Η χαρά του μαυραγορίτη

Το Ποντίκι

Στο σφυρί ζητά η τρόικα να βγουν 132.000 ακίνητα ιδιοκτητών που δεν εξοφλούν τα στεγαστικά τους δάνεια, έχοντας σαν στό­χο να πέσουν οι τιμές. Ωστόσο στο εσωτερικό της δικής μας εσω­τερικής τρόικας ξέσπασε γκρίνια για το θέμα αυτό, ενώ την ίδια ώρα ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν στα κάγκελα, με αποτέλεσμα η Ν.Δ. να δεσμευτεί για την παράταση της απαγόρευσης τουλάχιστον κατά ένα έτος.

Αυτή τη στιγμή απαγορεύονται μέχρι το τέλος του 2012 οι πλειστη­ριασμοί ακινήτων από τις τράπεζες για ποσά οφειλών έως 200.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι ουσιαστικά δεν βγαίνουν στο σφυρί σπίτια για χρέη από στεγαστικά δάνεια. Η παράταση έως και το τέλος του 2013 αναμένεται να δώσει ανάσα στους δανειολήπτες.

Υπολογίζεται ότι τα «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια φθάνουν σήμερα τα 20 δισ. ευρώ και αφορούν 132.000 δανειολήπτες (μέσος όρος δα­νείου 150.000 ευρώ).

Η κυβέρνηση επισημαίνει ακόμη ότι θα υπάρξει πρόνοια στους πλειστηριασμούς και για ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, όπως οι πολύτε­κνοι, οι τρίτεκνοι, οι άνεργοι, οι μονογονεϊκές οικογένειες, τα άτομα με αναπηρία και οι υπερήλικοι, αλλά και οι οικογένειες με χαμηλό ει­σόδημα.

Υποτίμηση αξιών

Πάντως, αν βγουν μαζικά προς πώληση στην αγορά 132.000 ακίνη­τα αναμένεται προκληθεί πτώση των τιμών, η οποία θα φέρει μεγάλες ανατροπές στην κτηματαγορά.

Οι ωφελημένοι θα είναι οι «μαυραγορίτες ακινήτων»: Εισοδηματίες και μεγαλοκαταθέτες που μπορούν να επενδύσουν χρήμα αγοράζο­ντας ακίνητα μισοτιμής, για να το «ξεπλύνουν» και να αποκομίσουν με­γάλο κέρδος μεσοπρόθεσμα. Περιμένουν εδώ και καιρό να βγει μαζικά στην αγορά το απόθεμα των σπιτιών που έχουν συσσωρευθεί, ώστε να προκληθεί κατάρρευση των τιμών των ακινήτων, οι οποίες βέ­βαια θα επιφέρουν ανυπολόγιστες οικονομικές αλλά και κοι­νωνικές συνέπειες.

Σύμφωνα με τους τραπεζίτες, η σταδιακή αποσυμπίεση της κατάστασης θα μπορούσε να γίνει μέσα από τη μείω­ση της αντικειμενικής αξίας, κάτω από την οποία ισχύει το μέτρο, όπως π.χ. αντί για τα 200.000 ευρώ το όριο να μειωθεί στα 150.000 ή τα 100.000. Συμπληρωματικά το μέ­τρο θα μπορούσε να συνοδευθεί με την προστασία ευπαθών ομάδων, όπως πολύτεκνοι ή άνεργοι, και με την προϋπόθεση ότι δεν διαθέτουν άλλη ακίνητη περιουσία.
Το προστατευτικό πλαίσιο για την πρώτη κατοικία έχει συμβάλει στη συγκράτηση των πλειστηριασμών που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο στο επίπεδο των 340.000 (στοιχεία 2011), καταγράφοντας οριακή μό­λις άνοδο από το 2008.

Οι επισφάλειες

Την ίδια στιγμή, πάντως, οι επισφάλειες στη στεγαστική πίστη εκτι­νάχθηκαν το 2012 στο 20% και οι καταγγελίες δανείων ξεπέρασαν στο τέλος του 2011 τις 150.000. Το υψηλό ποσοστό των επισφαλειών στα στεγαστικά δάνεια καταγράφεται παρά τις ρυθμίσεις στις οποίες έχουν προχωρήσει οι τράπεζες, ο αριθμός των οποίων ανέρχεται στις 250.000, ενώ το ποσό των ρυθμίσεων προσεγγίζει τα 13 δισ. ευρώ.

Σε ό,τι αφορά τον νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, από το σύνολο των 40.000 αιτήσεων που έχουν υποβληθεί για εξωδικαστικό συμβιβασμό, οι 27.000 έχουν οδηγηθεί στα δικαστήρια και από αυτές, 5.000 υποθέσεις έχουν συζητηθεί και 3.000 έχουν δημοσιευθεί. Πε­ρισσότερες από τις μισές υποθέσεις κατέληξαν σε μερική διαγραφή της οφειλής, επειδή ο δανειολήπτης ήταν κάτοχος περιουσιακών στοι­χείων (κατοικία), και οι υπόλοιπες υποθέσεις κατέληξαν σε «κούρεμα» του συνολικού χρέους 60% κατά μέσον όρο, ενώ μόλις το 0,1% των υποθέσεων κατέληξε σε ολική διαγραφή χρέους.

Η αποσυμπίεση της αγοράς με σταδιακό τρόπο αποτελεί και επιδίωξη των τραπεζών, στον βαθμό που η απότομη πτώση των τιμών σε πε­ρίπτωση μαζικών πλειστηριασμών θα οδηγούσε σε αναντιστοιχία των στεγαστικών δανείων που έχουν χορηγήσει με τις καλύψεις που συνοδεύουν αυτά τα δάνεια. Μια τέτοια εξέλιξη θα οδηγού­σε με τη σειρά της σε πρόσθετες κεφαλαιακές απαιτήσεις, τη στιγμή που το πακέτο βοήθειας το οποίο έχει εγκριθεί στο πλαίσιο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότη­τας για τις τράπεζες προβλέπει συνολικά 50 δισ. ευρώ. Η προοπτική αυτή θα προσέκρουε άλλωστε και στις επιδιώ­ξεις της ίδιας της τρόικας, που έχει κάθε λόγο να συγκρα­τήσει τις δανειακές ανάγκες της χώρας. Το υπουργείο Οικονομικών, από την πλευρά του, επιμένει ότι οι όποιες αλλαγές θα γίνουν συμπληρωματικά των αλλαγών του νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και αποφεύγει να ανοίξει τα χαρτιά του σε σχέση με τις τελικές αποφάσεις.