ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΠΟΛΕΜΟΥ

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Πολύ περιορισμένη, αν υπάρχει, είναι η αξία της ρηματικής διακοίνωσης της κυβέρνησης στον ΟΗΕ, ως προς την υπεράσπιση των ελληνικών συμφερόντων στη Μεσόγειο. Απομένει να δούμε αν θα έχει άλλες και ποιες συνέπειες στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Τουλάχιστον βέβαια, ο Πρωθυπουργός, απέφυγε τις τυχοδιωκτικότερες εισηγήσεις ενίων συμβούλων που τον έχουν ψυχολογικά εγκλωβίσει στην πεποίθηση ότι πρέπει σώνει και καλά να κάνει κάτι για την ΑΟΖ – κάτι είναι κι αυτό.
Η τουρκική κυβέρνηση εξέδωσε τον Απρίλιο 2012 άδειες ερευνών στη Μεσόγειο και απευθύνθηκε σε 13 από τις μεγαλύτερες διεθνείς εταιρείες για έρευνες. Καμιά δεν ανταποκρίθηκε, αφού γνώριζαν τις ελληνικές ενστάσεις. Κατόπιν αυτού, η ‘Αγκυρα αποφάσισε την προμήθεια δικού της σκάφους και εξοπλισμού, που ήδη παρέλαβε.
Ενδεχόμενη τουρκική πρόθεση ερευνών στη μη οριοθετημένη υφαλοκρηπίδα της Μεσογείου θέτει μεγάλο ζήτημα στην Ελλάδα, πρώτον, πως να την αποτρέψει, δεύτερον, πώς να αντιδράσει αν δεν την αποτρέψει. Επ’ αυτού η κατάθεση διακοίνωσης δεν προσφέρει σπουδαία υπηρεσία. Η τουρκική κυβέρνηση γνωρίζει τις ελληνικές θέσεις. Δεν θα τις λάβει υπόψιν της επειδή κατατέθηκε διακοίνωση. Τις επόμενες μέρες θα καταθέσει πιθανότατα τις δικές της θέσεις στον ΟΗΕ. Μη υπάρχοντος αποφασίζοντος οργάνου ή νομικών συνεπειών, αυτή η φάση της διελκυνστίδας θα λήξει «1-1, σημειώσατε Χ».
Για να αποτρέψεις κάποιον να κάνει κάτι πρέπει ή να συνεννοηθείς μαζί του ή/και να τον πείσεις ότι θα έχει δυσανάλογο κόστος. Η κατάθεση της διακοίνωσης δεν συμβάλλει στη συνεννόηση, ούτε προξενεί προσδοκία κόστους. Αν ήταν σωστή μέθοδος, όφειλε να γίνει δέκα μήνες πριν. Αν δεν είναι, διερωτάται κανείς για τα κίνητρα των συμβούλων Σαμαρά.
Η Ελλάδα, υπενθυμίζουμε, απήντησε στην ‘Αγκυρα με διάβημα, ήδη τον Ιούλιο 2012, ενημερώνοντας ταυτόχρονα ΕΕ και ΝΑΤΟ, ενέργειες που, μέχρι προχτές, θεωρούσε επαρκή απάντηση! ‘Εως τώρα επίσης, επί δέκα μήνες δηλαδή (!), το ελληνικό κράτος δεν κινητοποιήθηκε διεθνώς κάνοντας διαβήματα στα επίπεδα έντασης και περιεχομένου, αντίστοιχων προς αντιμετώπιση σοβαρής απειλής. Εξ όσων γνωρίζουμε, ούτε σήμερα έχουν δοθεί αντίστοιχες εντολές, ούτε έγινε σχετική προετοιμασία.
Η Αθήνα ορθώς διαμαρτύρεται για τις τουρκικές ενέργειες του Απριλίου 2012. Το θέμα είναι αν η συγκεκριμένη μορφή και χρόνος διαμαρτυρίας βοηθούν στην αποτροπή της απειλής ή στο αντίθετο αποτέλεσμα. Υπενθυμίζουμε ότι ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Νταβούτογλου, απαντώντας σε ελληνικά δημοσιεύματα περί θαλασσίων ζωνών, δήλωσε πρόσφατα: «αν δεν προχωρήσετε σε μονομερείς ενέργειες, δεν θα προχωρήσουμε, αν προχωρήσετε, θα προχωρήσουμε». Το ερώτημα που τίθεται είναι τι επιδιώκει η Αθήνα επιλέγοντας τον συγκεκριμένο τρόπο και χρόνο (και τι θα προκαλέσει, ανεξαρτήτως του τι νομίζει ή επιδιώκει).
