Τηλεοπτικά κόμματα: ΛΑΟΣ-ΔΗΜΑΡ-ΧΡ.ΑΥΓΗ-ΕΛΙΑ-ΠΟΤΑΜΙ

«Η συνειδητή και αποτελεσματική χειραγώγηση των απόψεων και των συνηθειών που διαμορφώνουν οι μάζες είναι σημαντικό στοιχείο μιας δημοκρατικής πολιτείας. Αυτοί που χειραγωγούν αυτό τον μη ορατό μηχανισμό της κοινωνίας, αποτελούν μια αδιόρατη κυβέρνηση που είναι η αληθινά κυρίαρχη δύναμη μιας χώρας….» E. L. Bernays, «propaganda”.



ΛΑΟΣ

Ποιος δεν θυμάται τον κ. Καρατζαφέρη να περιφέρεται στα καθεστωτικά κανάλια ως άλλη Αλίκη Βουγιουκλάκη, κατακεραυνώνοντας το πολιτικό σύστημα, με τη γλαφυρή ρητορική του, διανθισμένη με περισσή αυταρέσκεια, αισιοδοξία και ματαιοδοξία!

Για πολλούς, μπορούσε να εμπνεύσει εμπιστοσύνη, όπως ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας: ο μανάβης, ο φούρναρης ή ο κρεοπώλης. Γι αυτό και κεντρικό σύνθημα του ΛΑΟΣ ήταν το «Χέρι-χέρι, με τον Καρατζαφέρη». 

Όλο το κόμμα συνοψιζόταν στο πρόσωπο του αρχηγού. Και ο αρχηγός, στην εικόνα του. Η δε εικόνα του, στο κάδρο της τηλεόρασης των καθεστωτικών καναλιών. Αν εξέλειπε αυτό το τηλεοπτικό κάδρο, η εικόνα του αρχηγού και μαζί του το κόμμα, θα διαλυόταν σαν χαρτοπόλεμος. Όπως και έγινε άλλωστε.

Παρόλα αυτά, η κατασκευή του λαός, ως μάντρας που θα συγκρατούσε τα ακροδεξιά στοιχεία, με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι αξιοποιήσιμα για την αναπαραγωγή του συστήματος κυριαρχίας, πέτυχε, και πρόσφερε την αναγκαία πλειοψηφία, σε εκείνους, όσοι βάλθηκαν να χειραγωγήσουν την κοινωνία.



ΔΗΜΑΡ

Μετά, ήρθε η σειρά της ΔΗΜΑΡ. 
Ο κ. Κουβέλης δεν διέθετε βέβαια τον λαϊκό αέρα ενός Καρατζαφέρη, που με την εθνικο-νεοφιλελεύθερη ιδεολογία του-αν θεωρήσουμε αυτό το αμάλγαμα ιδεολογία- θα μπορούσε να κατασκευάσει αλαλάζοντα λαϊκά πλήθη. 

Μπορούσε όμως, με τον σεμνό, μετρημένο, λακωνικό και σοβαρό λόγο του, που ανέδιδε νοικοκυροσύνη, αυτοκυριαρχία και προπάντων πνεύμα ικανό να αναλαμβάνει την ευθύνη-την όποια ευθύνη-, μπορούσε να συμπαρασύρει έναν κόσμο της αριστεράς, νοικοκυρεμένο και κουρασμένο από την μόνιμη ιδεολογική διαμαρτυρία.
Μια διαμαρτυρία βέβαια που εξαντλούνταν στο κοινωνικό αλισβερίσι, εκείνο που παρέχει στον δράστη εύσημα προοδευτικότητας και ανωτερότητας.

Γιατί στο επίπεδο της πράξης, πολλοί από τους διαμαρτυρόμενους αριστερούς, σε πολλές περιπτώσεις, ανέπτυξαν πολύ πιο έξυπνες στρατηγικές εκμετάλλευσης του καπιταλισμού, από εκείνους που αυτοαποκαλούνται δεξιοί.

Έτσι, η κουβέληα ρητορική της ευθύνης, παρείχε κατά κάποιο τρόπο την μαγική λύση, ώστε αυτός ο μικρόκοσμος, που ζει σε διχασμό-με το μυαλό στο σοσιαλισμό και με τη καρδιά στο καπιταλισμό-να βρει μια δικαιολογία, ώστε αυτό που έχει στη καρδιά του να γίνει πραγματικότητα.

