάλα χρηματοπιστωτικά κέντρα της Ευρώπης – και κυρίως στο Λονδίνο – παρατηρείται οργασμός εργασιών από distress funds που θέλουν να δραστηριοποιηθούν στην Ελλάδα. Δεδομένου όμως ότι και σε αυτά τα fund υπάρχει αξιολόγηση, οι ίδιες πληροφορίες, αναφέρουν ότι σε πρώτη φάση την Ελλάδα παρακολουθούν distress funds που χαρακτηρίζονται ακόμη και ως “αρπακτικά”.
Ας ξεκινήσουμε όμως από τα βασικά. Τι είναι τα distress funds; Τα distress funds, όπως άλλωστε μαρτυρά η ονομασία τους (distress = αγωνία, θλίψη, εξάντληση κ.λπ.), αποτελούν επενδυτικά κεφάλαια «έκτακτης ανάγκης», που επενδύουν στην ανάγκη υπερχρεωμένων κρατών, επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Δηλαδή τι ακριβώς κάνουν;
Με απλά λόγια αγοράζουν π.χ. από μία τράπεζα που έχει έλλειψη ρευστότητας τα δάνεια ενός αριθμού καταναλωτών, σε μία αξία της ονομαστικής τους τιμής που μπορεί να είναι και το 30% της πραγματικής τους αξίας.
Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές τα ανωτέρω επενδυτικά κεφάλαια διαπραγματεύονται την εξαγορά ελληνικών δανείων σε τιμές που ξεκινούν στην καλύτερη περίπτωση από το 50% της ονομαστικής αξίας του δανείου για τα ενήμερα ενυπόθηκα δάνεια και μπορεί να κατέβουν ακόμη και στο 5% της ονομαστικής αξίας για τα μη ενυπόθηκα καταναλωτικά δάνεια, που βρίσκονται σε καθυστέρηση άνω των έξι μηνών.
Είναι προφανές ότι τα distress funds εκμεταλλεύονται την μεγάλη ανάγκη των ελληνικών τραπεζών για εξεύρεση ρευστότητας, εν όψει της επικείμενης διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησής τους, που απαιτεί την άμεση καταβολή 3 δις ευρώ σε μετρητά.
Περαιτέρω τα ξένα επενδυτικά κεφάλαια εκμεταλλεύονται την υποχρέωση που ανέλαβαν οι ελληνικές τράπεζες απέναντι στην τρόικα να εξυγιάνουν τα χαρτοφυλάκιά τους μειώνοντας τις δανειακές τους χορηγήσεις, προκειμένου να εξισορροπηθεί ο δείκτης δανείων / καταθέσεων, ο οποίος σήμερα ξεπερνά το 122%, εξαιτίας της μαζικής εκροής καταθέσεων ύψους σχεδόν 80 δις ευρώ κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Όπως μάλιστα τόνισε σε ερώτησή του στον Υπ. Οικονομικών Στουρνάρα, ο Γ. Μιχελάκης: “Με τα δεδομένα αυτά γίνεται φανερό ότι ελλοχεύει ο ορατός κίνδυνος τα distress funds να αποκτήσουν δάνεια ελληνικών τραπεζών σε τιμή ευκαιρίας και εν συνεχεία να αισχροκερδήσουν στρεφόμενοι νομικά κατά των δανειοληπτών, που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν εμπρόθεσμα στις υποχρεώσεις τους, προκειμένου να εισπράξουν έστω και ένα χαμηλό ποσοστό της απαίτησής τους, το οποίο όμως θα είναι σαφώς υψηλότερο σε σχέση με το ευτελές τίμημα που κατέβαλαν στην τράπεζα για την αγορά του δανείου.
Είναι προφανές ότι η ανωτέρω αισχροκερδής πρακτική των εν λόγω funds, που προέρχονται κυρίως από την Αμερική και τη Γερμανία, αγνοεί προκλητικά τις βασικές αιτίες αδυναμίας πληρωμής των δανειακών δόσεων, που δεν είναι άλλες από την εφιαλτική άνοδο της ανεργίας στη χώρα μας και τις δραματικές περικοπές του εισοδήματος των ελληνικών νοικοκυριών.