Κατάθεση νόμου Μανιάτη
Η κυβέρνηση δεν περιορίστηκε σε διάβημα διαμαρτυρίας, επισύναψε και τον νόμο Μανιάτη για τους υδρογονάνθρακες (2011), που καθορίζει τη μέση ως γραμμή οριοθέτησης όλων των θαλασσίων ζωνών, απουσία άλλης συμφωνίας οριοθέτησης.
Παρακάμπτουμε τις ενστάσεις από πλευράς ελληνικού εθνικού δικαίου, που διετύπωσε πρόσφατα, εμμέσως πλην σαφώς, ο κ. Ροζάκης για τον νόμο. Παρακάμπτουμε επίσης το ότι έχει … ξανακατατετεθεί στον ΟΗΕ! Καμία ελληνική κυβέρνηση μέχρι τώρα δεν αμφισβήτησε ότι για την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ η άσκηση δικαιώματος προϋποθέτει οριοθέτηση (όπως έπραξε η Κύπρος).
Τούτο προβλέπεται ρητά από τη Διεθνή Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. Η κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου, μαχητικότερη στα ελληνοτουρκικά μεταπολιτευτικά, δεν αποδεχόταν καμιά τουρκική διεκδίκηση ούτε προς συζήτηση, πλην μίας. «Μία μόνο διαφορά υπάρχει, η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας», τόνιζε επανειλημμένα ο Πρωθυπουργός.
Για να το κάνουμε λιανά. Για υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ δεν ισχύει «πάμε, ανακηρύσσουμε και χαράσσουμε μόνοι μας, αγνοώντας τι λένε οι άλλοι». ‘Οσοι υποστηρίζουν τέτοια θέση κοροϊδεύουν έναν απελπισμένο λαό, τελούντα εν παραφροσύνη λόγω κατάρρευσης της χώρας του. Η Σύμβαση και σχετική νομολογία, επίσης θυμίζουμε, αναγνωρίζουν τη μέση γραμμή και την επιρροή των νησιών, αναγνωρίζουν όμως και άλλα κριτήρια οριοθέτησης, όπως την αναλογικότητα, το μήκος των ακτών κλπ. Δεν υπάρχει αυτοματισμός.
Τίθεται το ερώτημα: Τι ακριβώς θέλουν οι σύμβουλοι του Πρωθυπουργού; Να αμυνθούν έναντι πιθανολογούμενων τουρκικών ενεργειών ή να ανοίξουν τις ελληνοτουρκικές διαφορές; Μας συμφέρει αυτό; Ακόμα κι αν αποφύγουμε την διόλου απίθανη ένταση με τη γείτονα, η διαπραγμάτευση με την Τουρκία για θαλάσσιες ζώνες (ή προσφυγή στο ΔΔ), θα συμπαρασύρει το σύνολο των ελληνοτουρκικών ζητημάτων (χωρικά ύδατα, γκρίζες ζώνες κλπ.). ‘Εχουμε κάτι να κερδίσουμε κάνοντας, ιδίως στις σημερινές, τραγικές συνθήκες, αυτό που δεν έκαναν όλες οι μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις, υπό απείρως καλύτερες; Τώρα θέλουμε να λύσουμε τα ελληνοτουρκικά, με καταρρέουσα οικονομία, αμφιβολία για την παραμονή στην ΕΕ, διπλωματική ασφυξία, δεινά δοκιμαζόμενη αποτρεπτική ισχύ; Ακούγεται λογικό;
Τι περιμένετε να προκύψει από τέτοια πολιτική;
Πετρέλαια «αποικίας χρέους»
Μερικοί λένε ότι χρειάζεται άμεσα εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Αν όμως δεν κουρευτεί προηγουμένως το μη βιώσιμο χρέος και δεν επαναδιαπραγματευθεί η Αθήνα τις πρωτοφανείς (στην ιστορία της αποικιοκρατίας, όχι της Ευρώπης) δανειακές, η εκμετάλλευση συνιστά εξασθένηση της χώρας και διαρπαγή τυχόν φυσικού πλούτου από τα παιδιά και τα εγγόνια μας, προς όφελος των πιστωτών. Η φασαρία που προκάλεσαν σύμβουλοι του πρωθυπουργού για την εικαζόμενη ύπαρξη τεραστίων αποθεμάτων θεμελίωσε διεθνώς επιχείρημα μη περικοπής του χρέους!
