Σχοινοβάτες χωρίς δίχτυ πρωθυπουργός και υπουργοί

Τη μοναξιά του σχοινοβάτη βιώ­νει η κυβέρνηση, μόνη έναντι όλων: οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ έχουν ξεπεράσει - σε φραστι­κό επίπεδο - κάθε όριο και απειλούν με καταψήφιση το πολυνομοσχέδιο, η κοινωνία βρίσκεται στους δρόμους και η διάχυτη ανασφάλεια, η μελαγχολία και η απόγνωση σωρεύουν «εκρηκτική ύλη» στη χώρα.

Τους κολασμένους δύο μήνες που «υποσχέθηκε» ο Ευάγγελος Βενιζέ­λος τελικά τους βιώνουν όχι μόνο οι πολίτες, που με τρόμο αντικρίζουν τη ζωή και τις προσδοκίες τους να κατακρημνίζονται, αλλά και η κυβέρνηση, που δείχνει εντελώς απομονωμένη να κάνει τη… βρομοδουλειά, χωρίς ίχνος στήριξης από πουθενά.

Στις έντονες επικρίσεις και παρατη­ρήσεις των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ για το «πολυνομοσχέδιο - τέρας», που αλ­λάζει τη φυσιογνωμία της χώρας γυρνώντας την δεκαετίες πίσω, ο αντιπρό­εδρος της κυβέρνησης έριξε το γάντι, ζητώντας από τους «συντρόφους» του να ρίξουν την κυβέρνηση, αν εκτιμούν ότι είναι ανίκανη και ανήθικη. Το ζή­τημα όμως είναι ότι η πρόκληση αυ­τή μπορεί κάποια στιγμή να γίνει και πραγματικότητα και κάποιοι στο τέλος της μέρας να κάνουν την κουτουράδα και να στείλουν «αδιάβαστη» την κυβέρνηση στις κάλπες. Και οι βουλευ­τές δεν έχουν ανέβει στα κεραμίδια κάνοντας αντάρτικο στην κυβέρνηση γιατί έχουν διαφορετική φιλοσοφία ή πρόταση, αλλά επειδή θεωρούν ότι όχι μόνο δεν διαπραγματεύεται με την τρόικα, αλλά αρνείται να πάρει σοβα­ρές αποφάσεις για ουσιαστικές αλλα­γές και επιχειρεί οριζόντιες, άδικες και ατελέσφορες περικοπές με το πρόσχημα της διάσωσης της χώρας. Καταλογί­ζουν εν πολλοίς στην κυβέρνηση επιπολαιότητα, προχειρότητα, ατολμία, αναποφασιστικότητα, αναβλητικότη­τα και άγνοια κινδύνου, και θεωρούν ότι ενώ χτυπάνε τα τύμπανα του πο­λέμου, η ίδια έχει σημάνει ολοσχερή υποχώρηση..

Η Βάσω και οι άλλοι

Μια σειρά βουλευτών με πρώτες τις… αντιπάλους Βάσω Παπανδρέου και Λούκα Κατσέλη, και μαζί οι Κ. Καρτάλης, Δ. Λυντζέρης, Σοφία Γιαννακά, Κατερίνα Μπατζελή,  Μ.  Τζελέπης, έχουν διαμηνύσει ότι δεν προτίθενται να ψηφίσουν το άρθρο 37, που ουσιαστικά καταργεί τις κλαδικές συμβάσεις και υπονομεύει τις Εθνικές Συλλογικές Συμβάσεις, αν δεν υπάρξουν σοβαρές διορθώσεις. Μάλιστα η Λούκα Κατσέ­λη, η οποία μίλησε για νεοφιλελεύθε­ρη ιδεοληψία, κατέθεσε συγκεκριμένη ανάλυση γιατί η αλλαγή του συγκεκρι­μένου άρθρου και η κατάρρευση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα που υπο­κρύπτει θα βυθίσουν τη χώρα στην εξαθλίωση.

