Θλιβερής άλγεβρας συνέχεια. Του Γιάννη Βαρουφάκη

Τελικά, σε αυτή την χώρα, όσο περισσότερο σκληρά είναι τα μαντάτα τόσο πιο ανόητος θεωρείται ο… αγγελιαφόρος. Γνωρίζω καλά ότι πολλοί έχουν επενδύσει, ψυχολογικά (και κάποιοι επαγγελματικά), στην επιτυχία του περσινού PSI, της επιμήκυνσης πιο πρόσφατα, της επαναγοράς τώρα, της σούπερ δόσης σε λίγο, και εν γένει σε όλα τα κομπογιαννίτικα γιατροσόφια που σκαρφίζεται η τρόικα, και τα οποία αποδέχονται συλλήβδην οι τρεις ....
τελευταίες κυβερνήσεις. Δεν με παρεξένευσε, λοιπόν, η διαπόμπευση του τελευταίου μου άρθρου, με τίτλο Η Θλιβερή Άλγεβρα της Επαναγοράς τόσο από κάποιους αναγνώστες όσο και από τον κ. Γ. Προκοπάκη.

Σύμφωνα με τους επικριτές, το άρθρο μου βασίζεται σε σφάλματα χαρακτηριζόμενα ως στοιχειώδη ή και χοντροκομμένα με στόχο την «επιβεβαίωση των απόψεών μου» και δείχνοντας έλλειψη σεβασμού προς στην «πραγματικότητα». Ας δούμε ποια είναι αυτά τα «λάθη» ένα προς ένα.

1. Μου καταλογίζεται ότι δεν γνωρίζω απλή αφαίρεση καθώς δεν κατανόησα πως από τα €31 δις που ήταν ο στόχος μείωσης του χρέους, τον οποίο έθεσε το Eurogroup, πρέπει να αφαιρεθούν τα €10 δις που θα κοστίσει η επαναγορά (και τα οποία τα δανειζόμαστε).

2. Ειπώθηκε πως αγνοώ το γεγονός ότι η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών έχει υπολογιστεί στην βάση κουρέματος των κρατικών ομολόγων της τάξης το 70%, οπότε  επαναγορά που ισοδυναμεί με κούρεμα 65% ισοδυναμεί με κέρδος για τις τράπεζες. Επί πλέον κατηγορούμαι πως όταν μιλώ για νέο κούρεμα των τραπεζών δεν γνωρίζω τι λέω. Συγκεκριμένα, «με τη συμμετοχή στο πρόγραμμα επαναγοράς οι τράπεζες…θα διαγράψουν μονοκονδυλιά από τα βιβλία τους χαρτιά αξίας περίπου €3.5 δις και θα βάλουν στο ταμείο περίπου €5.25 δις. Η υπεραξία των €1.75 δις κάθε άλλο παρά κούρεμα είναι.»

3. Δεν έλαβα υπ’ όψη μου το γεγονός ότι «η ανακεφαλαιοποίηση προβλέπει κίνητρα ώστε το 10% των κεφαλαίων που απαιτούνται να τα τοποθετήσουν ιδιώτες (και να διατηρησουν τον έλεγχο τον τραπεζών)». Και τότε μου τίθεται το αμείλικτο ερώτημα: «Αλλά, κύριε καθηγητά, δεν είναι επιπλέον λεφτά είναι μέρος των 24 δις. Δεν γνωρίζετε ότι όσα περισσότερα κεφάλαια βάλουν οι ιδιώτες αντίστοιχα θα μειωθούν τα χρήματα που θα βάλει το κράτος;»

4. Η εξήγησή μου για τον λόγο που επιλέχθηκε από το Eurogroup η «λύση» της επαναγοράς χρέους, αντί για το κούρεμα που ζητούσε το ΔΝΤ, κρίνεται ως «μια απλουστευτική – και λανθασμένη – περιγραφή της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης, με τους φραγκοφονιάδες λογιστές του Σόιμπλε να κάνουν τους υπολογισμούς και επειδή δήθεν δεν τους βγαίνουν τα νούμερα…»

Έκανα τόσα οφθαλμοφανή λάθη; Τέτοια είναι η μανία μου να υπονομεύσω τις προσπάθειες της χώρας να ορθοποδήσει που χρησιμοποιώ ψευδή στοιχεία και πέφτω σε τραγικά λάθη ώστε να το πετύχω; Ας κρίνει ο αναγνώστης από τις τέσσερεις απαντήσεις στα τέσσερα σημεία πιο πάνω.

1. Το Eurogrpoup μας είπε πως ο στόχος μείωσης για το δημόσιο χρέος είναι €40 δις. Από αυτά τα €2 δις θα προέλθουν από μείωση των επιτοκίων του πρώτου Μνημονίου και άλλα €7 δις από τα κέρδη της ΕΚΤ τα οποία θα μας αποδοθούν. Μένουν άλλα €31 δις τα οποία θα «έσβηνε» η επαναγορά χρέους (καθώς η αναβολή των αποπληρωμών κεφαλαίων και τόκων του Μνημονίου 2 δεν μειώνουν το χρέος). Δεδομένου θα δανειστούμε άλλα €10 δις για αυτό τον σκοπό, η ακαθάριστη μείωση χρέους που απαιτείται, για να πιάσουμε τον στόχο του Eurogroup, ισούται με €41 δις, και η καθαρή με €31 δις. Όπως ακριβώς είχα αναφέρει στο άρθρο μου.