Ελλάδα, Τουρκία, Ισραήλ
Η ιστορική εμπειρία διδάσκει ότι, κάθε φορά που η Ελλάδα, συνήθως απροετοίμαστη, συχνά υπό ξένη παρότρυνση και χωρίς επίγνωση της γενικότερης στρατηγικής κατάστασης επεχείρησε πρωτοβουλίες, η Τουρκία απήντησε με ακραία σφοδρότητα – ακόμα κι όταν σκεφτήκαμε να κάνουμε αλιευτική ζώνη. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν εις βάρος μας, στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων. Αυτό δεν σημαίνει ούτε ότι δεν πρέπει να κάνουμε τίποτα, ούτε ότι «θα κατεβάσουμε τα βρακιά». Αντιθέτως. Για να μπορέσουμε να αποτρέψουμε και να αντιδράσουμε αν χρειαστεί, πολύ περισσότερο να αναλάβουμε πρωτοβουλίες, οφείλουμε να έχουμε επίγνωση και στρατηγική, όπως και να διακόψουμε άμεσα τις μνημονιακές περικοπές στην άμυνα, αναδιοργανώνοντας ριζικά τις ένοπλες δυνάμεις και επανεξετάζοντας το αμυντικό δόγμα, χωρίς περιορισμό στην «ευέλικτη απάντηση».
Δεν είμαστε κατά της ελληνο-ισραηλινής συνεργασίας. Υπογραμμίσαμε όμως ευθύς εξ αρχής ότι για να είναι επωφελής, έχει σειρά προϋποθέσεων και χρήζει μεγίστης προσοχής. Εκφράσαμε σοβαρές ανησυχίες για την ικανότητα του πολιτικο-κρατικού συστήματος να τη φέρει ασφαλώς σε πέρας. Δυστυχώς, τα γεγονότα τείνουν να μας επιβεβαιώσουν. Η επανάληψη των συζητήσεων για μεταφορά αερίου μέσω Τουρκίας και η πρόσφατη παροχή υπερσύγχρονης τεχνολογίας στην τουρκική αεροπορία, εγείρουν ισχυρή υποψία ότι το Τελ-Αβίβ χρησιμοποίησε τον ελληνικό και κουρδικό παράγοντα ως μέσο πίεσης στην ‘Αγκυρα και ήδη τους «εξαργυρώνει».
«Πολιτικό και γεωπολιτικό τρελοκομείο»
Σήμερα, η Ελλάδα βρίσκεται σε οικονομική και κοινωνική «δίνη θανάτου» (Σόρος) με ύφεση και ανεργία που «έπιασαν» τα ιστορικά προηγούμενα του 1929 και της Βαϊμάρης, ενώ απώλεσε μείζον τμήμα ανεξαρτησίας-κυριαρχίας. Το ότι έχουμε (ιδίως οι πολιτικοί) κάνει «αυτοπλύση εγκεφάλου», για ψυχολογικούς λόγους, δεν αλλάζει την αντικειμενική πραγματικότητα.
Ιστορικά, τέτοια φαινόμενα οδήγησαν σε επαναστάσεις, αυταρχισμούς, πολέμους. Αν το απαιτήσει η εξέλιξη των διεθνών κρίσεων, σε συνδυασμό με περιφερειακούς παράγοντες (επιδιωκόμενο έλεγχο Ελλάδας-Τουρκίας), είμαστε Νο1 πειραματόζωο για είσοδο και στο «πολιτικό-γεωπολιτικό τρελοκομείο». Υφίστανται ήδη διεθνώς ενδείξεις προετοιμασίας, σε πολύ αρχικό στάδιο, επιβολής δικτατορίας στην Ελλάδα και ελληνοτουρκικής σύγκρουσης. Είναι «ακραίο», όχι αδύνατο σενάριο. Μέχρι τώρα όμως, όλο «ακραία» πράγματα γίνονται. Δεν νοείται πολιτική, χωρίς εξέταση όλων των σεναρίων.
Φανταστείτε (πιθανότατο) ότι ξανατίθεται στην ΕΕ θέμα «Ελλάδας» εξ αφορμής κατάρρευσης ή κυβέρνησης αιτούμενης διακοπή μνημονίων. Αν τεθεί θέμα κατάρρευσης λόγω μνημονιακού προγράμματος, ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και τράπεζες θα βρεθούν σε πολιτικά δυσκολότατη θέση. Αν τεθεί με όρους ελληνοτουρκικής έντασης, πολύ περισσότερο στρατιωτικής εμπλοκής – όπως συμφέρει σε ισχυρότατα διεθνή κέντρα να τεθεί! – θα σημαίνει τελική καταστροφή. ‘Όχι διακοπή μνημονίου, ανθρωπιστική αλληλεγγύη, αλλαγή δανειακών δεν θα ζητήσουμε, θα τρέχουμε γονατιστοί σε όλη τη υφήλιο για προστασία. Τέτοια περιπέτεια σήμερα κινδυνεύει να αποτελειώσει τη χώρα, τον ελληνικό λαό, περισπώντας τον από τον απαραίτητο αγώνα για τον κύριο, το ζωτικότερο εθνικό στόχο, την ανάκτηση της ανεξαρτησίας-κυριαρχίας που διέθετε τον Μάιο 2010 και την αναγέννηση της πατρίδας του.
“H Eλλάδα αύριο», 3.2.2013