Τη λύση έφερνε το σύνθημα «αριστερά της ευθύνης». Διότι η ευθύνη για τη πατρίδα, το να ‘χει η πατρίδα μια κυβέρνηση, (οποία φιλοπατρία!), είναι ικανή να δικαιολογήσει ακόμη και την απάρνηση των ιδεών, με βάση τις οποίες κάποιος έχτισε την επαγγελματική του καριέρα και την κοινωνική του εικόνα, χωρίς να γίνεται-κατά το λαϊκόν-ρεντίκολο. 

Επιπλέον, η ΔΗΜΑΡ φτιάχτηκε και ως ανάχωμα που θα συγκρατούσε τα λαϊκά πλήθη που εγκατέλειπαν κακήν κακώς τον πασοκικό τιτανικό, κάτι βέβαια που δεν έγινε εφικτό, δεδομένου ότι οι πάλαι ποτέ πασόκοι δεν τρώνε κουτόχορτο. 

Και σε αυτή τη περίπτωση, η ΔΗΜΑΡ πέτυχε το στόχο της. Πρόσφερε συγχωροχάρτι στη νεοφιλελεύθερη κυβερνώσα δεξιά, διαχέοντας μάλιστα τη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία, με βάση την οποία οι άνθρωποι είναι υπεύθυνοι για τη κοινωνική τους μοίρα, αφού ζουν μέσα σε έναν αταξικό χυλό, στον οποίο η εξουσία είναι η μόνη αθώα και φιλάνθρωπη.

Φυσικά, η ΔΗΜΑΡ, με την απομάκρυνση του αρχηγού της από τα τηλεπαράθυρα, από «αριστερά της ευθύνης», κατάντησε αριστερά του καπιταλιστικού σκουπιδοτενεκέ, όπως με ανάλογο τρόπο η πραότητα του αρχηγού της, θα μείνει στην κοινωνική συνείδηση ωσάν την πραότητα του ιερέα που αναπέμπει ευχές στο κελί του μελλοθάνατου. 



ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ

Η περίπτωση της Χρυσής Αυγής είναι κατά τα φαινόμενα ιδιαίτερα σύνθετη.

Αυτό που τη συνδέει με τα δύο προηγούμενα τηλεοπτικά κόμματα είναι η απλόχερη προβολή της από τα καθεστωτικά ΜΜΕ. 
Η ουδέτερη, όπως και η αρνητική προβολή, είναι σαφώς αποτελεσματικότερη από τη θετική. 

Ατέλειωτες ώρες, το τηλεοπτικό κοινό, μπορούσε να απολαμβάνει τις φιέστες της Χ.Α., τις σημαίες, τις δάδες, τους συντεταγμένους παλληκαράδες που αψηφούν τον αστικό νόμο, τον παθιασμένο αρχηγό και υπαρχηγό, τις φιλανθρωπικές δράσεις, την αποφασιστικότητα για την εφαρμογή του «νόμου και της τάξης», την ελληνική παλληκαριά και την υψηλή αφοσίωση.

Η Χ.Α. δεν πρόλαβε να εξυπηρετήσει πολιτικά το καθεστωτικό σύστημα-οι κακές γλώσσες λένε ότι τα αμερικάνικα λόμπυ έβαλαν το χεράκι τους. Αξίζει να σημειωθεί όμως ότι το κεφάλαιο Χ.Α. δεν τέλειωσε. 

Είναι φανερό ότι το σύστημα προετοίμαζε το φαινόμενο Χ,Α,. για την περίπτωση που θα συντελούνταν μια –έστω μίνι-εξέγερση ή επανάσταση, κάτι που πολλά think tanks προέβλεπαν για την Ελλάδα. Θα ήταν η μοναδική δύναμη που θα μπορούσε να υπερασπίσει αποτελεσματικά τα καπιταλιστικά συμφέροντα, να κινητοποιήσει τα σώματα ασφαλείας και τον στρατό, χωρίς καν να ενοχοποιηθούν τα αστικά κόμματα.

