Πλειστηριασμοί: Τι κρύβει ο νόμος

 

Το ζήτημα των πλειστηριασμών είναι κυρίαρχο στην ατζέντα των ημερών. Το sknews.gr σε συνεργασία με τον κ. Μάρκο Παπακωνσταντή, δικηγόρο και διδάκτωρ Νομικής, αναδεικνύει τα αγκάθια και σκιαγραφεί την νομοθετική ρύθμιση. Ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας έριξε το μπαλάκι  στον υπουργό Ανάπτυξης, Κωστή Χατζηδάκη, ο οποίος μετά από διαβούλευση με την  Ένωση Τραπεζών  θα παρουσιάσει το σχέδιο  που θα κατατεθεί με νομοθετική πρόταση στη Βουλή.
Πώς τοποθετούνται οι ίδιες οι τράπεζες απέναντι στο ενδεχόμενο άρσης των πλειστηριασμών , επιθυμούν την  απελευθέρωση τους ; 
"Eίναι προφανές ότι οι τράπεζες δεν επιθυμούν την άρση των πλειστηριασμών. Και αυτό για πολλούς λόγους. Πρώτον, οι αξίες των ακινήτων έχουν μειωθεί σε ποσοστό 30% σε σχέση με αυτές που ίσχυαν προ κρίσης. Εάν απελευθερωθούν οι πλειστηριασμοί, ειδικοί του χώρου της κτηματαγοράς προβλέπουν και περαιτέρω μείωση στην αξία τους που μπορεί να αγγίξει το 20% λόγω της υπερπληθώρας των ακινήτων και της μηδενικής ζήτησης. Θα πάει, λοιπόν, η τράπεζα να βγάλει στον πλειστηριασμό ένα ακίνητο. Ποιος θα το αγοράσει; Για να είναι ελκυστικό θα αναγκαστεί να ρίξει υπερβολικά την τιμή του. Συνεπώς, δεν πρόκειται να αποπληρωθεί η υπολειπόμενη οφειλή του δανειολήπτη.
Δεύτερον, οι αξίες των ακινήτων που διαθέτουν οι τράπεζες στο ενεργητικό τους και έχουν τιτλοποιήσει υπολογίζονται κάθε χρόνο και εγγράφονται στο ενεργητικό της. Σε περίπτωση περαιτέρω μείωσης της αξίας των ακινήτων η εγγραφή αυτή θα αφορά μικρότερες αξίες ενώ δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε και το κόστος συντήρησης ώστε να μην απαξιωθούν τελείως.
Τρίτον, η εγγύηση αποπληρωμής και των εξυπηρετούμενων δανείων θα τεθεί εν αμφιβόλω, διότι όταν μία τράπεζα δίνει ενυπόθηκο δάνειο εγγράφει μία αξία για την εγγύηση, την αξία του ακινήτου εν προκειμένου. Αν αυτή η αξία μειωθεί, τότε το ο κίνδυνος της τράπεζας μεγαλώνει. Συνεπώς, θα βρεθεί χαμένη και από όσους αποπληρώνουν σήμερα και στο μέλλον ίσως βρεθούν σε αδυναμία και εκείνη θα χρειαστεί να βγάλει σε πλειστηριασμό το ακίνητο, γιατί τότε θα εισπράξει μικρότερες αξίες.
Τέταρτον, η αναπροσαρμογή των τιμών προς τα κάτω θα υποχρεώσει τις τράπεζες να ξεπουλήσουν τα «κόκκινα» δάνεια με καταστροφικές συνέπειες όχι μόνο για τους δανειολήπτες, αλλά και για τις ίδιες.
Οι τράπεζες θα αναγκαστούν να αναζητήσουν άμεσα κεφάλαια για να καλύψουν τις μαύρες τρύπες στα χαρτοφυλάκιά τους με πιθανότητα να υπάρξει και κίνδυνος χρεοκοπίας. Να μη ξεχνούμε, βέβαια, ότι η όλη διαδικασία πλειστηριασμού είναι χρονοβόρα και κοστοβόρα. Δεν εξυπηρετεί την εκάστοτε τράπεζα να μπαίνει σε μια τέτοια διαδικασία. Δυστυχώς, κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης υιοθετήθηκαν στη χώρα μας μια σειρά από μέτρα που στην κυριολεξία κατέστρεψαν την ιδιωτική ακίνητη περιουσία. Δεκαπλασιάστηκαν οι φόροι, ποινικοποιήθηκε η αδυναμία εξόφλησης των τελευταίων χωρίς να ερευνώνται οι λόγοι που οδήγησαν εκεί. Όλο και περισσότεροι Έλληνες πέφτουν πλέον στην παγίδα του χρέους λόγω της υπέρμετρης φορολόγησης.
