του Σωτήρη Γλυκοφρύδη
Μονοειδότητα σημαίνει την επικράτηση του ενός είδους. Η γη κατά περιόδους έχει υπάρξει μονοειδική, όπως την εποχή των φυτών, των δεινοσαύρων, κ.λπ. Τώρα βρισκόμαστε στην εποχή του ανθρώπου. Το ερέθισμα που προκύπτει για τη συγγραφή αυτού του άρθρου είναι να διερευνήσουμε την εξελικτική πορεία και το μέλλον μας. Τι είναι παγκοσμιοποίηση; Ποιος την ανάγει;
Τη συμπεριφορά των κοινωνιών την ερμηνεύει η κοινωνιολογία, και καθόσον η εξελικτική της μορφή βασίζεται σε βιολογικά νομότυπα, η βαθύτερη ουσία της ανήκει στην κοινωνιο-βιολογία. Ως βάση της κοινωνιοβιολογίας μπορεί να τεθεί η υπόθεση, ότι, καθώς η φύση είναι ισχυρότερη από τη θέση του ανθρώπου (μια που οι φυσικοί νόμοι έφτιαξαν τον άνθρωπο και όχι ο άνθρωπος εκείνους) τις κοινωνίες τις διέπουν φυσικές αρχές.
Στον τοίχο της ανθρώπινης κοινωνιολογίας πρέπει να κυριαρχούν 5 μεγάλα πορτρέτα: του Πλάτωνα με τη θεωρία των ιδεών, του Αριστοτέλη με την αντίστοιχη της ωφελιμότητας, του Δαρβίνου με τη φυσική επιλογή, του Φρόιντ με τη λίμπιντο και του Μαρξ με την πάλη των τάξεων. Κοντά σε αυτούς μπορούν να προστεθούν και των «πλάγιων» σχετικών στοχαστών όπως το Χάντιγκτον με τη «Σύγκρουση των πολιτισμών» και των προγόνων του που αναφέρονται στο λεγόμενο «Ζωτικό χώρο».
Στην έρευνα της κοινωνιολογίας επικρατούν οι εικόνες των γενετιστών, όπως ο Ντόκινς που θεωρείται ιδρυτής της εγωκεντρικής συμπεριφοράς των γονιδίων καθώς και ο Γουίλσον ο οποίος με το έργο του «Για την ανθρώπινη φύση» μελετώντας τις κοινωνίες των εντόμων θέτει τις βάσεις της βιο-κοινωνικής δομής. Η ανθρωπολόγος Λιν Μάργκουλις, παρότι αιρετική στο δαρβινικό πρότυπο που επικρατεί, ως γυναίκα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψιν. Το γεγονός ότι δεν αναφερόμαστε στους κλασικούς κοινωνιολόγους όπως τους Καντ, Ντρικάιμ, Βέμπερ, κ.ά. είναι διότι εξετάζουμε τα πράγματα από διαφορετική σκοπιά.
Σχετικά με το δαρβινικό πρότυπο που υπάρχει στην ύπαρξη των μικρο και μεγαλο - κοινωνιών, αυτό προκύπτει διότι η όποια κοινωνία είναι μια μορφή ασφαλιστικής δομής και επικράτησης, όπου μέσω αυτής αλλά και δια αυτής, άρχει η μορφή του βιολογικά ικανότερου όντος και είδους. Βιολογικά ικανό ον (ή είδος) είναι εκείνο το οποίο η φύση έχει προικίσει με δυνατότητες να επιβιώνει, όπως είναι η δυνατότητα της απόκρυψης, τα νύχια ή τα δόντια, ο αριθμός των απογόνων, η οργανωτική μεταλλαγή, η ισχύς ανά βασική μονάδα, και γενικά όσα μπορούν να θεωρηθούν «προσόντα». Προσόν είναι ότι προτάσσει ένα όν (ή σύστημα) για να επιβιώσει, και «επιβίωση» σημαίνει ζωή πάνω σε ζωή.
Ο άνθρωπος, από πλευράς προσόντων, μπορούμε να πούμε με σχετική σεμνότητα πως χαρακτηρίζεται από το φόβο, το στόμα - δάχτυλα και τη φαντασία, τουλάχιστον. Το φόβο, διότι θεωρείται το κατεξοχήν ον που κατέχεται τόσο έντονα από την έννοια του θανάτου. Το στόμα και τα δάχτυλα, διότι έχουν τη μεγαλύτερη εκπροσώπηση στο φλοιό του εγκεφάλου του, πράγμα που σημαίνει ότι τα όργανα αυτά έχει προτάξει έντονα για την επιβίωσή του. Η φαντασία, λόγω του πλήθους των ιδεών που κυριαρχούν πάνω στη ζωή του.