Θα μπορούσε επίσης, στη καλύτερη περίπτωση, αποβάλλοντας τον εξτρεμιστικό χαρακτήρα της, να συνεργασθεί με την δεξιά, για μια άνετη πλειοψηφία. Τα σχέδια αυτά είναι φανερά, τόσο από την προβολή που έτυχε η Χ.Α., όσο και από την ακροδεξιά στροφή της νεοφιλελεύθερης ΝΔ, που προετοίμαζε το έδαφος για μια τέτοια πιθανή συνεργασία. 

Η Χ.Α. ως τηλεοπτικό κόμμα πέτυχε να συγκρατήσει στη δεξιά τα πιο εξαθλιωμένα στρώματα, που θα είχαν κάθε λόγο να ενταχθούν στην άκρα αριστερά. Επιπλέον, η τηλεοπτική ανανέωση της εξτρεμιστικής ακροδεξιάς έχει πετύχει κάτι επίσης σημαντικό: ο ακροδεξιός λόγος των στελεχών της ΝΔ, να φαντάζει ως συνήθης καθημερινός λόγος. 

Ο κοινωνικός νους διαποτίστηκε από την ακροδεξιά ρητορική, δημιουργώντας τα σπέρματα για την ακροδεξιά στροφή. Το κεφάλαιο Χ.Α. δεν έκλεισε βέβαια με την τηλεοπτική καθαίρεση των στελεχών της. Αντίθετα, οι εργολάβοι της χώρας, είναι ως εάν να λένε: «χρειαζόμαστε πιο αξιόπιστα στελέχη για την ακροδεξιά, μέχρι τότε αναμένουμε».



ΕΛΙΑ

Η ΕΛΙΑ-Δημοκρατική Παράταξη είναι το τρίτο τηλεοπτικό κόμμα, που παρότι έτυχε ιδιαίτερης προβολής, αδυνατεί να διαδραματίσει έναν καθοριστικό ρόλο-να συγκεντρώσει τον κόσμο της παλιάς σοσιαλδημοκρατίας-λόγω αφενός της απουσίας ενός «χαρισματικού» αρχηγού, αλλά και αφετέρου, λόγω των υποψιών που προκαλεί η άμεση καταγωγή της από το ΠΑΣΟΚ. 

Διακηρύξεις σαν αυτή των «58», που στους καλούς καιρούς της σοσιαλδημοκρατίας θα προκαλούσαν έστω κάτι, αφήνουν παγερά αδιάφορους τους ιθαγενείς.

Πρόκειται για καμένο χαρτί εν τη γεννέση του, δεδομένου ότι τα ιδεολογικά εγκλήματα της σοσιαλδημοκρατίας-η προδοσία και η νεοφιλελεύθερη στροφή-, δεν μπορούν να σβηστούν από τη μνήμη, παρά την δύναμη της τηλεοπτικής εικόνας.

Η επιχείρηση νεκρανάστασης της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, δημιουργεί γοτθικό τρόμο, παρά οτιδήποτε άλλο. Γι αυτό και η μιντιοεξουσία παραιτήθηκε νωρίς από τα επενδύσει σε αυτό το εγχείρημα.



ΠΟΤΑΜΙ

Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με το ΠΟΤΑΜΙ, το οποίο διαθέτει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που μπορούν να το καταστήσουν τηλεοπτικό αστέρα, νικητή στο Big Brother της τηλεοπτικής δημοκρατίας και πρότυπο των μεταμοντέρνων κομμάτων.

Το μεγάλο χαρτί του «ποταμιού», το μεγάλο κεφάλαιο, είναι ο Σταύρος. 

Γι αυτό στην ιστοσελίδα του κόμματος (http://topotami.gr/), το λινκ που παραπέμπει στα βιογραφικά και ιδεολογικά χαρακτηριστικά του αρχηγού, επάνω αριστερά, γράφει: «ο Σταύρος». 

Ο Σταύρος δεν είναι σαν τον άνθρωπο της διπλανής πόρτας-όπως ο Καρατζαφέρης. Είναι ο άνθρωπος που βρίσκεται μέσα από τη πόρτα. Είναι άνθρωπος που κάθεται στο σαλόνι, στη κουζίνα ή και στη κρεβατοκάμαρα. 