Έτσι ο χθεσινός νοικοκύρης έγινε οφειλέτης έχοντας για χρέη προς το δημόσιο πάνω από το κεφάλι του τη δαμόκλειο σπάθη της φυλάκισης. Πως θα δώσει προτεραιότητα στην αποπληρωμή των δανείων του όταν τον περιμένει η εφορία στη γωνία; Όλα αυτά τα γνωρίζουν οι τράπεζες και αντιλαμβάνονται ότι πρόκειται για αδιέξοδες «λύσεις». Για το λόγο αυτό  πρόκειται να βγάλουν σύντομα στην αγορά φιλικά τραπεζικά προϊόντα που θα βοηθούν το δανειολήπτη. Αναμφίβολα, όμως, η συντήρηση επί μακρόν της όλης κουβέντας και η λήψη πιθανώς ενός τέτοιου μέτρου σίγουρα θα βοηθήσει στην άσκηση ψυχολογικής πίεσης σε όσους θα μπορούσαν να βρουν χρήματα προκειμένου να αποπληρώσουν μέρος των οφειλών τους και δεν το πράττουν " .
 H πρώτη κατοικία του φτωχού και μεσαίου νοικοκυριού,  αυτού που έχει βρεθεί σε αντικειμενική αδυναμία λόγω της κρίσης, πρέπει είναι απολύτως προστατευμένη . ισχύει όμως κάτι τέτοιο ; Υπάρχουν  επιτήδειοι, που χωρίς να έχουν πραγματική αδυναμία, κρύβονται πίσω από αυτούς που έχουν ανάγκη προστασίας .
Τελικά τι θα γίνει ; Για μια συγκεκριμένη μερίδα θα " πληρώσουν " άνθρωποι που πραγματικά αδυνατούν ; 
 " Διάβαζα πρόσφατα ότι η απαγόρευση πλειστηριασμών εξυπηρετεί 20 χιλιάδες «εύρωστους» δανειολήπτες που μπορούν και δεν πληρώνουν. Θα συμφωνήσω με τα στοιχεία αυτά. Έχουμε, όμως, στον αντίποδα σκεφτεί πόσες χιλιάδες είναι αυτοί που πράγματι αδυνατούν να έχουν ένα στοιχειώδες αξιοπρεπή επίπεδο διαβίωσης, που έπεσαν θύματα παραπληροφόρησης περί ενός επιτυχημένου μοντέλου διακυβέρνησης της χώρας, περί μιας χώρας που ευημερεί, που καταξιώθηκε και καταξιώνεται συνεχώς στη συνείδηση του διεθνούς πολιτικού και οικονομικού παράγοντα και προέβησαν στην αγορά ενός ακινήτου;
Αυτοί που μας κυβερνούν δεν είναι που αποσιωπούσαν την αλήθεια από το λαό, που ωραιοποιούσε μια «φθαρμένη» εικόνα, που έστησαν τη φούσκα του χρηματιστηρίου; Όλοι αυτοί, λοιπόν, θα πρέπει να αναλογιστούν τις ευθύνες τους, να κάνουν την αυτοκριτική τους. Στην παρούσα περίοδο τα φώτα δεν πρέπει να είναι στραμμένα σε όσους αδυνατούν να αποπληρώσουν και να «βαπτίζονται» ως συνυπαίτιοι της κρίσης, αλλά σε αυτούς που μας οδήγησαν εδώ και που αδυνατούν να δώσουν μια αχτίδα ελπίδας για τη χώρα. Δεν θέλω να αναφερθώ στις ευθύνες των τραπεζών.
Οι Έλληνες με επίσημα στοιχεία της Eurostat καταγράφονται ως ο πλέον απαισιόδοξος λαός στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Έχουν αυξηθεί κατακόρυφα τα φαινόμενα κατάθλιψης. Ειλικρινά, δεν με απασχολεί καθόλου, προκειμένου να χαμογελάσει και ένας έστω συμπατριώτης μου από τα εκατομμύρια που δυστυχούν να βρίσκονται στο απυρόβλητο 20 χιλιάδες εύρωστοι δανειολήπτες. Αν λειτουργούσαμε στοιχειωδώς ως κράτος δεν θα είχαμε ούτε αυτούς τους 20 χιλιάδες συμπολίτες μας ούτε όλες αυτές τις σκιές σκυθρωπών ανθρώπων που βλέπουμε στο δρόμο " .
 Σε περίπτωση που τελικά «ξεπαγώσουν» οι πλειστηριασμοί ποιες εκτιμάται ότι θα είναι οι συνέπειες τόσο σε οικονομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο ; 
 Προφανώς και δεν έχει υπολογιστεί το οικονομικό και κοινωνικό κόστος αυτού του μέτρου. Και με εκπλήσσει πως και δεν έχει σταθμιστεί και το πολιτικό κόστος! Τα «κόκκινα» δάνεια αφορούν αυτή τη στιγμή σε περίπου 170-180 χιλιάδες ακίνητα. Αντιλαμβάνεσθε συνεπώς για το μεγάλο αριθμό των ανθρώπων οι οποίοι βιώνουν το αδιέξοδο και οι οποίοι κινδυνεύουν να βρεθούν στο δρόμο, να δουν να καταρρέουν οι κόποι και τα όνειρα μιας ζωής.