Ο Βενιζέλος στην περίφη­μη συνεδρίαση του ΚΤΕ του ΠΑΣΟΚ επι­χείρησε να την προσπεράσει με ειρω­νεία ζητώντας να μιλήσει και κανένας άλλος που δεν είχε πρόσφατα υπουργι­κά καθήκοντα, ενώ φαίνεται να εκνευ­ρίστηκε σφόδρα και από τις παρατηρή­σεις ετέρου πρώην υπουργού, της Κα­τερίνας Μπατζελή, την οποία μάλιστα φέρεται να κάλεσε να διαλέξει μεταξύ Σαμαρά και πολυνομοσχεδίου. Ο Κώ­στας Καρτάλης από την πλευρά του μι­λώντας στον ΚΤΕ επιχειρηματολόγησε αναλυτικά γιατί η κυβέρνηση δεν έχει κάνει τίποτα για να ρίξει το μισθολογι­κό κόστος των επιχειρήσεων, για να τις βοηθήσει να σταθούν στα πόδια τους και να συμβάλουν έτσι στην καταπολέμηση της ανεργίας, και οι υπουργοί αρκούνται σε μαζικές ανατροπές των εργασιακών σχέσεων στρεφόμενοι μό­νο στο μισθολογικό κόστος. Απάντηση σοβαρή δεν πήρε, όπως και σε μια σει­ρά σοβαρές και ρεαλιστικές παρατηρή­σεις των βουλευτών δεν δίδεται απά­ντηση από τα κυβερνητικά στελέχη, τα οποία φαίνεται έχουν χάσει πλήρως την μπάλα και υπακούνε τυφλά στα κελεύ­σματα της τρόικας. «Εδώ που φτάσαμε ή θα καούμε στην κόλαση ή θα περά­σουμε απέναντι», όπως λέει θυμόσοφα και συνήθως σιωπηλό μέλος της κυβέρ­νησης.

Τα μεσάνυχτα της Τρίτης, που ολο­κληρώθηκε η περίφημη συνεδρίαση του Κοινοβουλευτικού Τομέα Εργασίας του ΠΑΣΟΚ, διατυπώθηκαν οι ταυτόση­μες απόψεις Βενιζέλου και Κουτρουμάνη, ότι η υπερψήφιση του άρθρου 37 αποτελεί προϋπόθεση για την εκτα­μίευση της έκτης δόσης και δεν πρό­κειται να αποσυρθεί.

Το εκβιαστικό μήνυμα φαίνεται να το «έλαβε» μόνο ο συνήθως εκρηκτι­κός Νίκος Σαλαγιάννης, ο οποίος έκα­νε την απίστευτη δήλωση ότι θα ψηφί­σει το άρθρο 37 επειδή είναι κόκκινη γραμμή για την τρόικα προκειμένου να εκταμιευτεί η 6η δόση. Ωστόσο οι υπό­λοιποι αντιδρώντες βουλευτές επέμειναν και χτες πως η κυβέρνηση πρέπει οπωσδήποτε να διορθώσει το άρθρο για να ψηφιστεί.

Έτσι ο αντιπρόεδρος χτες εμφανί­στηκε ανοιχτός σε αλλαγές μέχρι την τελευταία στιγμή ψήφισης του πολυνο­μοσχεδίου στην Ολομέλεια της Βουλής. «Είμαστε ανοιχτοί έως την τελευταία στιγμή στην Ολομέλεια να αξιοποιήσουμε κάθε καλή και τεκμηριωμένη πρόταση. Με καλή διάθεση θα κάνου­με προσαρμογές που δεν θα ανεβά­ζουν όμως το μισθολογικό κόστος», είπε χαρακτηριστικά επιχειρώντας να τιθασεύσει τις αντιρρήσεις των βου­λευτών του ΠΑΣΟΚ, αφού είναι βέβαιο ότι θα τεθούν ονομαστικές ψηφοφορί­ες σε όλα τα επίμαχα άρθρα.

Το άδειασμα της Μέρκελ

Η μαζική αντίδραση των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ ήρθε τη χειρότερη στιγμή για τον Γιώργο Παπανδρέου, αφού εν μέσω ραγδαίων διεθνών εξελίξεων βρέθηκε το Σαββατοκύριακο να αμφι­σβητείται πανταχόθεν από εχθρούς και φίλους και διαπίστωσε ότι προωθού­νται σενάρια κυβερνήσεων σωτηρίας χωρίς τον ίδιο μέσα στο κάδρο.

Στο Μέγαρο Μαξίμου επήλθε πανι­κός, αφού δεν έφταναν τα σενάρια αυ­τά που αποδεικνύουν ότι υπάρχει έντο­νη πολιτική κινητικότητα στο παρασκή­νιο και προωθούνται δυνάμεις ανατρο­πής του παρόντος πολιτικού σκηνικού, ήρθε μερικές ώρες αργότερα και το άδειασμα από τη Μέρκελ, που μέχρι πρότινος στήριζε τον πρωθυπουργό. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του «Π», στην τελευταία συνομιλία του Γ. Παπανδρέου με τη Γερμανίδα κα­γκελάριο, όταν ο Έλληνας πρωθυπουρ­γός σε κάποια αποστροφή του σημεί­ωσε ότι το πλαίσιο είναι ασφυκτικό και δοκιμάζει την αντοχή της κυβέρνησής του και του ίδιου στη θέση του πρωθυ­πουργού, ζητώντας την κατανόηση και την αλληλεγγύη της, η Μέρκελ εντε­λώς κυνικά απάντησε ότι παρόμοια προβλήματα αντιμετωπίζει και η ίδια και πως στις δημοκρατίες οι εκλογές δεν είναι το τέλος του κόσμου. Όσο κι αν ήταν έμμεσα διατυπωμένη η άρνη­ση της Γερμανίας να βάλει πλάτη στην παρούσα κυβέρνηση, ο πρωθυπουρ­γός κατάλαβε ότι δεν έχει πια πολλούς υποστηρικτές μεταξύ των «συμμάχων» του στην ΟΝΕ. Στην κυβέρνηση γνωρί­ζουν ότι η βραδύτητα στη λήψη απο­φάσεων, η αποτυχία στην υλοποίηση των στόχων και των συμφωνηθέντων μέτρων στη χώρα έχουν συμβάλει στην εξάπλωση της κρίσης στην ευρωζώνη και συνεπώς οι πολιτικές μετοχές του βρίσκονται στο ναδίρ.

Το σοκ του Γιώργου

Το σοκ που υπέστη ο πρωθυπουρ­γός, όπως εξομολογείται στενός πο­λιτικός του φίλος, ήταν μεγάλο και τα χτυπήματα πολλαπλά: η εγχώρια δια­πλοκή αναζητά πολιτική λύση σε τε­χνοκράτες, υπουργοί του τον αδειά­ζουν μιλώντας για κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού, βουλευτές του ετοιμά­ζονται να απευθυνθούν στον Σαμαρά να «βάλει πλάτη» και η κοινωνία βρί­σκεται σε μόνιμες απεργίες και κατα­λήψεις. Έτσι όλη την Κυριακή οι συνερ­γάτες του Γ. Παπανδρέου ήταν σε μό­νιμη συνεδρίαση προκειμένου να δουν πώς θα αντιμετωπίσουν αυτές τις συ­ντονισμένες πιέσεις. Αυτό που ανησυ­χεί ιδιαίτερα το πρωθυπουργικό γρα­φείο είναι η σχεδόν πλήρης διάλυση της παπανδρεϊκής πτέρυγας εντός της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, με βου­λευτές πιστούς στον πρωθυπουργό να πρωτοστατούν εναντίον της κυβέρνη­σης. Με άδεια πια τη φαρέτρα των πο­λιτικών επιχειρημάτων του για την απο­τελεσματικότητά του, το κυβερνητικό επιτελείο αποφάσισε να αντιδράσει σε πολλά επίπεδα. Έτσι αποφασίστηκε:

♦  να σταλούν μηνύματα αποφασιστι­κού χτυπήματος κινημάτων ανατροπής στην επιχειρηματική - δημοσιογραφι­κή πιάτσα,

♦ να επιχειρηθεί να μαζευτούν οι κο­ρυφαίοι υπουργοί που πρωτοστατούν στις δηλώσεις συγκυβέρνησης και συ­ναίνεσης, στους οποίους κόπηκε εξαρ­χής οποιαδήποτε συζήτηση για εκλο­γές και συγκυβέρνηση με τη Ν.Δ. από τον ίδιο τον πρωθυπουργό,