Πέραν αυτών των ανθρώπινων ιδιαιτεροτήτων και προσόντων, υπάρχει ένας γενικότερος μηχανισμός υποδομής στη διαμόρφωση της εξέλιξης. Αυτός λέγεται «κλίμακα υπέρβασης» και έχει τρία σκαλιά, αλληλοεμπλεκόμενα και συνεχώς επαναλαμβανόμενα, με όλο πιο ασαφή συνισταμένη κατά τη διαδρομή της πολυπλοκότητας που είναι η εξέλιξη. Το πρώτο σκαλοπάτι είναι το «εγώ», ακολουθεί της ισχύος των «όμοιων» και έπεται της συνεργίας των «ανόμοιων» ή
συμπληρωματικότητα. Το ον ανεβαίνοντας αυτή την κλίμακα αυτό που υπερβαίνει τελικά είναι ο εαυτός του.
Άλλος σημαντικός μηχανισμός φυσικής συμπεριφοράς, γενικότερος, είναι η λεγόμενη «οικονομία κλίμακας». Οικονομώ σημαίνει νέμω - κατανέμω τα του οίκου μου στον οίκο μου, με χαρακτηριστική φειδώ στα απαραίτητα, κάτω απο το πλέγμα της αλληλεξάρτησης. Το ανθρώπινο είδος εμφανίζεται στη ζωή του, άπληστο, αν συνεχίσει έτσι προκύπτει πως δεν έχει για πολύ μέλλον. Η έλλειψη των πόρων είναι ένας σημαντικός εξαναγκαστικός παράγων που επιδρά στην οργάνωσή των κοινωνιών, όπου ειδικά στον άνθρωπο, προκύπτουν ταχείες αλλαγές και έντονα αναγκασμένες. Θα λέγαμε ότι ο άνθρωπος έχει «γκαζώσει».
Το δομικό στοιχείο της εμβιοπολιτικής συμπεριφοράς, λένε οι γενετιστές, προέρχεται από τα γονίδιά μας. Αυτά είναι που βιώνουν, αυτά αποτελούν τα πρότυπα της αθανασίας και βάσει αυτών το κάθε ον ή σύστημα θεωρείται ενεργούμενο, ένα «όχημα μεταφοράς» των γονιδίων. Επομένως, η εξελικτικότητα του ανθρώπου θα ακολουθήσει τα γονιδιακά προτσές, που επηρεάζονται (για να λάβουμε υπόψη μας και τους «αριστερούς ή ανθρωποκεντρικούς γενετιστές») από τη λεγόμενη «ελεύθερη βούληση», εάν αυτή υπάρχει, όπως και από όλα τα συμπαραμαρτούντα, προσόντα και ανάγκες.
Μια πρώτη επέκταση του ανθρώπου στο ζωτικό χώρο έχει ήδη συμβεί, καθώς η γη έχει κατακλισθεί από τα ανθρώπινα είδη που υπήρξαν ως αρχέγονες φυλές. Ένα δεύτερο εξελικτικό γεγονός προκύπτει η μάχη των υποειδών, που υπήρξαν ως υποφυλές και συμπλέκονται ακόμη. Επακόλουθο κατά την πορεία προς την ομοιο-ειδότητα θα είναι η δημιουργία ενός ιδιαίτερου υποείδους, «διεθνικού», που θα χρησιμεύει ως πυρήνας παγκοσμιοποίησης, η αρχή της οποίας τέθηκε σε πρακτική ισχύ από τον Ποσειδώνιο τον Ρόδιο, ένα δάσκαλο υπάτων και υποψήφιων καισάρων κατά την έναρξη του Ελληνο- Ρωμαικού πολιτισμού.
Τις αρχές του Ποσειδώνιου, ο οποίος πρέσβευε ότι «ο άνθρωπος ανήκει σε όλες τις πολιτείες», τις είχε περιπαίξει από παλιά, πριν ακόμη εμφανιστεί αυτός με την Pax Romana, ο επί Αλέξανδρου, Διογένης, ο λεγόμενος από τους αστούς «κυνικός» (σκυλίσιος), θεωρώντας πρώτος τον εαυτό του «κοσμοπολίτη», πολίτη όλου του κόσμου. Ασχέτως της διάστασης των πόλων του αυτού αγωγού, το κυριαρχικό υποείδος, η «διεθνιστική παγκόσμια ελίτ» προκύπτει πως είναι υπαρκτή από παλιά και εξελίσσεται.
