Ο χρόνος και το χρήμα στην ελληνική κρίση

Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε. *

Από την στιγμή κατά την οποία η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου επέλεξε να καταστήσει την Ελλάδα συγκυριακά ως το πιο κρίσιμο πιόνι στην σκακιέρα της διεθνούς πολιτικής, ο παράγοντας χρόνος αποτέλεσε και αποτελεί ένα από τα κρισιμότερα μεγέθη για την διεθνή διαχείριση της ελληνικής κρίσης. Η πρόταση αυτή υπονοεί ασφαλώς ότι η ελληνική κρίση έχει καταστεί κρίσιμο μέγεθος για την εξέλιξη του παγκόσμιου συστήματος διάρθρωσης της εξουσίας.

Πολλοί φίλοι σχολιάζετε τούτη την προσέγγισή μου, θεωρώντας ότι υπερεκτιμώ την ικανότητα του Γιώργου Παπανδρέου και τον συγκυριακό ρόλο του στην παγκόσμια σκακιέρα πάνω στην οποία διαμορφώνονται αυτή την εποχή, όχι απλώς νέες σχέσεις εξουσίας, αλλά πολύ περισσότερο αυτή καθαυτή η έννοια της εξουσίας που θα χαρακτηρίζει τον παρόντα αιώνα. Προφανώς «με ερμηνεύετε» εσφαλμένα! Η υπόθεση της ελληνικής κρίσης ξεπερνά κατά πολύ τον Γιώργο Παπανδρέου και την κυβέρνησή του, δεν αποτελεί δική του πρωτοβουλία και ούτε περιορίζεται στο πλαίσιο της ΕΕ. Ο Γιώργος χορεύει στον ρυθμό που η διαμορφούμενη νέα παγκόσμια ελίτ υπαγορεύει. Η τυχοδιωκτική αυτή ελίτ συνεχίζει να αντιλαμβάνεται τις οικονομικές σχέσεις στο πλαίσιο του μονεταριστικού δόγματος που εννοεί τον χρόνο ως στοιχείο παραγωγής χρήματος και το χρήμα ως παραγωγό χρόνου για την άσκηση της εξουσίας της.

Εντός αυτού του πλαισίου λογικής αναπτύσσεται η φιλολογία για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Ουδείς πιστεύει ότι ο «μηχανισμός» που πρόχειρα συστήθηκε για να συγκρατήσει την τυπική μορφή της χρεοκοπίας του ελληνικού κράτους, μπορεί ν’ αντέξει περισσότερο από δύο χρόνια, καθώς ακόμη και οι πλέον συντηρητικές μελέτες εκτιμούν ότι το χρέος της Ελλάδας έως το 2013 θα έχει γίνει μη διαχειρήσιμο εγγίζοντας το 150% ως ποσοστό επί του ΑΕΠ. Το πραγματικό ερώτημα είναι πότε και όχι εάν η Ελλάδα θα προχωρήσει στην υποβολή αιτήματος για την αναδιάρθρωση του χρέους της. Και ασφαλώς ποιο θα είναι το περιεχόμενο αυτής της αναδιάρθρωσης και ποιοι οι εγγυητικοί μηχανισμοί για την εξυπηρέτηση του χρέους στο μέλλον.

Για την ακρίβεια, δεν είναι η ελληνική κυβέρνηση σήμερα που συζητά την «αναδιάρθρωση», αλλά οι ίδιοι οι πιστωτές της.

Αυτοί είναι που τρομάζουν με τον τρόπο που διαχειρίζεται τον χρόνο η ελληνική κυβέρνηση, καθώς αν η «αναδιάρθρωση» καθυστερήσει σημαντικά, τότε υπάρχει κίνδυνος, σε συνάρτηση με πολιτικές αλλαγές στην Ελλάδα, να βρεθούν αντιμέτωποι με «στάση πληρωμών» από το ελληνικό κράτος, κάτι που θα οδηγούσε σε ανυπολόγιστη ζημιά για τη νέα παγκόσμια ελίτ, όχι τόσο με οικονομικούς όρους όσο με πολιτικούς. Επειδή, λοιπόν, πιστεύουν ότι η οικονομική πολιτική που υπαγορεύεται μέσω του «Μνημονίου», σε συνδυασμό με την απολύτως αντι-οικονομική προσέγγιση της ελληνικής κυβέρνησης, είναι αδύνατον να βελτιώσουν συνολικά την δημοσιονομική υπόσταση της χώρας μέσω της δραστικής μείωσης του ελλείμματος με παράλληλη αύξηση της φορολογίας και μείωση των δημόσιων δαπανών εν καιρώ ύφεσης, προτείνουν οι ίδιοι – ποικιλοτρόπως – την δημιουργία μίας φόρμουλας η οποία, με κοινή συμφωνία και ασφαλώς συνεργασία ΔΝΤ και ΕΚΤ θα οδηγούσε στις αρχές του φθινοπώρου στην παράταση της λήξης των ελληνικών ομολόγων. Έτσι πιστεύουν ότι θα σωθούν και οι τράπεζες και οι … πολιτικές θέσεις τους, ενώ θα μειωθεί ελάχιστα η αξία του ευρώ.

Οι ίδιοι πιστεύουν ότι ο χρόνος πλέον κυλά αντίστροφα και ότι εκτός από την διάσωση του τραπεζικού τομέα που βαφτίστηκε «μηχανισμός διάσωσης της Ελλάδας» και έτσι προβλήθηκε από την κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου, θα πρέπει το διεθνές σύστημα να ασχοληθεί σοβαρά και με την δημοσιονομική διάσωση της χώρας. Μη σας φαίνετε περίεργο, οι «πιστωτές» μας έφτασαν να ενδιαφέρονται για την Ελλάδα περισσότερο από την κυβέρνησή της και τους συμμάχους της, καθώς πλέον γνωρίζουν ότι υπάρχει πιθανότητα να χαθεί ο πολιτικός έλεγχος στην χώρα και να βρεθούν με «χαρτιά» δίχως αντίκρισμα στο χέρι. Δηλαδή οι άνθρωποι καταλήγουν στο ότι αρκετά βοηθήθηκαν τα τραπεζικά συμφέροντα, τα οποία, ενώ εμφανίζονται να κόπτονται για την διάσωση της Ελλάδας, στην ουσία νοιάστηκαν αποκλειστικά για την δική τους επιβίωση, πωλώντας τα ελληνικά τους ομόλογα στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε φουσκωμένες τιμές. Τώρα ήρθε η σειρά να διασωθεί στοιχειωδώς και το κράτος, καθώς, αν βουλιάξει θα φτάσουμε να βιώσουμε στον οικονομικό κύκλο, στιγμές που θα φέρνουν στην μνήμη την παγκόσμια οικονομική κατάσταση πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Άρα η διεθνής οικονομική ελίτ πιέζει αυτή την στιγμή την ελληνική κυβέρνηση να ισοπεδώσει ταχύτατα το υφιστάμενο κοινωνικό μοντέλο και να αναδιαρθρώσει στο εσωτερικό τις οικονομικές σχέσεις σε ένα απολύτως νεοφιλελεύθερο πλαίσιο ώστε έγκαιρα να παρέμβουν στην αγορά των ομολόγων εισηγούμενοι την επιμήκυνση της λήξης τους, ώστε να ανασάνει κάπως η ελληνική οικονομία από το πρόβλημα αναχρηματοδότησης. Γνωρίζουν ότι αν το πράγμα δεν διευθετηθεί μέχρι τον χειμώνα, η ελληνική κρίση θα μεταβληθεί σε παγκόσμια κρίση με τα ίδια μάλιστα χαρακτηριστικά.

Αυτή την ώρα τα ευρω-ατλαντικά οικονομικά συμφέροντα συσκέπτονται για να καταλήξουν στο είδος της «ανταμοιβής» προς την ελληνική κυβέρνηση, που θα εμφανιστεί ασφαλώς, ως «ανταμοιβή» προς τον ελληνικό λαό για τις θυσίες του, κατασκευάζοντας ένα «νέο μηχανισμό διάσωσης» μακράς πνοής – πέραν δηλαδή του 2013 - που θα προνοεί για μια μορφή ήπιας αναδιάρθρωσης του χρέους, όπως την διατύπωσε πριν από λίγες μέρες ο Ρώσος υπουργός οικονομικών. Εγγυητής αυτού του «νέου μηχανισμού» προβλέπεται ασφαλώς να είναι το ΔΝΤ, η ΕΚΤ και η Επιτροπή της ΕΕ. Προφανώς η επιχείρηση αυτή θα δοκιμαστεί στο εσωτερικό πολιτικό μέτωπο και θα διευκολυνθεί στον βαθμό που η ραστώνη του καλοκαιριού και η ντόπια διάρθρωση των πολιτικών σχέσεων εξασθενίσουν την λαϊκή αντίδραση.

Επ’ αυτού του σεναρίου, το οποίο περιλαμβάνει ασφαλώς και νομισματικές δικλείδες ασφαλείας, καλό ήταν να μην ερωτηθεί η κυβέρνηση. Μην αναγκάζετε τους κυβερνήτες μας να λένε διαρκώς ψέματα. Άλλωστε και να εκπονείται ένας τέτοιος μηχανισμός, ακόμα κι αν ενταχθούμε σε αυτόν … η κυβέρνησή μας δεν πρόκειται ποτέ να προβεί στην χρήση του, όπως δεν προέβη και στην χρήση του προηγούμενου!

*Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι πολιτικός αναλυτής, διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ενώ άσκησε επί είκοσι χρόνια δημοσιογραφία στην Ελλάδα, εκ των οποίων τα δέκα ως παρουσιαστής ειδήσεων και εκπομπών.