2. Πώς ακριβώς είχε υπολογιστεί η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών είναι άγνωστο και άνευ σημασίας. Όπως και στην περίπτωση της Ισπανίας (όπου οι σοβαροί αναλυτές μιλούν για μια μαύρη τραπεζική τρύπα της τάξης των €130 δις, την ώρα που η ΕΕ απεφάνθη ότι αρκούν… €40 δις), έτσι και στην ελληνική περίπτωση, το ποσό την ανακεφαλαιοποίησης που υπολόγισαν ότι απαιτείται υπολείπεται οικτρά των πραγματικών κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών. Περαιτέρω, το ότι οι ελληνικές τράπεζες υπέστησαν κούρεμα είναι αναμφισβήτητο. Έως σήμερα, χρησιμοποιούσαν τα ομόλογα αυτά ως ενέχυρα για να λαμβάνουν ρευστότητα (μέσω του ελληνικού ELA) από το σύστημα Ευρωπαϊκών Κεντρικών Τραπεζών με κούρεμα μόνο 30%. Άρα, τα 15 δις ομολόγων που διαθέτουν τους εξασφάλιζαν ρευστότητα έως και €10,5 δις. Τώρα, η επαναγορά, μην ξεχνάμε, δεν θα τους δώσει ζεστό χρήμα αλλά θα τους αποφέρει ομόλογα του EFSF ονομαστικής αξίας €5,25 τα οποία, όταν τα χρησιμοποιήσουν ως ενέχυρο για παροχή ρευστότητας από την ΕΚΤ θα μεταφραστούν σε ρευστότητα της τάξης των €3,6 δις. Από €10,5 δις σε €3,6 δις. Αν δεν είναι κούρεμα η απομείωση της ονομαστικής αξίας αλλά και της ρευστότητας κατά 65% τότε δεν γνωρίζω τι εστί κούρεμα…

3. Πράγματι, αν οι ιδιώτες πάθουν παραλήρημα αισιοδοξίας και αγοράσουν όλες τις μετοχές που θα εκδώσουν οι τράπεζες, τότε πράγματι το κράτος δεν θα χρειαστεί να δανειστεί εκ μέρους τους. Δυστυχώς, η πιθανότητα να γίνει αυτό είναι ακριβώς μηδέν. Ο μόνος λόγος να έβαζαν το χέρι στην τσέπη οι επενδυτές θα ήταν να πιστέψουν ότι (α) οι τράπεζες έχουν ήδη εξασφαλίσει ικανά κεφάλαια και (β) το κράτος, στο οποίο βασίζονται, έχει θέσει το χρέος του σε βιώσιμη πορεία. Ούτε το ένα ισχύει ούτε το άλλο. Οπότε, εκτός θέματος κι αυτή η κριτική.

4. Τι να πω; Πραγματικά σηκώνω τα χέρια ψηλά μπροστά σε τέτοια «κριτική». Εδώ οι ίδιοι οι εκπρόσωποι της γερμανικής κυβέρνησης παραδέχονται πως, την ώρα που ο κ. Schauble ήταν έτοιμος να υποκύψει στις πιέσεις της κας Lagarde, και του ΔΝΤ, για κούρεμα των δανείων της Ευρώπης προς την Ελλάδα, δέχθηκε τηλεφώνημα από το Βερολίνο που του «μήνυσε» πως οι βουλευτές του CSU (του Βαυαρικού υπερσυντηρητικού κόμματος, τον ηγέτη του οποίου μόλις επισκέφτηκε ο κ. Σαμαράς) και του FDP θα καταψήφιζαν. Έτσι, επιλέχθηκε η μη-λύση της επαναγοράς του χρέους ως ένα άλλοθι, το οποίο όλοι αναγνωρίζουν ως θλιβερό υποκατάστατο του κουρέματος, για να μην «σπάσει» η τρόικα στα δύο. Δυστυχώς, μόνο στην χώρα μας (ακόμα και εδώ στο protagon) συναντούμε βασιλικότερους του βασιλέως υπερασπιστές της ανοησίας αυτής.

Πριν από χρόνια, ο (τότε) Αυστραλός πρωθυπουργός Paul Keating δέχθηκε φραστική επίθεση στην Βουλή από αντιπολιτευόμενο αρχηγό κόμματος που τον κατηγόρησε ότι πρόσφατη ομιλία του επί θεμάτων της οικονομίας έσφυζε από χοντροκομμένα λάθη, ανακριβή στοιχεία και ύποπτα κίνητρα. Αφού άκουσε υπομονετικά τον κόλαφο των κατηγοριών εναντίον του, σηκώθηκε στο βήμα, κοίταξε τον προεδρεύοντα, και είπε: «Κύριε Πρόεδρε, την ώρα που μιλούσε ο συνάδελφος ένιωθα σαν να προσπαθεί να με κατασπαράξει ένα υγρό μαρούλι». Και ξανακάθησε στην θέση του! Δεν ξέρω γιατί αλλά, την ώρα που έγραφα το παρόν άρθρο-απάντηση, μου ήρθε εκείνη η στιγμή κατά νου.

ΥΓ. Ο κ. Προκοπάκης πρωτοασχολήθηκε μαζί μου τον Ιούνιο του 2011, τότε που προσπάθησε να «αποδομήσει» την προσομοίωση χρέους που είχαμε κάνει με τους συναδέλφους μου του Παρατηρητηρίου Κρίσης του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ και, συγκεκριμένα, την πρόβλεψή μου ότι το δημόσιο χρεός, και με το PSI, θα ετίθετο σε εκρηκτική πορεία. Η «πραγματικότητα», που θεωρεί ότι διαστρεβλώνω, δυστυχώς με επιβεβαίωσε. Ελπίζω αυτή την φορά, με την επαναγορά χρέους, να επιβεβαιώσει εκείνον. Δυστυχώς για όλους μας, άλλη μια φορά, δεν θα το κάνει.

Πηγή: protagon