Λάθος το «λάθος» ή επιλογή;

Του Νίκου Κοτζιά

Στη δεκαετία του τριάντα του 20^ου αιώνα, ο Κέυνς κατασκεύασε έναν πολλαπλασιαστή με τον οποίον μετριόταν η ενίσχυση της ζήτησης και της ανάπτυξης μιας χώρας όταν αυξάνονταν οι δαπάνες του κράτους. Το ΔΝΤ τις τελευταίες δεκαετίες αντέστρεψε τη λειτουργία αυτού του πολλαπλασιαστή. Αναζητούσε την συνολική ύφεση μιας οικονομίας που προκαλεί η κάθε μονάδα μείωσης των δημόσιων δαπανών. Κατά τους μελετητές του ΔΝΤ, αυτός ο πολλαπλασιαστής ήταν 0,7% για τις ΗΠΑ και 0,5% για την Ευρωζώνη. Το πρόβλημα των προβλέψεών του ΔΝΤ, είναι ότι αυτές στηρίζονται σε δυναμικές κρατών που η οικονομία τους βρισκόταν υπό φυσιολογικές συνθήκες και όχι σε κρίση. Αυτό το λάθος αναγκάστηκε να παραδεχτεί ο επικεφαλής οικονομολόγος του Ο.Banchard.

Αντίθετα με το ΔΝΤ, η ΕΚΤ στη μηνιαία έκθεσή του Δεκεμβρίου 2012, με διάφορες σοφιστείες, προσπάθησε να απορρίψει την αυτοκριτική του ΔΝΤ με το επιχείρημα ότι η πολιτική της τρόικας που στηρίχτηκε με λάθος τρόπο στον πολλαπλασιαστή, υλοποιεί δομικές αλλαγές, οι οποίες μακρόχρονα προκαλούν μακρόχρονα μεγάλους ρυθμούς ανάπτυξης. Με άλλα λόγια, οι κυρίαρχοι στην ΕΕ επικαλούνται το άδηλο μέλλον προκειμένου να συνεχιστεί η ίδια πολιτική.

Η παραδοχή από το ΔΝΤ του λάθους μοντέλου που εφαρμόζεται στην Ελλάδα θέτει πολλαπλά ουσιαστικά ηθικά και πολιτικά ζητήματα στην Κυβέρνηση και όσους την στηρίζουν. Καταρχάς, αφού το μοντέλο ήταν λάθος πώς η μόνη λύση ήταν ο δρόμος που στηρίζεται σε αυτό; Πόσο ευσταθεί ότι η πολιτική που εφαρμόζεται είναι μονόδρομος; Η  παραδοχή ότι υπάρχει λάθος δρόμος δεν αποτελεί, ταυτόχρονα, παραδοχή ότι υπάρχει άλλος, ορθότερος εναλλακτικός, δρόμος;

Το κύριο ερώτημα, βέβαια, είναι το εξής: γιατί οι κυρίαρχες δυνάμεις στη χώρα και τα κόμματα που κυβέρνησαν και κυβερνούν σήμερα δεν κατάλαβαν ότι η πολιτική που εφάρμοζαν στηριζόταν σε λάθος προϋπόθεση; Η απάντηση εδώ είναι, είτε ότι είναι ανίκανοι και δεν μπορούν να δουν πέρα από τη μύτη τους, είτε γνωρίζουν ότι πρόκειται για λάθος, αλλά δεν θέλησαν να το λάβουν υπόψη. Ή, ακόμα χειρότερα, όπως δείχνει και η στάση της τρόικας, δεν τους ένοιαζε. Μπορεί, βέβαια, να ισχύουν και τα δύο.

Το επόμενο ερώτημα είναι: τι ήταν αυτό που συσκότιζε ως προς τον πολλαπλασιαστή τα ματιά του Συστήματος Παρακμής; Η απάντηση  απλή: ήταν η αντίληψη ότι ο μόνος δρόμος που μπορεί να υπάρχει είναι αυτός που τους διατηρεί στην εξουσία, που εξυπηρετεί τα συμφέροντα της ολιγαρχίας, που υπηρετεί το Σύστημα Παρακμής. Ότι το κύριο που υπηρετούν όλα αυτά τα προγράμματα, δεν είναι η σωτηρία της χώρας, αλλά να σωθούν τα κυρίαρχα συμφέροντα και δομές.

Συνολικά, στην προσπάθειά των κυβερνόντων να επιβάλλουν τον μονόδρομο του λάθους και της καταστροφής χρησιμοποίησαν όλα τα κόλπα της «λογικής», ιδιαίτερα τον παραλογισμό και τις σοφιστείες. Χρησιμοποίησαν την αυθαιρεσία σκέψης, της οποίας το κύριο στοιχείο είναι να εμφανίζεται ως αναγκαστικό συμπέρασμα της ανάλυσης της σημερινής κατάστασης μια πολιτική που δεν προκύπτει από αυτή. Συσκότισαν τα πραγματικά ερωτήματα, ώστε να εμφανίζουν ως δοσμένο εκείνο που έπρεπε πρώτα να αποδείξουν, όπως τα περί «μονόδρομου». Ακόμα, αντί να αποδείξουν την ορθότητα των επιλογών τους, συγκέντρωσαν τα πυρά πάνω στους αντιτιθέμενους με τρόπο προκλητικό και μειωτικό. Αντί δε να πείσουν το κοινό για την ορθότητα των απόψεών τους, προσπάθησαν να το φοβίσουν με παραλογισμούς και να το κάνουν να μην σκέφτεται λογικά. Να το αποτρέψουν να σκεφτεί με ηρεμία και νηφαλιότητα τι έγινε, ώστε να μην ακούει εκείνους που έλεγαν εδώ και χρόνια αυτά που ομολογεί σήμερα το ΔΝΤ. Τέλος με σοφιστείες και εκφοβισμούς προσπαθούν, να εμποδιτεί η κυριαρχία της λογικής. Κατάργησαν τους κανόνες ορθολογικής συζήτησης, επιχειρηματολογίας και αναζήτησης της αλήθειας. Θέλησαν και θέλουν να καταπιέσουν κάθε δεύτερη σκέψη έναντι του μονόδρομου στο όνομα της κρίσης που οι ίδιοι προκάλεσαν.

Συνολικά, το Σύστημα Παρακμής δεν ενδιαφερόταν να ψάξει αν υπήρχαν λάθη στα μοντέλα των τροϊκανών ή αυτά οδηγούσαν στην καταστροφή. Εκείνο που τους ενδιέφερε ήταν αν διασφαλίζεται η δική τους επιβίωση. Από ανικανότητα και συμφέρον δεν είδαν αυτό που όλοι μας δημόσια αναλύσαμε πριν 3 χρόνια ότι επέρχεται. Εμπόδισαν και συνεχίζουν να εμποδίζουν, ακόμα και με τη συκοφαντία, να προσεχτεί η διαφορετική γνώμη.

Εφημερίδα 6 μέρες