Όλα δείχνουν ότι η εξέλιξη θα οδηγήσει σε μια δομή εξουσίας όπου θα άρχει μια «βασιλική» ηγετική ομάδα, έχοντας στις εντολές της τους φύλακες και τον απλό λαό για εργάτη, σύμφωνα με τα φυσικά νομότυπα, ο οποίος λαός δύσκολα θα μπορεί να απεγκλωβιστεί από τη θέση του. Γι’ αυτό ο Πλάτων με την «Πολιτεία» μπορεί να θεωρηθεί και προφήτης προ της ώρας του, ο δε Τόμας Μουρ με την «Ουτοπία», που σημαίνει «ούτως ποιεί ο τόπος», τον επαναλαμβάνει πιο αγνά εμφανιζόμενος ως ο μεγάλος θαυμαστής του.
Για να συμβεί η ομογενοποίηση, είναι απαραίτητο είναι να υπάρξει σύγκλιση θρησκειών, γλωσσών και φιλοσοφικών ρευμάτων, και γενικώς όσων χωρίζουν τους ανθρώπους. Αυτά από κάποιες πλευρές έχουνε συμβεί (σύνορα, απόσταση, πληροφορία) αλλά από κάποιες άλλες πλευρές από την πολυπλοκότητα αυξάνονται οι διαστάσεις. Το πολίτευμα, αν η παγκοσμιοποίηση συμβεί, θα καταλήξει σε μια κατ’ επίφαση δημοκρατία, αστικού τύπου, με αποτέλεσμα να χαθεί η δημοκρατία και η μέση αστική τάξη. Το σύστημα θα μεταβληθεί σε «Λεβιάθαν», κατά τον Χόμπς, ένα κήτος - σκληρή μορφή κοσμικο-θρησκευτικής εξουσίας που θα τρώει τα παιδιά του.
Η διαδικασία της επέκτασης θα προέλθει, όπως συμβαίνει και στη φύση, από την κρίση των πόρων, παράλληλα με την αύξηση της πολυπλοκότητας και την αναγωγή της ευαισθησίας του με πληθυσμιακή ανισομετρία. Φυσικό είναι ότι θα προκύψουν μάχες μεταξύ των συναφών ειδών. Μια τέτοια μάχη, ίσως η πιο μεγάλη, θα συμβεί προφανώς μεταξύ της Άριας και Μογγολικής φυλής που είναι οι επικρατέστερες σαν υποείδη, για τις οποίες αναφέρεται κατά βάση ο Χάντινγκτον, ενώ αγριότερη αλλά σπανιότερη θα είναι μεταξύ των ατόμων της αυτής οικογένειας, όπου όταν αυτή συμβεί στη φύση αποδεικνύεται η πλέον άγρια και κανιβαλοφόρα.
Το αποτέλεσμα της μονοειδότητας είναι ότι θα χαθεί ο πλουραλισμός. Οι πόλεμοι των εθνών θα παύσουν, η ζωή θα επιμηκυνθεί αλλά θα προκύπτει καταλαγιασμένη. Η μέση τιμή ενέργειας του όντος θα παραμείνει ίδια με την αντίστοιχη της εντονότερης αλλά πιο σύντομης παλαιότερης ζωής του. Λόγω της ειρήνης και του περιορισμού των άγριων φυσικών ορμέφυτων θα ακολουθήσει η κατάθλιψη, ο περιορισμός της γεννητικότητας και ασταθείς νευρο/ψυχώσεις. Η γεννητικότητα θα περιοριστεί, φυσικά και τεχνητά, για να διατηρηθεί το σύστημα που θα βρίσκεται στις άκρες των ορίων, σε πλαίσιο εξάντλησης υποδομών και τελεολογικό.
Καλό και κακό στη φύση δεν υφίσταται, είπε κάποτε ο νομοκράτης της απροσδιοριστίας, ο Ηράκλειτος, υπό την έννοια ότι αυτό που θεωρούμε καλό έχει ένα αρνητικό ισοβαρές αντίτιμο, αν εξεταστεί με μη ανθρωποκεντρικό και ιδεαλιστικά συμφέρον μέτρο. Επίσης, προκύπτει ότι θα συνυπάρξουνε οι απαραίτητοι αναρχικοί πυρήνες ως ασφαλιστική δικλείδα επιβίωσης του διπολικού (+) και (-) συστήματος.
Εν κατακλείδι, η μονοειδότητα δεν είναι μόνο απόρροια της φύσης αλλά και της θέσης του ανθρώπου. Ο άνθρωπος μπορεί να ενεργήσει σε αυτήν επιταχυντικά ή επιβραδυντικά αναλόγως της φύσεώς του και των υπαρχόντων αναγκών. Η απόφαση επί του θέματος είναι στην αιχμή της διαίσθησης και της περισυλλογής, σε μια ζωή που η ελευθερία συνυπάρχει με το θάνατο και ζούμε με τον ύπνο, όπως λέει περίπου ο Ηράκλειτος. Καλή σας νύχτα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου