«Να καούν τα κάρβουνα» !

Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.

Έντονα ενοχλήθηκε ο σεβαστός μου Λεωνίδας Κύρκος από το σύνθημα «να καεί, να καεί το μπουρδέλο η βουλή», διότι προφανώς δεν μπήκε στον κόπο να το καταλάβει ή το αντελήφθη βαθύτερα και τρόμαξε! Το ζήτημα σε κάθε περίπτωση δεν είναι το σύνθημα, αλλά ο τρόπος που το αντιλαμβάνεται και το εσωτερικεύει ο αποδέκτης. Αν θέλουμε να κατανοήσουμε την πολιτική δυναμική ενός συνθήματος δεν προσεγγίζουμε το σύνθημα αυτό καθαυτό, αλλά το νόημα που παράγεται από τη σχέση σημαίνοντος-σημαινομένου. Η σχέση αυτή είναι που υποδηλώνει την πραγματική μορφή εξουσίας και την αντίληψη σχέσεων εξουσίας, που αποτελεί τον μηχανισμό για την παραγωγή συγκεκριμένου νοήματος.

Ο Λεωνίδας Κύρκος, λοιπόν, και σύμπασα η κατεστημένη δομή ....

του πολιτικού συστήματος τρομοκρατούνται με την σκέψη ότι οι Έλληνες αμφισβητούν την μορφή, αλλά και το συνολικό πλαίσιο άσκησης της εξουσίας στον τόπο μας και όχι απλώς πολιτικές πτυχές της κατεστημένης πολιτικής πρακτικής. Ο Λεωνίδας μας λοιπόν πιθανότατα θορυβείται από το αντικαθεστωτικό νόημα του συνθήματος και όχι από τις νοερές, εκχυδαϊσμένες αναπαραστάσεις που αυτό περικλείει. Άλλωστε, η βουλή θα μπορούσε να «καεί», όσο μπορούν να …καούν τα κάρβουνα. Έχει ήδη «καεί» από το ήθος και το ύφος της εξουσίας που τις τελευταίες δεκαετίες διακονούνται με επίκεντρο την ίδια.

Η βουλή μας είναι η εμφανής εστία της διαπλοκής, της διαφθοράς, του πελατειακού κράτους και της εξάρτησης σε όλα τα επίπεδα. Αποτελεί το έδαφος ανάπτυξης ενός ελεεινού πολιτικού πολιτισμού που στα ύστερά του δηλητηριάζει την τρέχουσα κουλτούρα στην χώρα, αντανακλώντας χυδαιότητα και προκαλώντας σύγχυση και αβεβαιότητα στην ελληνική κοινωνία.

Άρα, το σύνθημα θα προσέδιδε ίσως ακριβές νόημα στην παρούσα πολιτική διάσταση της κρίσης, αν ήταν διατυπωμένο ως: «να καούν τα κάρβουνα»! Έτσι θα είχαμε γλυτώσει και από την αναφορά στα … μπουρδέλα, που καλό είναι να μην τα μπλέκουμε σε αυτές τις υποθέσεις με τόση ευκολία. Απ’ την ποδοσφαιροποίηση της πολιτικής δεν θα ήταν καλό να περάσουμε στην μπουρδελοποίηση της πολιτικής, την εποχή μάλιστα που το ποδόσφαιρο επαναπολιτικοποιείται με την έλευση του αγαπητού Νίκου Κωνσταντόπουλου στα κοινά του Παναθηναϊκού. Μπορεί να ακουστεί πρώιμο, ίσως και υπερβατικό, αλλά αυτή η κίνηση της Οικογένειας Βαρδινογιάννη αποτελεί τον προάγγελο σημαντικών πολιτικών και όχι μόνον ποδοσφαιρικών εξελίξεων.

Το σύνθημα λοιπόν που τόσο ενοχλεί, αναφέρεται στο ήθος και το ύφος της εξουσίας. Το πρώτο είναι συνδεδεμένο με τον πυρήνα που παράγει το πολιτικό φαινόμενο, ενώ το δεύτερο με την πολιτική επικοινωνία, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά ο φλοιός της πολιτικής πρακτικής. Με την έννοια αυτή το ύφος και το ήθος της εξουσίας είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένα μεταξύ τους, ενώ μακροσκοπικά η αλληλουχία τους αποκαλύπτει την πραγματική μορφή της εξουσίας. Μην ακούτε όσους σαχλαμαρίζουν προσπαθώντας να ξεχωρίσουν το πρώτο από το δεύτερο. Αυτό πράττουν κατ’ εξακολούθηση όλοι ανεξαιρέτως οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι, καθώς και οι ανεκπαίδευτοι δημοσιογράφοι που δυστυχώς κυριαρχούν στο επικοινωνιακό στερέωμα.

Το ήθος και το ύφος του δικομματισμού της μεταπολίτευσης αντανακλούσε και συνεχίζει να αντανακλά ακόμη πιο έντονα την ηγεμονία μιας διαπλεκόμενης εξουσίας πάνω στην κοινωνία. Αναπαράγει μία ελεεινή κουλτούρα που, προσπαθώντας να αντικειμενοποιήσει αντιλαϊκά μέτρα και πρακτικές, μετατρέπει το ήθος σε αλγόριθμο εξαπάτησης του εκλογικού σώματος και το ύφος σε μορφή ξεδιάντροπης δικαιολόγησης της ανακόλουθης και ζημιογόνας για το κοινωνικό σύνολο, πολιτικής στάσης. Όλα αυτά με ένα ανατριχιαστικά παιδαριώδες στιλ και ένα λόγο που διαστρέφει όλες σχεδόν τις έννοιες με τις οποίες, συγκυριακά έστω, επιχειρούμε να συνεννοηθούμε. Διαβάζω τι λένε καθημερινά ο Γιώργος Παπανδρέου ή ο Αντώνης Σαμαράς και διαπιστώνω ότι τελικά συνειδητά ή ασυνείδητα μορφοποιούν ένα είδος πολιτικής διαλεκτικής, το οποίο χαρακτηρίζει έναν μάλλον διεστραμμένο λόγο. Αν, μάλιστα, πρόσεχες το πρόσφατο «μήνυμα» της Ντόρας Μπακογιάννη, θα παρατηρούσες ότι η πολιτική διαστροφή ολοκληρώνεται σημειολογικά. Σαν να μην έφταναν όλα τ’ άλλα, έστησαν την γυναίκα να διαβάζει σε autocue το «διάγγελμά» της προς τον ελληνικό λαό, εξευτελίζοντάς την αισθητικά - και αυτήν και το οποίο μήνυμα επιχείρησε να διαμορφώσει. Έχουν και τα μηνύματα την αισθητική τους που είναι σημαντικότατος παράγοντας για την παραγωγή νοήματος.

Αν θέλουμε, λοιπόν, να ξεφύγουμε από την κρίση, θα πρέπει να αναθεωρήσουμε συνολικά το ύφος και το ήθος της εξουσίας που ασκείται στην χώρα, σε όλα τα επίπεδα. Και δεν γίνεται να ξεκινήσουμε από κάπου αλλού παρά από το πολιτικό σύστημα και την κυβέρνηση. Αν δεν εξαφανισθεί ο κυρίαρχος πολιτικός λόγος και οι φορείς του δεν υπάρχει καμία πιθανότητα η πολιτική πρακτική και το πλαίσιο νομιμοποίησης της να επανακτήσουν το κύρος τους και την κοινωνική δυναμική τους. Είναι και αυτός ένας τρόπος για να ερμηνευθεί η κατάρρευση του πολιτικού συστήματος, που με ποικίλες μορφές γίνεται αντιληπτή από τον πολίτη. Με τα παλιά υλικά του πολιτικού συστήματος είναι αδύνατον να παραχθεί όμως ένα διαφορετικό σύγχρονο και προοδευτικό ήθος και ύφος εξουσίας. Αν δεν δώσουμε στο παλαιό πολιτικό προσωπικό και στους υπαλλήλους ή φίλους του - που το ίδιο επιχειρεί να αναδείξει ως συμπλήρωμα ή υποκατάστατο - να αντιληφθούν ότι δεν έχουν σήμερα θέση στα πολιτικά πράγματα, καθώς, όχι μόνον απέτυχαν πολιτικά, αλλά επιπλέον είναι η βασική αιτία που διασύρεται η χώρα διεθνώς και να καταλάβουν ότι η παρουσία τους μας προσβάλει, θα έχουμε κι εμείς αποτύχει στον ρόλο του πολίτη.

Προσπαθήστε να αντιληφθείτε ότι υπάρχει άμεση ανάγκη το πολιτικό μας σύστημα να επανασυσταθεί, όχι μέσω της ανακύκλωσης, αλλά μέσω της γέννησης νέων μορφών που θα αντανακλούν ένα σύγχρονο και προοδευτικό ήθος και ύφος κατά την εμπέδωση της εξουσίας. Αυτό είναι το ζήτημα σήμερα κι ας αφήσουμε τις σαχλαμαρίτσες των διασκεδαστών της πολιτικής περί «αντιεξουσιασμού της εξουσίας», ή περί «αντικαπιταλιστικού κινήματος». Δεν είναι εποχή ούτε για ίχνος λαϊκισμού. Ή θα αγωνιστούμε για να επανακινήσει η πολιτική στην χώρα μας σε μία εντελώς διαφορετική βάση, μακριά από κατεστημένες αντιλήψεις και συμπεριφορές, ή θα δικαιωθούν όσοι προσπαθούν αυτή την περίοδο να πείσουν τους Έλληνες ότι έχουν την κυβέρνηση και τους πολιτικούς που τους … αξίζουν.