Πολιτική απορρύθμιση

Σταύρος Χριστακόπουλος
Εικόνα κατακερματισμού του πολιτικού συστήματος και διευρυνόμενης διασποράς της ψήφου εμφανίζει η σημερινή δημοσκόπηση της Pulse για το «Ποντί­κι», τόσο σε επίπεδο εθνικών εκλογών όσο και σε επίπεδο ευρωεκλογών, με θύμα­τα κυρίως τα δύο μεγά­λα κόμματα, τους διεκδι­κητές της εξουσίας, αλ­λά και κάποια μικρότερα, όπως η ΔΗΜΑΡ.

Aν όμως για τις εθνικές εκλογές ο χρόνος είναι απροσδιόριστος, οι ευρωεκλογές της 25ης Μαΐου είναι πολύ πιο κοντά και το απο­τέλεσμά τους σε κάθε περίπτωση θα επηρεάσει τη μορφή που θα λάβει η πολιτική σκηνή τους επόμενους μή­νες.

Οι τάσεις λοιπόν που καταγράφονται είναι ενδεικτικές ενός κλίματος δυσπι­στίας και προς την κυβερνώσα Ν.Δ. και προς την αξιωματική αντιπολίτευση, δε­δομένου ότι το προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ κατά 2% σημειώνεται στα επίπεδα του 19% έναντι 17%, κάτω από το… «ψυχολογικό όριο» του 20%.
Πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία ακόμη αποτελούν:
♦  Η διατήρηση της Χρυσής Αυγής σε επίπεδο 10% παρά τις φυλακίσεις στε­λεχών της και την άρση ασυλίας των βουλευτών της.
♦  Η εμφάνιση του Ποταμιού στο ίδιο επίπεδο (10%), ποσοστό που του εξασφαλίζει την είσοδο στην Ευρωβουλή και το καθιστά τη μεγαλύτερη από τις δυνάμεις που αναφέρονται στην Κε­ντροαριστερά.
♦   Η υποχώρηση της ΔΗΜΑΡ στο 2%.
♦   Ο περιορισμός των Ανεξάρτητων Ελλήνων στο 3,5%, ποσοστό κάτω από το εκλογικό μέτρο για εκλογή ευ­ρωβουλευτή (4,7%).
♦   Η διατήρηση του ΚΚΕ πάνω από το όριο εκλογής ευρωβουλευτή, στο 5%.
Eνδιαφέροντα όμως είναι και τα ευ­ρήματα της πρόθεσης ψήφου για τις εθνικές εκλογές και την αναγωγή της επί των εγκύρων, όπου – με τη βοήθεια και των συγκριτικών στοιχείων από την προηγούμενη δημοσκόπηση της Pulse για το «Ποντίκι», στις 21 Ιανουαρίου – παρατηρούμε τα εξής:
1 Η Ν.Δ. χάνει 0,5% στην πρόθεση ψή­φου και 1% στην αναγωγή της επί των εγκύρων.
2  Ο ΣΥΡΙΖΑ χάνει 2% στην πρόθεση ψήφου και 2,5% στην αναγωγή.
3 Η Χρυσή Αυγή χάνει 1% στην πρόθε­ση ψήφου και το ίδιο ποσοστό στην αναγωγή.
4 Το Ποτάμι εμφανίζεται κατά 3,5% στην πρόθεση ψήφου και 3% στην αναγωγή χαμηλότερα από την πρό­θεση ψήφου συγκριτικά με τις ευρωεκλογές.
5 Το ΠΑΣΟΚ παραμένει σταθερό.
6 Το ΚΚΕ κερδίζει 0,5% και στην πρόθε­ση ψήφου και στην αναγωγή.
7 Η ΔΗΜΑΡ βρίσκεται κάτω από το όριο εισόδου στη Βουλή.
Η πολυσυλλεκτικότητα
Αν για τα δύο κόμματα εξουσίας ο βα­σικός όρος για την επίτευξη των εκλογι­κών τους στόχων είναι η πολυσυλλεκτι­κότητα, τότε και η Ν .Δ. και ο ΣΥΡΙΖΑ εμ­φανίζουν πρόβλημα. Οι παράγοντες που εμποδίζουν τους δύο «μονομά­χους» να απλωθούν σε ευρύτερο ακρο­ατήριο είναι η Χρυσή Αυγή για τη Ν.Δ. και το Ποτάμι για τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως απο- τυπώνεται στην πρόθεση ψήφου για τις ευρωεκλογές.
♦   Η Χρυσή Αυγή, με την παραμονή της σε διψήφιο ποσοστό, αντέχει την πίε­ση και, έχοντας ήδη αποσπάσει μεγά­λο αριθμό ψηφοφόρων από τη Ν.Δ., την καθηλώνει σε ποσοστό ακόμη χαμηλότερο από το ιστορικό χαμηλό των βουλευτικών εκλογών του Μαΐου του 2012.
♦  Το Ποτάμι, απορροφώντας σοβαρά ποσοστά από τη ΔΗΜΑΡ και την Ελιά / ΠΑΣΟΚ, αλλά και από τον ΣΥΡΙΖΑ, φαίνεται να περιορίζει τη δυνατότητα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να επεκταθεί στο κεντροαριστερό κοινό και να εκμεταλλευθεί τον πολυκερματισμό των δυνάμεων του χώρου αυτού.
Το γεγονός ότι και τα δύο αυτά σχή­ματα (Χ.Α. και Ποτάμι) εμφανίζουν επί­σης πολυσυλλεκτικότητα ως προς τους χώρους άντλησης ψηφοφόρων δημι­ουργεί ένα εκλογικό χάος και επιτεί­νει την αβεβαιότητα. Ένας ναζιστικός σχηματισμός, που κερδίζει τη «σκληρή» απόρριψη του πολιτικού συστήματος και εκμεταλλεύεται την απελπισία με­γάλων κοινωνικών στρωμάτων, και ένας απολίτικος σχηματισμός με άγνωστη στελεχιακή σύνθεση, που προσελκύει τη «λάιτ» διαμαρτυρία, τείνουν – εφόσον διατηρηθούν μέχρι τέλους σε αυτά τα επίπεδα – να καταστούν παράγοντες πολιτικής απορρύθμισης.
Βεβαίως, μέχρι σήμερα λείπει ο παρά­γοντας «πόλωση», ο οποίος θα μπει στο εκλογικό παιχνίδι όταν πλησιάσουμε λί­γο περισσότερο στην ημερομηνία της κάλπης, ωστόσο είναι άγνωστο – λόγω της παραδοσιακής χαλαρότητας στην ψήφο των ευρωεκλογών – αν μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά στις επιλογές των ψηφοφόρων.
Τα έως τώρα συμπεράσματα πάντως είναι δύο:
♦  Τόσο η Ν.Δ. όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ έχουν κάθε λόγο να επενδύσουν στην πό­λωση, διότι τη χρειάζονται και οι δύο.
♦   Η ευκολία με την οποία η ψήφος με­γάλων τμημάτων του πληθυσμού διασπείρεται, δείχνει ότι η πειστικότη­τα των δύο «μονομάχων» κινείται σε χαμηλό επίπεδο. Κοινώς, ούτε το $υαθ5$ δίοιγ της Ν.Δ. πείθει ούτε οι επαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ είναι όσο ελ­κτικές θα ήθελε. Ο παρεπόμενος κατακερματισμός, επομένως, αφορά το σύνολο του πολιτικού συστήματος – και μάλιστα παραμονές ενός ακό­μη… μνημονίου!
Οι αναποφάσιστοι
Το πρόβλημα του κατακερμα­τισμού του πολιτικού συστήμα­τος και της εύκολης διασποράς της ψήφου πάντως αποτυπώνεται, μεταξύ άλλων, και στην ειδικότερη έρευνα της Ρυΐ5θ ΡΚ: για τους αναποφάσιστους, οι οποίοι εκ των πραγμάτων θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος και των ευ­ρωεκλογών και των εθνικών εκλογών. Οι διαφαινόμενες τάσεις στο εσωτερικό τους πάντως είναι κάτι παραπάνω από ενδιαφέρουσες!
♦  Οι μισοί περίπου εξ αυτών παραμέ­νουν όντως αναποφάσιστοι και για
τις δύο κάλπες.
♦  Η Ν.Δ., μάλλον λόγω πολιτικής – εκλογικής καταγωγής των περισσοτέρων, έχει κάποια πρόσβαση σε αυτό το τμήμα ψηφοφόρων, ενώ η αντί­στοιχη του ΣΥΡΙΖΑ είναι απογοητευτική, τουλάχιστον σε όσους εκδηλώ­νουν μια προτίμηση.
♦  Κανένα άλλο κόμμα δεν δείχνει να συγκινεί ιδιαίτερα αυτήν την κατηγο­ρία.
♦  Επίσης ο Σαμαράς φαίνεται να έχει τε­ράστιο προβάδισμα και στην καταλ­ληλότητα για την πρωθυπουργία, με τον Τσίπρα να μη συγκινεί τους ανα­ποφάσιστους που δηλώνουν προτί­μηση.
Έτσι, μέχρι στιγμής ο ΣΥΡΙΖΑ προηγεί­ται μεν σταθερά, αλλά χωρίς «ρεύμα». Προφανώς είναι σχετικά νωρίς ακόμη, αλλά η ευρωκάλπη, όσο χαλαρά κι αν την προσεγγίζει ο κόσμος, θα δημιουρ­γήσει νέα πολιτικά δεδομένα εν όψει των εθνικών εκλογών. Αυτό ας το λά­βουν σοβαρά υπ’ όψιν όλοι οι ενδιαφε­ρόμενοι…
το Ποντίκι