♦ να συνεχιστούν οι κατ’ ιδίαν επαφές του πρωθυπουργού με βουλευτές ανά γεωγραφικό διαμέρισμα,

♦ να σταλούν μηνύματα αρμοδίως σε βουλευτές της επιρροής του για την κατάσταση που δημιουργείται,

♦ να επιστρατευτεί ο πέραν του Ατλα­ντικού φίλος, με την ανακοίνωση της επίσκεψης του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν. Η ανακοίνωση αργά το βράδυ της Δευτέρας για μια επίσκεψη που θα γίνει έπειτα από δύο μήνες έμ­μεσα έστελνε το μήνυμα ότι ο πρωθυ­πουργός δεν σκέφτεται εκλογές, ενώ ταυτόχρονα επιχειρούσε να… ενημερώ­σει την ευρωπαϊκή ελίτ ότι έχει ακόμα τη στήριξη της κυβέρνησης Ομπάμα.

Ο πιστός υπουργός Βαγγέλης και η επάνοδος Γιώργου

Εκτός από αυτά, υπάρχει και το κεφάλαιο «Ευ­άγγελος Βενιζέλος», που από ορκισμένος αντί­παλος έχει γίνει ο πιο πιστός υπερασπιστής του πρωθυπουργού. Στον αγώνα παραμονής Παπαν­δρέου στον πρωθυπουργικό θώκο ο Ευάγγελος Βενιζέλος κλήθηκε να επιχειρήσει να μαζέψει τους βουλευτές που πρόσκεινται σ’ αυτόν. Πλη­ροφορίες που δεν είναι δυνατόν να επιβεβαιω­θούν θέλουν τον αντιπρόεδρο να έχει λάβει εγ­γυήσεις για την επόμενη μέρα στο ΠΑΣΟΚ και να ακολουθείται μια υπόγεια συμφωνία, αντίστοι­χη αυτής των Τόνι Μπλερ - Γκόρντον Μπράουν, όπου ο πρώτος παραιτήθηκε από την πρωθυ­πουργία για τον υπουργό επί των Οικονομικών του. Έτσι εξηγούν πολλοί μέσα στο ΠΑΣΟΚ το ότι υπερασπίζεται δυναμικά τον Γιώργο Παπανδρέ­ου και σηκώνει αγόγγυστα τον σταυρό του μαρ­τυρίου επιχειρώντας να καθησυχάσει όχι μόνο τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ αλλά και μερίδα της κοινής γνώμης. Τον τελευταίο μήνα σηκώνει πά­νω του και την πολιτική αντιπαράθεση με τη Νέα Δημοκρατία, αφού κρίθηκε ότι ο πρωθυπουργός έχει υποστεί μεγάλη ζημιά στο προφίλ του και θα πρέπει να απέχει από τέτοιου είδους αντιπαρα­θέσεις.

Συνεργάτες του πρωθυπουργού, πριν σκε­φτούν να καταφύγουν στον Βενιζέλο, εισηγή­θηκαν να αντιμετωπιστούν «σκληρά» οι διαφω­νούντες και κυρίως όσοι θέτουν θέματα κυβερ­νητικής συνεργασίας, όπως π.χ. ο Μίμης Ανδρου­λάκης, αλλά ο ίδιος ο Γ. Παπανδρέου σύστησε ψυχραιμία. Αυτό που απασχολεί έντονα το γρα­φείο του πρωθυπουργού είναι ότι, παρά τις προσπάθειες Βενιζέλου, στελέχη που έχουν πολιτική σχέση μαζί του, όπως οι Τόνια Αντωνίου, Μιλένα Αποστολάκη, Δημήτρης Λιντζέρης, Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος και άλλοι, έχουν βγει κανο­νικά στο αντάρτικο. Μάλιστα σημειώνεται με ενδιαφέρον ότι ο τελευταίος την «έπεσε» κανονικά και στον Βενιζέλο, μιλώντας για κορυφαίους που στα δύσκολα εμφανίστηκαν λίγοι.