Η ελληνική κοινωνία δεν αντέχει αναταράξεις σαν αυτές που θα προκαλούσε η απώλεια του μοναδικού περιουσιακού στοιχείου εκατοντάδων χιλιάδων ελληνικών οικογενειών. Χιλιάδες υπερχρεωμένες οικογένειες, αλλά και μικροεπιχειρηματίες, θα βρεθούν κυριολεκτικά στο δρόμο και οι τιμές όλων των ακινήτων θα καταρρεύσουν αφού η αγορά θα πλημμυρίσει από αδιάθετα σπίτια. Όλες οι ακίνητες περιουσίες θα απαξιωθούν και το έργο της κυβέρνησης να φορολογήσει ανύπαρκτες πλέον αξίες θα καταστεί ακόμα δυσκολότερο.
Αυτό, λοιπόν, που θα πρέπει να προκριθεί ως λύση είναι η δυνατότητα ευνοϊκών-φιλικών ρυθμίσεων μεταξύ της πιστώτριας τράπεζας και του δανειολήπτη και η επιβράβευση του συνεπή οφειλέτη. Κοινωνική ανάπτυξη δίχως τη στήριξη από την πλευρά των τραπεζών δεν μπορεί να επέλθει. Και στην περίπτωση αυτή οι πλέον κερδισμένοι θα είναι οι τραπεζίτες .
 Ο κ. Μάρκος Παπακωνσταντής απαντά στον εάν υπάρχει ανάλογο προηγούμενο άρσης των πλειστηριασμών σε κάποια άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ; 
 Ας μην πάμε πολύ μακριά μας. Το ίδιο ακριβώς πρόβλημα βίωσε τα τρία τελευταία χρόνια  και βιώνει η Ισπανία. Πρόσφατο άρθρο της αυστριακής εφημερίδας Wiener Zeitung ανέφερε ότι η χώρα μας βρίσκεται ενώπιον ενός κύματος αναγκαστικών πλειστηριασμών ακινήτων, το οποίο μπορεί να είναι χειρότερο από εκείνο της Ισπανίας. Τι ακριβώς συνέβη εκεί; Η  Ισπανία, μια χώρα με την ιδιοκατοίκηση να αγγίζει το ποσοστό του 80%, βρέθηκε μπροστά στο φαινόμενο των μαζικών πλειστηριασμών με την ενεργοποίηση ενός νόμου επί Φράνκο. Τον πρώτο καιρό σημειώθηκε μεγάλος αριθμός αυτοκτονιών πολιτών που οδηγούνταν σε έξω από τα σπίτια τους. Πολλοί ζούσαν στις εισόδους πολυκατοικιών, κάποιοι σε οικοδομές, κάτω από γέφυρες. Κατ’εκτίμηση 250 χιλιάδες ακίνητα κατασχέθηκαν σε μια τριετία στην Ισπανία.
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 3,5 εκατομμύρια άδεια σπίτια που ανήκουν στην πλειοψηφία τους σε τράπεζες. Η συνήθη τιμή εκκίνησης του πλειστηριασμού είναι κατά μέσο όρο 71% κάτω της πραγματικής με τις επιπτώσεις που αντιλαμβάνεσθε ότι έχει αυτό το γεγονός στο οικονομικό και κοινωνικό ιστό της χώρας. Ενώπιον των καυτών κοινωνικών προβλημάτων, η κυβέρνηση Ραχόι αποφάσισε στα τέλη της χρονιάς να επιβάλει μια διετή αναστολή των πλειστηριασμών ακινήτων πρώτης κατοικίας. Τα μέτρα που πάρθηκαν λίγο πολύ προσδιορίζουν αυτό που θα γίνει και στην Ελλάδα.
Δηλαδή οι αποφάσεις εξαίρεσης από τους πλειστηριασμούς στην Ισπανία αφορούσαν οικογένειες με ετήσιο εισόδημα που δεν ξεπερνά τα 19.200 ευρώ, που είχαν τρία παιδιά, ή ένα παιδί κάτω των 3 ετών, ή που φιλοξενούσαν εξαρτώμενα άτομα. Επίσης μέριμνα υπήρξε για μονογονεϊκές οικογένειες, ή για τους ανέργους.
Και το «έργο» αυτό όποτε παίζεται πάντοτε έχει τους ίδιους πρωταγωνιστές και το ίδιο τέλος (βλ. Πορτογαλία, Ισλανδία, ΗΠΑ κλπ). Συνεπώς, έχοντας πρόσφατα και ζωντανά τα παραδείγματα δίπλα μας θα πρέπει να προβληματιστούμε έντονα για τις επιλογές μας. Η πολυπόθητη ανάπτυξη δεν μπορεί να επιτευχθεί απούσης της κοινωνίας. Ας ελπίσουμε ότι το 2014 θα σηματοδοτήσει την αρχή της οικονομικής ανάκακαμψης και όχι το οριστικό τέλος της ελληνικής κοινωνίας.
Πηγή: sknews.gr