Επειδή οι παραπάνω πληροφορίες που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας έχουν εύλογα προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση στους Έλληνες δανειολήπτες,
Επειδή η πολιτεία οφείλει να προστατέψει άμεσα και αποτελεσματικά τους Έλληνες δανειολήπτες από τις ασύδοτες και ανεξέλεγκτες κερδοσκοπικές διαθέσεις των distress funds.”
Και στην Κύπρο πάνε τα ίδια funds!
«Μαγνήτης» για τα distress fund έγινε, λόγο των τελευταίων δραματικών εξελίξεων, και η Κύπρος όπου τα δεδομένα όμως είναι λίγο πιο ξεκάθαρα, τόσο για τους διαχειριστές των συγκεκριμένων funds όσο και για τους υποψήφιους πελάτες τους. Συγκεκριμένα, στην Κύπρο τα distress fund «στοχεύουν» στις μεγάλες δεσμευμένες καταθέσεις επιχειρηματιών και επιχειρήσεων προσφέροντας άμεσα μετρητά στους δικαιούχους οι οποίοι δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση ούτε στα «κουρεμένα» κεφάλαια τους.
Έτσι λοιπόν ένας επιχειρηματίας με καταθέσεις 1.000.000 ευρώ στην Τράπεζα Κύπρο (στην Κύπρο) μπορεί να πάρει από ένα distress fund άμεσα ένα σημαντικό μέρος των «καθαρών» κεφαλαίων και σε αντάλλαγμα θα μεταφέρουν την απαίτηση τους – κατάθεση τους – στο συγκεκριμένο distress fund το οποίο πλέον θα έχει να κάνει αυτό με την τράπεζα.
Στόχος των distress funds αυτών είναι να διεκδικήσουν, μέσω νομικών οδών, μέρος των «κουρεμένων» καταθέσεων τους από τις κυπριακές τράπεζες ή ακόμη και από το Κυπριακό κράτος. Να πάρουν δηλαδή πίσω μεγαλύτερο του 40% ή του 60% που αρχικά θα «κουρευτούν». Προβληματισμένη φέρεται να είναι η κυβέρνηση από τη δυναμική είσοδος των distress funds, ταμείων που αγοράζουν προβληματικό ενεργητικό στην Ευρώπη και τελευταία στη χώρα μας, λόγω της κρίσης χρέους.
Οι τράπεζες επιχειρώντας να καθαρίσουν τους ισολογισμούς τους και να περιορίσουν το ενεργητικό τους αναμένεται να προχωρήσουν το επόμενο διάστημα σε πωλήσεις πακέτων δανείων. Η άνοδος των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε άνω του 25% του συνολικού χαρτοφυλακίου του συστήματος – περισσότερα από 57 δισ. ευρώ κόκκινων δανείων – προβληματίζει έντονα τις διοικήσεις των τραπεζών και τις εποπτικές αρχές και θεωρείται θέμα χρόνου να πραγματοποιηθούν συναλλαγές αυτού του είδους. Ειδικότερα, σε σχέδιο νόμου – που υποτίθεται ότι επεξεργάζεται η κυβέρνηση – εξετάζεται να ενταχθεί ρύθμιση σύμφωνα με την οποία distress funds, τα οποία έχουν αγοράσει ή θα αγοράσουν στο μέλλον χαρτοφυλάκια κόκκινων δανείων από τις τράπεζες, να υποχρεώνονται να έχουν «αντίκλητο» στην Ελλάδα και κατ’ επέκταση να υπάγονται στο εθνικό δίκαιο.
Συγκεκριμένα, θα προβλέπεται ότι αν εκχωρηθεί απαίτηση πιστωτή προς τρίτους, ο εκδοχέας που δεν έχει κύρια κατοικία ή έδρα στην ελληνική επικράτεια οφείλει να ορίσει αντίκλητο στην ελληνική επικράτεια και να το γνωστοποιήσει στον οφειλέτη. Μέχρι τη γνωστοποίηση θα τεκμαίρεται ως αντίκλητος, ο τελευταίος εκχωρητής της απαίτησης.
Κάποιοι λένε λοιπόν – και τολμούν να το λένε σε διάφορα επίπεδα – ότι η οικονομική κρίση είναι “ευκαιρία”. Το μόνο που δεν λένε είναι το για ποιούς είναι η “ευκαιρία”.
Δημήτρης Παπαγεωργίου