Πολικό κρύο στο Μαξίμου

Σταύρος Χριστακόπουλος

Όσους πύργους και να χτίσεις στην ακροθαλασσιά, κάποτε θα έρθει το κύμα να τους σαρώσει. Αυτό συμβαίνει με την κυβέρνηση Σαμαρά, η οποία βρίσκεται πλέον σε πανικό, καθώς όλα όσα είχε «χτίσει» στο ασταθές έδαφος της επικοινωνίας έχουν καταρρεύσει και, μαζί με τον επερχόμενο βαρύ χειμώνα, έρχεται ένας ακόμη βαρύτερος οικονομικός «χειμώνας», ο οποίος εξαντλεί τα τελευταία περιθώρια επικοινωνιακής διαχείρισης.

Τα μακροοικονομικά δεδομένα που συνθέτουν την ανυποληψία του «success story» είναι γνωστά. Τώρα όμως οι πιο επίσημοι παράγοντες, με πρώτους τους δανειστές, διαλύουν τους ψευδείς κυβερνητικούς ισχυρισμούς για «έξοδο από το τούνελ».
1 Πρώτο χτύπημα από τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) Κλάους Ρέγκλινγκ, ο οποίος τονίζει ότι, όταν ολοκληρωθεί το τρέχον «πρόγραμμα στήριξης», στα μέσα του 2014, η Ελλάδα είναι πιθανόν να χρειαστεί «συνέχιση της βοήθειας». Μια ακόμη προαναγγελία για νέο δάνειο και μνημόνιο.
Όσο για το «ομόλογο διάρκειας 50 ετών» – μια ακόμη επικοινωνιακή πομφόλυγα του ΥΠΟΙΚ με πολλά σκοτεινά σημεία –, ο Ρέγκλινγκ δήλωσε ότι τέτοιο ενδεχόμενο δεν έχει συζητηθεί σε καμία συνάντηση. Εξ άλλου, όπως λέει, η «ωρίμανση» των δανείων της Ελλάδας από τον ESM είναι ήδη στα 30 χρόνια.
2 Δεύτερο χτύπημα από το ΔΝΤ, το οποίο χθες ζήτησε επιπλέον μέτρα 6,7 δισ. μέχρι το 2016, προέβλεψε μηδενικό πρωτογενές πλεόνασμα για το 2013 και ξαναζήτησε «κούρεμα» του χρέους.
3 Τρίτο χτύπημα από την Κομισιόν, η οποία, ενώ συζητάμε μείωση φόρου στο πετρέλαιο θέρμανσης, ζητάει αύξηση ΦΠΑ και φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης για να εξομοιωθεί η τιμή του με αυτήν της βενζίνης. Αν αυτό συμβεί, θα κινηθεί ανοδικά και η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης, εκτός από τις υπόλοιπες επιπτώσεις στην οικονομία.
4 Τέταρτο χτύπημα από τον κεντρικό τραπεζίτη Γιώργο Προβόπουλο, ο οποίος δήλωσε χθες στο Reuters ότι τα «τεστ αντοχής» στα οποία θα υποβληθούν οι τέσσερις συστημικές τράπεζες της χώρας δεν θα λάβουν υπ’ όψιν το επίσημο σενάριο για ανάπτυξη 0,6% το 2014, αλλά αντιθέτως οι τράπεζες θα πρέπει να αποδείξουν ότι διαθέτουν επαρκή κεφάλαια αν επικρατήσει το «δυσμενές σενάριο», σύμφωνα με το οποίο η ύφεση θα συνεχιστεί μέχρι και το 2015, με αναιμική ανάπτυξη από το 2016.
Χτυπήματα
5 Το πέμπτο χτύπημα ήρθε από το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, το οποίο με χθεσινό ενημερωτικό σημείωμά του για «Το δημόσιο χρέος μετά το τέλος του “Μνημονίου”» καταφέρει πολλαπλά χτυπήματα στην εικόνα που προσπαθεί να φιλοτεχνήσει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.
α. Για το πρωτογενές πλεόνασμα σημειώνεται: «Από το β’ εξάμηνο του 2014 οι πόροι που διαθέτει η χώρα δεν θα επαρκούν για να καλύψει τις υποχρεώσεις προς πληρωμή των τόκων για τα δάνεια που έχει λάβει. Ειδικότερα δεν θα επαρκεί το πρωτογενές πλεόνασμα (= περίσσευμα φόρων πάνω από τις δαπάνες) για την πληρωμή των τόκων. Κάπως απλά, η διαφορά μεταξύ τόκων και πρωτογενούς πλεονάσματος είναι το “δημοσιονομικό κενό”».
