Ευρώπη: Ο σώζων εαυτώ σωθήτω…

Οπως όλα δείχνουν μέσα στον ερχόμενο μήνα (Ιούλη) θα τεθεί υπό σοβαρή δοκιμασία η αντοχή του ευρώ, καθώς και η συνοχή του ευρωπαϊκού πολιτικού οικοδομήματος. Σύμφωνα με στοιχεία της Morgan Stanley (δημοσιευμένα από τον αναλυτή Δημήτρη Καζάκη στην εφημερίδα Ποντίκι την περασμένη Πέμπτη) οι Ευρωπαίοι μόνο μέσα στον Ιούλιο θα πρέπει να καταβάλουν στις «αγορές» 228 δισεκατομμύρια ευρώ για την αναχρηματοδότηση του χρέους τους. Από αυτά τα χρήματα που οι «αγορές» απαιτούν μέσα στον Ιούλη, 43,5 δισεκατομμύρια πρέπει να καταβάλει η Γερμανία και 78,5 δισεκατομμύρια η Γαλλία. Το συνολικό ποσό που πρέπει να πληρώσουν οι Ευρωπαίοι Εταίροι μέσα στο 2010 για να αναχρηματοδοτήσουν το χρέος τους αγγίζει το 1 τρισεκατομμύριο (965 δισεκατομμύρια) ευρώ!!! Για να βρεθούν αυτά τα χρήματα οι χώρες θα δανειστούν από τις αγορές και οι … κερδοσκόποι ετοιμάζονται για το πάρτι των επιτοκίων. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον είναι μάλλον αυτονόητο, ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να περιμένει ουσιαστική βοήθεια από αυτούς που ήδη ψάχνουν τρόπους (ο καθένας μόνος του) να σώσουν το δικό τους «σπίτι»…

Δεν χρειάζεται, λοιπόν, να είναι κανείς ειδικός για να αντιληφθεί πως η αυτό που βιώσαμε ως Ευρωπαϊκή Ενωση, διαλύεται και μάλιστα με τρομακτική ταχύτητα. Η οικονομική αποσύνθεση που εκδηλώνεται ως δημοσιονομική κρίση και κρίση δανεισμού είναι η μια βασική πτυχή της αποσάθρωσης του ευρωπαϊκού «οικοδομήματος». Ταυτόχρονα παρακολουθούμε, αν όχι και σε πρώτο πλάνο, την αναδιάταξη των πολιτικών ισορροπιών και συμμαχιών στην γηραιά Ήπειρο. Με πιο απλά λόγια, βλέπουμε την «ισχυρή Ευρώπη» της Ενωσης και της Ευρωζώνης να αδυνατεί να διασώσει το κοινό νόμισμα (ευρώ) που σε έναν βαθμό αποτελεί και τον συνεκτικό της κρίκο. Αυτή η αδυναμία, οδηγεί- υποχρεώνει τα κράτη μέλη να αναζητήσουν ασφαλέστερες συμμαχίες και σχέσεις μέσα από τις οποίες θα προστατέψουν τα ιδιαίτερα συμφέροντά τους.

Η Πολωνία (η οποία έχει ιστορικά βιώσει στο πετσί της με κατοχή και διαμελισμούς το παιχνίδι των ισχυρών στην ευρωπαική σκακιέρα) είναι ένα καλό σημερινό παράδειγμα για το πως μια χώρα απομακρύνεται από το ευρωπαϊκό «όραμα» βλέποντας την επερχόμενη αλλαγή των γεωπολιτικών συσχετισμών. Πέρασε μάλλον απαρατήρητο, αλλά είναι γεγονός ότι προ δεκαπενθημέρου αμερικανικοί πύραυλοι Patriot εγκαταστάθηκαν στο Πολωνικό έδαφος! Διαθεσιμότητα ανάλογη με την πολωνική για ένταξή τους στην αμερικανική αντιπυραυλική ασπίδα προστασίας (από ποιον εχθρό άραγε;) έχουν επιδείξει οι βαλκανικές χώρες μηδέ της Ελλάδος εξαιρουμένης, καθώς και η Τσεχία και η Ουγγαρία.

Στοιχειώδης γνώση της ιστορίας οδηγεί στο βάσιμο συμπέρασμα ότι οι ανθρώπινες κοινωνίες στην ουσία δεν έχουν πραγματοποιήσει βήματα προόδου αναφορικά με τους τρόπους επίλυσης των διαφορών τους. Η πολιτική, κατά κανόνα, συνεχίζεται με άλλα μέσα(δηλαδή με πόλεμο) κάθε φορά που εμφανίζονται δισεπίλυτα προβλήματα, όπως αυτό της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που βιώνουμε. Ο πόλεμος, προς το παρόν είναι περιορισμένος στο οικονομικό πεδίο. Ωστόσο, δε μπορούμε να κάνουμε πως δε βλέπουμε κινήσεις κρατών, οι οποίες θυμίζουν διαδικασίες οργάνωσης συμμαχιών για την αντιμετώπιση κοινών εχθρών.

Στην προκειμένη περίπτωση, αρχίζει να γίνεται σαφές ότι οι χώρες μέλη της ΕΕ και της ευρωζώνης δεν αντιλαμβάνονται με τον ίδιο τρόπο το κοινό τους συμφέρον. Το πρόβλημα που ανέδειξε η εξάπλωση της οικονομικής κρίσης στην Ευρώπη είναι ακριβώς η απουσία ενός κοινού ευρωπαικού πολιτικού οράματος που θα συνδέει άρρηκτα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Δυστυχώς, η ΕΕ δεν κατάφερε ούτε να εμπνεύσει κάποιο κοινό πολιτικό όραμα- στόχο, ούτε πολύ περισσότερο να διαμορφώσει εκείνα τα απαραίτητα κοινά διπλωματικά και στρατιωτικά μέσα για να το υλοποιήσει.

Αντίθετα, ο ευρωπαϊκός χάρτινος πύργος εμφανίζεται να κλυδωνίζεται συθέμελα στην πρώτη σοβαρή καταιγίδα και οι ευρωπαίοι ένοικοι πανικόβλητοι να αναζητούν προστατευτικές (πυραυλικές ή άλλες) ασπίδες για να διασώσουν ό,τι ορίζουν ως ιδιαίτερο εθνικό τους συμφέρον.

skakistis