H απόφαση για το Κόσσοβο - το Κυπριακό και η απούσα Κυβέρνηση

Του Νίκου Κοτζιά

Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης έλαβε μια απόφαση ως προς το ζήτημα του Κόσσοβο που είναι σε μεγάλο βαθμό αμφίσημη αφού αφήνει σε ένα βαθμό ανοικτές δύο ερμηνείες.Σύμφωνα με την πρώτη, οι Αλβανοί του Κόσσοβο δικαιούνταν την απόσχιση από την Σερβία, διότι υπέστησαν βιαιότητες, ενώ εξάντλησαν όλες τις δυνατές μορφές συμβίωσης με τη Σερβία. Η δεύτερη ερμηνεία υπογραμμίζει μια άλλη πλευρά της απόφασης. Το γεγονός ότι το Δικαστήριο δεν δικαιώνει τη δημιουργία του κράτους του Κόσσοβο. Με άλλα λόγια, η απόφαση ναι μεν υποστηρίζει το δικαίωμα τις αυτοδιάθεσης των κοσσοβάρων, αλλά δεν επικυρώνει την εκ μέρους τους δημιουργία ανεξάρτητου κράτους. Η απόφαση δεν είναι εφαρμοστέα, καθότι δεν ήταν ομόφωνη (4 προς 10). Επιπλέον, με αυτή άνοιξαν οι ασκοί του Αιόλου, με αφετηρία την Βοσνία και τα δικαιώματα των εκεί Σέρβων.Η απόφαση έχει, όμως, μια άλλη σημαντική πτυχή. Διαχωρίζει κατηγορηματικά το Κυπριακό από την περίπτωση του Κόσσοβο. Και αυτό διότι όπως αναφέρει, ενώ το Κόσσοβο διαμορφώθηκε από τη θέληση της πλειοψηφίας των πολιτών του, προκειμένου να απαλλαγούν από τη βία που υπέστησαν από τρίτους, η δημιουργία του μορφώματος της Β.Κύπρου είναι αποτέλεσμα εξωτερικής βίας, κατοχής, και όχι ειρηνικής επιλογής.Ανεξάρτητα από το τι πιστεύει κανείς για την απόφαση του ΔΔΧ ως προς το Κόσσοβο, και πώς την ερμηνεύει, αν του αρέσει ή όχι, η ελληνική πολιτεία είχε υποχρέωση να αξιοποιήσει άμεσα, δημόσια ορατά (και στο εξωτερικό) το σημείο απόφασης που για άλλη μια φορά πιστοποιεί ότι το πρόβλημα της Κύπρου είναι η άσκηση εξωτερικής βίας από την Τουρκία σε βάρος της Μεγαλονήσου και όχι αυτοδιάθεσης.Δυστυχώς, ως όλα δείχνουν, η ελληνική εξωτερική πολιτική έχει περιπέσει σε ύπνο βαθύ και αδιατάραχτο. Μετά την απόφαση του Αλβανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου σε βάρος των συμφερόντων μας, στην οποία η Ελλάδα δεν αντέδρασε, μετά από τις βόλτες του ναυτικού της Τουρκίας στις ελληνικές περιοχές τριών θαλασσών (Αιγαίο, Ιόνιο, Νότια του Καστελόριζου), τώρα δεν αξιοποιεί μια απόφαση που ως προς τα άμεσα ελληνικά συμφέροντα έχει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα αναφορά.Είναι φανερό ότι το Υπουργείο Εξωτερικών δεν έχει, πλέον, ούτε πολιτική γραμμή, ούτε, όμως επάρκεια χωρητικοτήτων προκειμένου να δράσει σχεδιασμένα. Θέσεις υφυπουργών, γενικών γραμματέων, αλλά και άλλων θεσμών εντός του Υπουργείου Εξωτερικών μένουν ακάλυπτες.Ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών ασχολείται, ως είναι σε ένα βαθμό φυσιολογικό εν μέσω οικονομικής κρίσης, με την τελευταία. Όμως, η έλλειψη Πολιτικού Σχεδιασμού οργάνωσης και θέλησης ανασυγκρότησης του Υπουργείου Εξωτερικών μεγαλώνει με πιθανές βαριές συνέπειες για τη διεθνή θέση της χώρας. Ενώ ο κόσμος αλλάζει όλο και πιο γρήγορα, η ελληνική εξωτερική πολιτική παθητικά παρακολουθεί το τι συμβαίνει γύρο της.Τέλος, σε αυτές τις συνθήκες, θα ήταν καλό αν η κυβέρνηση εφάρμοζε τον νόμο για το Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής που είχε συνταχθεί και ψηφιστεί με επιμονή του ίδιου του Πρωθυπουργού όταν ήταν Υπουργός Εξωτερικών. Μετά τις εκλογές δεν ανασυγκροτήθηκε το ΕΣΕΠ ως προβλέπει και απαιτεί ο νόμος. Κατά συνέπεια δεν λειτουργεί και δεν αξιοποιείται ως ο θεσμός εμπλουτισμού της εξωτερικής πολιτικής και δημοκρατικού της ελέγχου.