Είναι ο γκαρδιακός φίλος, ο αδελφός ή ο σύζυγος, που γίνεται αποδεκτός γι αυτό που είναι και όχι γι αυτό που λέει. Που εξομολογείται τα συναισθήματά του και στήνει αυτί στα βάσανα του άλλου. Που απορρίπτει τις ιδέες και τις αντικαθιστά με το Εγώ του, έτσι ώστε να εμφανίζεται κάπως και σαν τον Σωτήρα, που λέει το «Εγώ ειμί ο ων». 

Ο Σταύρος είναι ο ίδιος μια ιδεολογία. Ένα είδος μετα-ιδεολογίας της μεταμοντέρνας εποχής. Γι αυτό και το «ΠΟΤΑΜΙ» δεν μιλάει για αρχηγό, αλλά για το Σταύρο. 

Ναι! Ο Σταύρος είναι ένα είδος Σωτήρα, που σώζει, αν πιστέψεις σε αυτόν.
Δεν πουλάει ιδέες, αλλά τον εαυτό του. Είναι το καλό, πράο και μειλίχιο παιδί, χωρίς την αποπνικτική μυρουδιά των δικηγορικών γραφείων που αποπνέει ένας Κουβέλης.

Είναι σαν τον Γρηγόρη-τον Αρναούτογλου φυσικά-που δεν είχε όμως την δέουσα εθνική ευαισθησία, ώστε να μεταβεί από τον στίβο των καναλιών, σε εκείνο της πολιτικής και που θα μπορούσε να έχει την ίδια επιτυχία. 

Στην ιδρυτική διακήρυξη του κόμματος, ένα μεταμοντέρνο κείμενο που θα μπορούσε να διαβαστεί εξίσου καλά από το τέλος ή τη μέση-αφού δεν ενδιαφέρουν οι ιδέες αλλά η ατμόσφαιρα-ο Σταύρος διατυπώνει τον πυρήνα της ιδεολογίας του, που είναι η αίσθηση της λογικής και του δικαίου:
«Γι’ αυτό λοιπόν αποφασίσαμε να κάνουμε «ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ». Ποιοι το αποφασίσαμε; Άνθρωποι με τα ίδια ερωτήματα. Επαγγελματίες της ζωής – νέοι στην πολιτική…(…)…. Μια ομάδα που έχει μυαλό και δύναμη – τη δύναμη της λογικής και του δίκιου.» 
Φυσικά, ουδείς λόγος για το γεγονός ότι υπάρχουν πολλά είδη λογικής και δικαίου, ανάλογα με τα συμφέροντα που εκπροσωπεί κάποιος.

Όμως ο Σταύρος έχει και εχθρούς όπως λέει ο ίδιος : 
«Στην Ευρώπη όπως και στην Ελλάδα, εχθροί μας είναι οι λαϊκιστές, οι εθνικιστές, οι ευρωσκεπτικιστές». 

Γι αυτό και ο Σταύρος είναι τόσο αγαπητός από τα καθεστωτικά μέσα. 
Γιατί-όντας νεοφιλελεύθερος-, προτίθεται να υπηρετήσει τον νεοφιλελεύθερο μετασχηματισμό της χώρας, να αντισταθεί στις λαϊκές απαιτήσεις, να υπηρετήσει τη θρησκεία του ευρώ. 
Και γι αυτό ακριβώς, το «ποτάμι» είναι το κόμμα που θα σώσει την ακροδεξιά ΝΔ μετά από την εξαφάνιση των προηγούμενων τηλεοπτικών κομμάτων.

Φυσικά και το «ποτάμι», θα το πάρει το ποτάμι, αφού πρώτα εξυπηρετήσει το σύστημα κυριαρχίας. Και τότε πια, θα πρέπει να φτιαχτεί ένα νέο κόμμα, ας πούμε πως θα είναι η «θάλασσα». 

Αλλά αυτή είναι η μοίρα των τηλεοπτικών προϊόντων, να εξαφανίζονται μόλις εξαντλήσουν τα περιθώρια της κερδοφορίας και εξαντληθεί η χρηστικότητά τους. 

Σουλτάνης Γρ.