Συνεργάτες του πρωθυπουργού κρίνουν - εκ των υστέρων - ως λάθος την επικοινωνιακή εξα­φάνιση του πρωθυπουργού για να μην εισπράτ­τει κόστος από τα σκληρά μέτρα, που του γύρι­σε μπούμερανγκ. Γι’ αυτό και αποφασίστηκε να συνεχιστούν οι στοχευμένες επισκέ­ψεις του στην περιφέρεια ακόμα και πριν από τη σύνοδο κορυφής.

Ταυτόχρονα οι συνεργάτες του Παπανδρέου συνειδητοποίησαν ότι το να μην επικοινωνούν τις επαφές του με ξένους ηγέτες ή να μην τοποθετούνται καθόλου στα σενάρια διευθέτησης του ελληνικού χρέους  επιβεβαιώνει την άποψη της αντιπολίτευσης, ότι η κυβέρνηση δεν δια­πραγματεύεται και περιμένει αποφάσεις. Έτσι από τη Δευτέρα έγινε μια ακόμα στροφή και η κυβέρνηση επιχειρεί να πεί­σει ότι έχει ρόλο στις εξελίξεις, ενώ κυβερνητι­κά στελέχη επισημαίνουν ότι οι αποφάσεις στις συνόδους κορυφής χρειάζονται ομοφωνία και ο πρωθυπουργός δεν πρόκειται να υποχωρήσει σε αποφάσεις που ανατρέπουν προς βλάβη της χώρας τη συμφωνία της 21ης Ιουλίου. Στο πλαί­σιο αυτό άρχισαν να ανακοινώνουν επαφές του Γ. Παπανδρέου με τους πρωταγωνιστές της επίλυ­σης της κρίσης, όπως με τη διευθύνουσα του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ και τον Καρλ Γιούνκερ, ενώ σή­μερα θα συναντηθεί στις Βρυξέλλες με τον πρό­εδρο του Ευρωπαϊκού Συμβούλιου Βαν Ρομπάι, ο οποίος μοιάζει να κινείται πιο μετριοπαθώς ως προς την αντιμετώπιση της χώρας και σε κάθε περίπτωση απέχει από αυστηρές παρατηρήσεις προς την Ελλάδα, που θα δημιουργήσουν περαι­τέρω πρόβλημα στην κυβέρνηση.

Στο ίδιο πλαίσιο κινητικότητας και επανεμφά­νισης του Παπανδρέου στο πολιτικό προσκήνιο σχεδιάζεται να γίνουν τις επόμενες μέρες και συ­ναντήσεις με τους πολιτικούς αρχηγούς πριν από τη σύνοδο της 23ης Οκτωβρίου. Βέβαια συνερ­γάτες του πρωθυπουργού επισημαί­νουν ότι δεν πρόκειται - ακόμα κι αν γνωρίζουν - να θέσουν λε­πτομέρειες της διαπραγμάτευ­σης υπόψη των πολιτικών αρχη­γών και οι συναντήσεις θα γίνουν περισσότερο για να ενημερωθούν για το διεθνές κλίμα και τις πιέσεις που ασκούνται προς τη χώρα, όσο και για το πλαίσιο μέσα στο οποίο αναμένεται να κινηθεί το κυβερνη­τικό κλιμάκιο στη σύνοδο κορυ­φής. Κανείς από την κυβέρνηση δεν πιστεύει ότι οι συναντήσεις θα συμβάλουν στην άμβλυνση των αντιθέσεων ή στη συγκρότηση ενός εθνικού μετώπου εν όψει της διαπραγμά­τευσης, απλά θα δώσουν τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να δείξει ότι δεν είναι απομονωμένη. Αυτό που ο πρωθυπουργός δεν συζητά με τίποτα είναι η σύγκληση του συμβουλίου Πολιτικών Αρ­χηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αφού θεωρεί ότι δεν μπορεί να γίνεται παιχνίδι σ’ ένα τόσο σοβαρό θεσμό, αν και σε πολλούς καλάρε-σε η πρόταση της Ντόρας Μπακογιάννη να υπάρ­ξει συνεδρίαση με πρακτικά, ώστε να μάθουμε τι λένε οι πολιτικοί αρχηγοί στα δύσκολα, παρότι όλοι εκτιμούν ότι η ύπαρξη πρακτικογράφου θα υποχρεώσει όλους να κινηθούν εντελώς θεσμι­κά.

Το Ποντικι