Συνεπώς, το πρωτογενές πλεόνασμα – και μάλιστα σε οριακές τιμές, με όλες τις «αλχημείες» που έχουν επιστρατευθεί – δεν είναι επαρκής όρος ώστε η κυβέρνηση να διαπραγματευθεί σοβαρά τη διαχείριση του χρέους της.
β. Για το χρηματοδοτικό κενό: «Ας προσθέσουμε ότι το “κενό” (σ.σ.: το προαναφερθέν «δημοσιονομικό κενό») διευρύνεται αν προσθέσουμε τις δαπάνες πληρωμής ληξιπρόθεσμων χρεών. Τότε μετονομάζεται σε “χρηματοδοτικό κενό”. Η Ελλάδα δεν θα είναι εύκολο να δανειστεί με λογικούς όρους από τις αγορές για να καλύψει το “κενό” αυτό, δηλαδή να πληρώσει τους τόκους και να αποπληρώσει ληξιπρόθεσμα δάνεια». Άρα ούτε «έξοδος στις αγορές» προβλέπεται.
γ. Για τη μακροπρόθεσμη διαχείριση του χρέους: «Μια νέα δανειακή σύμβαση για το κλείσιμο του δημοσιονομικού κενού δίνει μόνο προσωρινή λύση για ένα – δύο χρόνια. Ουσιαστικά αναβάλλει την αντιμετώπιση του μείζονος προβλήματος, που είναι ο όγκος του δημόσιου χρέους της χώρας. Επομένως τα ερωτήματα που τίθενται είναι τι πρέπει να γίνει με το δημόσιο χρέος, τι ακριβώς μπορεί να αναμένει ή να ζητήσει η χώρα, πότε και τι είναι διαπραγματευτικά εφικτό».
δ. Για την «ενδεδειγμένη λύση» η πρόταση της επιτροπής είναι η «οργανωμένη διαγραφή μέρους του χρέους εντός της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης».
Την ίδια ώρα, ένας ακόμη σκληρός προϋπολογισμός εμφανίστηκε ως προσχέδιο στη Βουλή και προδιαγράφει μια ακόμη τραγική χρονιά για τους φορολογικά συνεπείς και τα χαμηλά εισοδηματικά και κοινωνικά στρώματα, όπως βλέπετε παραπλεύρως, στη σελίδα 4.
Ταυτόχρονα συνεχίζει τον ανηφορικό δρόμο της η ανεργία, η οποία – μαζί με τη «μαύρη» εργασία, τις χιλιάδες ακόμη απολύσεις σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, τις νέες περικοπές μισθών, συντάξεων, ασφαλιστικών δικαιωμάτων, δαπανών για υγεία και παιδεία – εξαντλεί και τις τελευταίες ικμάδες αντοχής της κοινωνίας.
Οι δημοσκοπήσεις
Αυτός είναι ο κύριος λόγος που οι δημοσκοπήσεις, παρά την τεράστια επικοινωνιακή προβολή των συλλήψεων στελεχών της Χρυσής Αυγής και των αποκαλύψεων για την εγκληματική δράση τους, συνεχίζουν να μη δίνουν «πόντους» σε κυβέρνηση και Ν.Δ., που δεν επωφελούνται από την πτώση της Χ.Α. Είναι σχεδόν αστείο το θέαμα μια δημοσκόπηση (αυτή της GPO τη Δευτέρα στην εκπομπή του Γ. Πρετεντέρη στο Mega) να συγκρίνεται με… περσινή και όχι με την αμέσως προηγούμενη, για να κρυφτεί η – έστω μικρή – πτώση της Ν.Δ. και η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ.
Με απλά λόγια, ούτε καν με τη μεγαλύτερη επικοινωνιακή επιχείρηση η κυβέρνηση δεν παίρνει ανάσα, για να μπει με «πίστωση χρόνου» στον βαρύ χειμώνα. Η εξάρθρωση της Χρυσής Αυγής, εξ άλλου, δεν θα μπορούσε ούτε να αντισταθμίσει τα μεγέθη της οικονομικής καταστροφής ούτε να αναιρέσει τους λόγους για τους οποίους μια περιθωριακή εγκληματική ναζιστική οργάνωση είχε φτάσει μια ανάσα πριν γίνει η δεύτερη πολιτική δύναμη στη χώρα υποσκελίζοντας τη Ν.Δ.
Τα προβλήματα στον σκοτεινό ορίζοντα της κυβέρνησης αλλά και της κοινωνίας πληθαίνουν. Και οι δύο χάνουν δυνάμεις. Η χώρα εξαντλείται. Με μια διαφορά: Σήμερα αποφασίζει η κυβέρνηση για το μέλλον της κοινωνίας. Στην κάλπη θα αποφασίσει η κοινωνία για το μέλλον της κυβέρνησης. Αυτός είναι επαρκής λόγος για να θεριεύουν οι εφιάλτες στο Μαξίμου…
το Ποντίκι